چرخ صنعت گردشگری لنگ شد

محمد باریکانی/خبر‌نگار

از تمامی شوهای تبلیغاتی و سخنرانی‌های نمایشی در بخش گردشگری که بگذریم وضعیت گردشگری ایران مناسب نیست و گرانی بلیت پروازهای داخلی و خارجی، افزایش قیمت تورها و نرخ اقامت به ‌دلیل نوسانات ارزی اخیر و حال ناخوش اقتصاد کشور موجب شده است که چرخ گردشگری ایران لنگ بزند و دفاتر خدمات گردشگری یا ورشکست شوند یا چاره‌ای جز تعدیل گسترده نیرو برای بقا نداشته باشند.
داستان تخصیص کوتاه‌مدت ارز مسافرتی هم نتوانست این چرخ لنگ گردشگری را به مسیر آرامش هدایت کند که در نتیجه وضعیت دفاتر خدمات گردشگری وخیم‌تر شد.
حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفت‌وگو با همشهری وضعیت ناخوشایند کنونی در صنعت گردشگری ایران را تأیید کرده و گفته است که جز مقطعی کوتاه در دوران جنگ تحمیلی، هیچ‌گاه دفاتر خدمات مسافرتی ایران به این اندازه گرفتار نشده بودند.
به گفته رفیعی، دفاتر خدمات گردشگری و هوایی ایران بدترین شرایط را پشت‌ سر می‌گذارند و بحرانی که در کشور به‌وجود آمده شرایط را برای آنها سخت‌تر کرده است.
رفیعی به شرایط ارزی ایجادشده در کشور، نوسانات ارزی و گرانی‌های بی‌رویه در بخش سفر به‌ویژه ایرلاین‌ها اشاره کرد و گفت: تمام این مسائل صنعت گردشگری را به ورشکستگی می‌کشانند.

اقدام خودسرانه در گران شدن سفر

همشهری در گزارش‌هایی که پیش‌تر منتشر کرده بود به تأثیر نوسانات ارزی و وضعیت اقتصادی ایجاد شده در کشور بر اثر تصمیم خصمانه آمریکا علیه ایران بر صنعت گردشگری کشور پرداخته بود و در یکی از گزارش‌ها اعلام کرد که تعدیل گسترده نیرو نه‌تنها در دفاتر خدمات مسافرتی که در بخش هتل‌ها و آژانس‌های هواپیمایی اتفاق افتاده است.
حالا حرمت‌الله رفیعی به همشهری گفته است که از ابتدای شروع نوسانات ارزی و پیش از شروع تابستان تعدیل نیرو در بخش دفاتر خدمات گردشگری کشور به 50درصد رسید و در صنعتی که نزدیک به 5هزار دفتر خدمات مسافرتی در آن فعالیت می‌کند بیش از 50هزار نیروی کار تنها در دفاتر خدمات مسافرتی بیکار شده‌ و حجم زیادی از نیروی کار فعال تبدیل به نیروی کار سربار شده‌اند.
عامل اصلی گران شدن سفر در ایران پس از بحران جدید اقتصادی در کشور، جدای از نرخ هتل‌ها به تصمیم ایرلاین‌ها برای گران کردن خودسرانه قیمت سفرهای هوایی بازمی‌گردد؛ اقدامی که بارها اعتراض دفاتر خدمات مسافرتی را برانگیخت اما بدون نتیجه تا به امروز ادامه دارد.  رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به همشهری می‌گوید: صنعت گردشگری کشور باعث شده است که سازمان هواپیمایی کشوری و ایرلاین‌های مختلف زیرمجموعه این سازمان از این صنعت ارتزاق ‌کنند و فعالیت همین صنعت و دفاتر مسافرتی و گردشگری موجب شده است که ایرلاین‌ها قادر باشند 6‌ماه در سال حقوق پرسنل خود را از کنار فعالیت دفاتر گردشگری بپردازند اما متأسفانه به محض آغاز پیک سفر در کشور و رسیدن به ‌های‌سیزن (فصل سفر) آنها هزینه‌ها را بالا می‌برند و افزایش قیمت می‌دهند یا حتی قراردادهایشان را جابه‌جا می‌کنند و معلوم نیست چه‌کسی باید پاسخگوی این وضعیت باشد.

