همه خودشان را مسافر اسکار می‌دانند

مسعود میر/روزنامه‌نگار

چه بخواهیم و چه نخواهیم، اسکار موضوع مهمی است و البته از سالی هم که «جدایی» ما را به مجسمه طلایی آمریکایی وصل‌کرد مهم‌تر هم شده‌است. فرهادی که با «فروشنده» دومین اسکار را هم برایمان به ارمغان آورد دیگر خاطره سحرگاه‌های زمستانی اسکار برای ایرانی‌ها حیثیتی شد. اصلا به‌خاطر همین هم وقتی سال گذشته سینمای ایران در مسیر درخشش در معتبرترین جایزه سینمایی دنیا از «نفس» افتاد خیلی‌ها گفتند که انتخاب این فیلم چندان مناسب نبوده و با حضور رقبایی مثل «رگ خواب» و «ویلایی‌ها » مشخص بود که انتخاب فیلم نرگس آبیار نفسمان را بند می‌آورد. هیأت انتخاب فیلم ایرانی برای اسکار اما مایل بود اثر یک کارگردان زن را راهی این جایزه کند و در رقابت زنانه منیره قیدی و نرگس آبیار گویی شانس از آنچه در آینه دیده می‌شد به آبیار نزدیک‌تر بود.

نفس اما همانطور که پیش‌بینی می‌شد خیلی زود و در همان مرحله ابتدایی از گردونه رقبای اسکار بخش فیلم‌ خارجی‌زبان کنار گذاشته شد. اما بهانه نگارش متن این نیست که سینمای ایران باید هر سال در اسکار بدرخشد و بدون درنظر گرفتن رقابت جانانه و جدی کشورهای صاحب سینمای جهان و البته تک‌ستاره‌های درخشان سینما در کشورهایی که کمتر کسی گمان می‌کند در سینما حرفی برای گفتن داشته ‌باشند، باید هرسال یک مجسمه زیر بغل بزنیم. بلکه موضوع از این قرار است که کمتر از یک‌ماه دیگر باید نماینده ایرانی اسکار به آکادمی معرفی شود. طبق قوانین آکادمی حدود 60فیلم ایرانی که از مهرماه سال گذشته تا هفته ابتدایی مهر‌ماه امسال حداقل یک هفته بر پرده سینماها به نمایش درآمده یا درخواهند آمد از این شانس بهره‌مند هستند، اما دقیق شدن به این فهرست مطول این حسن را دارد که خیلی زود بتوان فیلم‌هایی را که هیچ شانسی برای موفقیت در این رقابت ندارند تشخیص داد. در میان فیلم‌های باقی‌مانده هم گویی بعضی فیلمسازان موفقیت نسبی فیلمشان در چرخه اکران را دلیلی مستحکم برای معرفی به اسکار می‌دانند. شاید بد نباشد به‌طور نمونه از «فیلشاه» نام ببریم که هرچند نخستین انیمیشن ایرانی راه‌یافته و نسبتا موفق در چرخه اکران کشور بود، اما الحق و الانصاف در رقابت نفسگیر انیمیشن‌های خارجی از پیش بازنده است. به این فهرست اضافه کنید «به وقت شام» و «دارکوب» و حتی «خانه دختر» را تا دریابید که فیلم‌های به هر دلیل مهم در سینمای کشور لزوما برای اعضای آکادمی اسکار کوچک‌ترین جذابیتی ندارند.

نکته دیگر اینکه به‌رغم کوتاه بودن زمان باقیمانده تا فرصت نهایی اعلام نماینده ایرانی برای اسکار، هنوز اعضای انتخاب این فیلم معرفی نشده‌اند و احتمالا سناریوی دقیقه 90 باز هم اجرا خواهد شد.
موفق شدن در اسکار موجب خوشحالی و غرور است، اما بیش از این موفقیت، آنچه سبب افتخار سینمای ایران خواهد بود انتخاب فیلمی است که حرفی جهانی داشته باشد و سینمای ایران با آن گامی به پیش در جهت ارتقای هنری برداشته باشد.