زمین مسکن مهر قسطی می‌شود

دولت‌های نهم و دهم با توجیه اینکه قیمت زمین بخش قابل‌توجهی از بهای مسکن را شامل می‌شود، برای تسریع در خانه‌دار کردن اقشار ضعیف جامعه طرح مسکن مهر را برای ساخت مسکن در زمین‌های دولتی بنا نهادند تا اقشار ضعیف با پیش‌خرید این واحدهای مسکونی که زمین آنها در اجاره 99ساله دولت است با قیمت نازل‌تری صاحب خانه شوند. به گزارش همشهری، کارشناسان اقتصاد مسکن طرح مسکن مهر را تخصیص رانت به طبقه ضعیف کشور می‌دانند که با هدف ساماندهی بازار مسکن اجرا شد اما به واسطه کارکرد نادرست بازار هرگز نتوانست مشکلی  را از حوزه مسکن کشور رفع کند. فارغ از این دیدگاه، ذات طرح مسکن مهر تامین واحدهای مسکونی اقشار ضعیف بود و بر همین اساس زمین آن تا 99سال در اجاره دولت باقی می‌ماند؛ چراکه هدف خانه‌دار کردن افراد بود نه تخصیص یارانه در قالب مسکن ارزان. بعدها در مسیر تکمیل پروژه مسکن مهر، امکان انتقال سند واحدهای مسکن مهری به نام مالکان در ازای پرداخت ارزش روز زمین در سراسر کشور نیز مهیا شد و در عمل تحلیل کارشناسانی را که مسکن مهر را توزیع رانت لقب می‌دادند، محقق کرد. حالا پیشنهادی در وزارت راه و شهرسازی در حال تهیه و ارائه به مراجع قانونگذاری است که امکان سنددارکردن واحدهای مسکن مهر به‌صورت قسطی نیز فراهم شود. غلام‌عباس نظرخانی، مدیرکل امور حقوقی و قراردادهای سازمان ملی زمین و مسکن می‌گوید: قانونگذار و دولت بنا را بر این گذاشته‌اند تا اگر مالکان اعیانی گروه هدف مسکن مهر، علاقه‌ای به تملک عرصه دارند بتوانند مالکیت عرصه را هم بگیرند که این موضوع با هدف رونق دادن به معاملات ثانویه و طرح‌های مسکنی بوده است؛ ضمن اینکه در قانون پیش‌بینی شده که ۱۰۰درصد درآمد حاصله از طریق بودجه سنواتی برای اجرای طرح‌های زیرساختی، تاسیسات زیربنایی و روبنایی مسکن مهر با اولویت همان مجموعه‌ها یا شهرهای جدید به مصرف برسد.  عباس نظرخانی،  مدیر کل حقوقی سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به اینکه فعلا  اجرای این طرح به‌صورت نقدی پیش‌بینی شده است از پیشنهاد‌هایی در مورد تقسیط کردن خبر داد و گفت: وزارت راه و شهرسازی پیشنهادی را تهیه و به مراجع قانونگذاری ارائه کرده  است تا امکان سنددارکردن واحدهای مسکن مهر به‌صورت قسطی فراهم شود. به گفته او، اجرای این طرح در مسکن‌های مهر سراسر کشور امکان عملیاتی شدن دارد اما انجام آن نیازمند طی تشریفاتی است که پیشنهاد آن در حال تدوین است تا به مجلس ارسال شود.

تأثیر سنددار شدن مسکن مهر بر بازار

با اجرایی شدن طرح وزارت راه و شهرسازی برای سنددار کردن واحدهای مسکن مهر به‌صورت اقساطی، احتمالا بخش قابل‌توجهی از دارندگان این واحدها در مناطق پرطرفدار و خوش‌قیمت، به خرید زمین از دولت و سنددار کردن واحد خود اقدام خواهند کرد؛ اتفاقی که به عقیده نایب‌رئیس اول اتحادیه صنف مشاوران املاک، می‌تواند به افزایش تعداد معاملات مسکن در این مناطق منجر شود. حسام عقبایی در گفت‌وگو با همشهری، افزایش قیمت واحدهای مسکن مهر فاقد سند تا قیمت واحدهای سنددار مسکن مهر را از دیگر اتفاقاتی می‌داند که با اجرایی شدن طرح وزارت راه و شهرسازی رخ خواهد داد؛ چراکه به اعتقاد او مردم حتی در مسکن مهر نیز بیشتر خواهان خرید واحدهای مسکونی سنددار هستند و این مسئله باعث می‌شود قیمت واحدهای سنددار مسکن مهر نسبت به واحدهای فاقد سند بیشتر باشد. عقبایی با اشاره به اینکه مسکن مهر با هدف خانه‌دار کردن اقشار ضعیف اجرا شده، می‌گوید: از آنجا که این واحدها با یارانه و کمک دولت ایجاد شده‌اند، حداقل باید در دوره زمانی مشخصی معامله کردن آنها ممنوع می‌شد تا کسانی که به قصد سرمایه‌گذاری نسبت به خرید این واحدها اقدام کرده‌اند، از رانت دولتی بهره‌مند نشوند. البته عقبایی قابل فروش شدن مسکن مهر را دارای محاسنی نیز می‌داند و می‌‌افزاید: برخی متقاضیان مسکن مهر به‌ویژه در شهرهای بزرگ و خصوصا در تهران، هر چند واحدمسکونی از دولت تحویل گرفته‌اند اما موقعیت جغرافیایی این واحدها با محل کار و اقامت خانواده‌هایشان همخوانی ندارد. در نتیجه می‌توانند این واحدها را به صورت قانونی بفروشند.