سازمان میراث و سازمان هواپیمایی کشوری پاسخگو باشند

او سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی وگردشگری و سازمان هواپیمایی کشوری را پاسخگوی اصلی وضعیت ایجاد شده در صنعت گردشگری ایران خواند و گفت: از سازمان میراث فرهنگی تقاضا داریم که مدافع منافع صنعت گردشگری باشد و از سازمان هواپیمایی کشوری نیز می‌خواهیم که به‌صورت یکجانبه از اقدام ایرلاین‌ها حمایت نکند.

رفیعی همچنین درخصوص اتفاقاتی که درمورد ارز مسافرتی رخ داد و پس از مدتی کوتاه توزیع ارز مسافرتی نیز قطع شد و گردشگران به تهیه ارز به قیمت آزاد ملزم شدند، گفت: در ماجرای ارز مسافرتی هم مسئولان به حرف فعالان صنعت گردشگری گوش ندادند و اصلا هیچ نظری از آنها نخواستند.
او تأکید کرد: به‌دلیل عدم‌نظرخواهی از کارشناسان و فعالان واقعی صنعت گردشگری در مورد مسائل ارزی و دیگر موارد مرتبط با صنعت گردشگری، نظر و پیشنهادهای ارائه شده تبدیل به مصوبات غلطی می‌شود که گریبان صنعت گردشگری کشور را می‌گیرد؛ مثل همین هزار یورو ارزی که آمدند تخصیص دادند. این هزار یورو ارز مسافر بود و اصلا به دفاتر خدمات مسافرتی تخصیص داده نشده بود درحالی‌که همین چند روز پیش باز هم مطرح شد که دفاتر خدمات گردشگری ارز مسافری گرفته‌اند. بنابراین خواهش ما این است که برای تصمیم‌گیری در مورد صنعت گردشگری حتما از کارشناسان این صنعت که پاسخگو هم هستند نظرخواهی کنند.

تور نفروشیم ایرلاین‌ها پنچر می‌شوند 

رفیعی ایرلاین‌ها را مقصر اصلی در گرانی سفر معرفی کرد و گفت: فروش مستقیم بلیت پرواز توسط ایرلاین‌ها خطاست؛ چون گردش چرخ ایرلاین‌ها وابسته به گردش چرخ دفاتر خدمات مسافرتی و هواپیمایی است. او در اعتراض به اقدام ایرلاین‌ها برای افزایش شدید قیمت بلیت‌های پروازی تأکید کرد: آماده هستیم به نمایندگی از تمام صنف دفاتر خدمات گردشگری اعلام کنیم که 15روز اصلا هیچ تور یا بلیتی فروخته نشود، آن وقت ببینند کدام ایرلاین می‌تواند چرخ خود را بگرداند. حرمت‌الله رفیعی اعلام کرد: ایرلاین‌ها به مصوبه کاهش نرخ تمکین نمی‌کنند درحالی‌که اگر یک آژانس گرانفروشی کند بلافاصله می‌آیند و آن دفتر را تعطیل می‌کنند. به گفته رفیعی، ایرلاین‌ها مجاز هستند تا 10درصد افزایش نرخ، براساس خدمات بیشتری که داخل پرواز به مسافران ارائه می‌کنند قیمت خود را افزایش بدهند اما هم‌اکنون برخی ایرلاین‌ها تا صددرصد نرخ خود را افزایش داده‌اند.

بررسی افزایش قیمت ‌بلیت در دستور کار

معاون گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همین چند روز پیش در همدان به خبرنگاران گفت که به دستور رئیس‌جمهور، کارگروه بررسی دلایل افزایش قیمت بلیت هواپیما تشکیل می‌شود. چون ممکن است ایرلاین‌ها نیز حرفی برای گفتن داشته باشند اما افزایش قیمت‌ها نباید به حوزه سفر و گردشگری لطمه بزند.  محمد محب‌خدایی درخصوص برنامه سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری برای کاهش قیمت بلیت پروازهای داخلی نیز اعلام کرد که در راستای توسعه گردشگری داخلی باید به سمت هزینه‌های معقول حرکت کرد. به گفته معاون گردشگری، براساس استاندارد سازمان جهانی جهانگردی، هر ۶گردشگر ورودی خارجی یک اشتغال و هر ۲۵گردشگر داخلی نیز یک اشتغال در زنجیره گردشگری کشور ایجاد می‌کند. بر این اساس اگر ظرفیت سفر در کنار ایجاد زیرساخت‌ها ایجاد شود اشتغال‌زایی در این بخش سرعت می‌گیرد.