پشت سنگرطبیعت زنجان

 زهرا هادی لو|  زنجان- خبرنگار:

حفظ منابع طبیعی رسالت مهم اداره کل منابع طبیعی است. اما این کار درحالی‌که شرایط اقلیمی و آب و هوایی رو به دگرگونی بوده و همه چیز در حال تغییر است اقدام آسانی به نظر نمی‌رسد. کاهش نزولات آسمانی، افزایش گرد و غبار و بسیاری از مشکلات دیگر دست به دست هم داده تا کارها آن‌طور که باید پیش نروند. در این زمینه «خلیل آقاجانلو»، مدیرکل منابع طبیعی استان در گفت‌وگو با همشهری در باره اقدامات انجام شده در حوزه کاری خود می‌گوید. وی بر این باور است که برای انجام کارها نیاز به مشارکت مردم داریم. گفت‌وگوی همشهری را با این مسئول می‌خوانید.


یکی از کارهایی که در چند سال اخیر منابع طبیعی تأکید بیشتری بر انجام آن دارد، موضوع کاداستر اراضی ملی است، در این خصوص چه کارهایی صورت گرفته است؟

بالای 95 درصد از اراضی ملی استان سند مالکیت دریافت کرده‌اند. در استان 2 میلیون و 200 هکتار اراضی ملی وجود دارد، به عبارت دیگر 56 درصد از زمین‌ها در استان جزو اراضی ملی است. کاری که در سال‌های اخیر به دنبال آن هستم، به‌روز‌رسانی نقشه‌های قدیمی است تا بر آن اساس اسناد مالکیت را تعیین کنیم. در 135 هزار هکتار از اراضی استان عملیات کاداستر انجام شده و از سال 1394 نیز بررسی شرایط زمین‌ها برای استقرار صنایع را شروع کرده‌ایم.

در برخی موارد اعطای سند مالکیت با اعتراض کشاورزان روبه‌رو بوده است، چرا که آن‌ها ادعا می‌کنند سال‌هاست در زمین‌های آبا و اجدادیشان کار کرده‌اند اما منابع طبیعی زمین‌ها را از آن خود می‌کند و فقط اجازه بهره‌برداری از آن‌ها را به کشاورزان می‌دهد. در این مورد توضیح می‌دهید؟

از قبل این نکته را باید بگویم، در بعضی مناطق مانند شهرستان خرمدره مستثنیات وجود دارد اما در شهرستان ماهنشان مستثنیات دیده نمی‌شود که در این زمینه 2 قانون داریم. یکی اصلاحات ارضی و دیگری قانون ملی شدن جنگل‌ها. در زمان اجرای قانون اصلاحات ارضی به دلایل مختلف از جمله کمبود امکانات نسقی که به کشاورزان دادند هیچ حدودی برای آن مشخص نشد، اما با قانون ملی شدن جنگل‌ها بررسی‌های دقیق‌تری صورت گرفت. کسانی که نسق دارند می‌توانند با ارائه مدرک به مراجع قضایی پیگیر این موضوع باشند و جای اعتراض هست. در حال حاضر هر ساله کار نقشه‌برداری منابع طبیعی انجام می‌شود و امسال 200 هزار هکتار به سرانجام رسید. از سوی دیگر در کشور ما زمین همواره به عنوان کالای سرمایه‌ای انگاشته شده است و این موضوع همواره چالش‌های در بر داشته، به نظر من باید با ایجاد فرصت شغلی برای روستاییان و تغییر تامین معیشت آنان فکر اساسی برای این موضوع کنیم. 

با این حساب اداره شما چگونه می‌تواند مشارکت مردم را به سوی خود جلب کند؟

کار بسیار سختی است و متاسفانه در برخی موارد اعتماد از بین رفته است، از طرفی وقتی پای منافع در میان باشد تعارض نیز رخ می‌دهد. در حال حاضر روستاییان می‌توانند از زمین‌های منابع طبیعی استفاده کنند.

شما به عنوان مدیراداره منابع طبیعی که حفظ خاک را به عهده دارید، آیا در کار مکان‌یابی برای استقرار صنایع به خصوص در حوزه معدن دخالت می‌کنید؟

مکان یابی ما در حدود وظایفی است که بر عهده ما نهاده شده است و نه بیشتر. ما مناطق ممنوعه را شناسایی می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم کسانی وارد خطوط قرمز شوند. طبق رهنمود رهبری، هر کاری که انجام می‌شود باید پیوست زیست محیطی داشته باشد و این می‌رساند که این مهم از حساسیت برخوردار است. استقرار صنایع بیشتر به حوزه وظایف سازمان محیط‌‌ زیست برمی‌گردد و اگر مکان‌یابی اشتباهی رخ داده مربوط به گذشته است.با این حال ما معتقدیم نباید داشته‌های منابع طبیعی را صرف هدف‌های کوتاه مدت کنیم.

یکی دیگر از چالش‌هایی که در سال‌های اخیر منابع طبیعی را درگیرکرده، وجودآفات جنگل‌ها بود، وضعیت استان زنجان در این مورد چگونه است؟

این آفات نیاز به کنترل مکانیکی دارند و باید هر سال انجام شود. عوامل مختلفی در این زمینه دخیل هستند، مانند کمبود بارش که بیشتر در جنگل‌های زنجان و طارم دیده می‌شوند. لازم به یادآوری است که ما نیز 850 هزار هکتار عرصه جنگلی را در این خصوص مدیریت کرده‌ایم.

آیا از میزان خسارات وارده در این مورد اطلاع دارید؟

برآورد اقتصادی میزان خسارات وارده از سوی آفات جنگل‌ها انجام صورت نگرفته، چرا که معتقدیم برای جنگل ارزش‌گذاری اقتصادی نمی‌توان کرد.

برای توسعه جنگل‌ها چه برنامه‌ای دارید؟

یکی از سیاست‌های ما این است که در جنگل‌های طبیعی موجود از گونه‌های جنگلی برای جنگلکاری استفاده کنیم. توزیع گونه‌های چوب‌ده مانند صنوبر بین مردم یکی از کارهای انجام شده است. همچنین با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی و عقد تفاهم‌نامه با شرکت سرب وروی و سازمان صنعت، معدن و تجارت قرار است عملیات جنگلکاری‌ در مناطقی که از آن‌ها برداشت چوب شده است صورت گیرد. مساحت اولیه برای این کار 10 هکتار است.