محله
پنجره امید روبه محله «زرتشتیان» باز می‌شود
محله زرتشتیان با ایجاد اقامتگاه‌های سنتی و تعریف یک مسیر فرهنگی و گردشگری متحول خواهد شد
هیفاء پردل| یزد- خبرنگار:
«زرتشتیان» از محله‌های تاریخی یزد است که در آن هم مسلمانان و هم زرتشتیان همزیستی مسالمتآمیزی دارند. محله زرتشتیان یزد از شمال به محله چهارکوچه و خیابان سلمان فارسی، از جنوب به خیابان آیت‌الله کاشانی، از شرق به خیابان شهید چمران و از غرب به محله‌های لرد آسیاب و تل محدود می‌شود. بافت سنتی این محله در حاشیه خیابان آیت‌الله کاشانی گسترده شده، ولی ساخت‌وسازهای جدیدی نیز در این محله شکل گرفته است. در دل این محله تاریخی بناهایی تاریخی وجود دارد که به زرتشتیان مرتبط می‌شود، مانند آتشکده معروف به «آتش ورهرام» که در دوره ناصرالدین شاه قاجار به یزد آورده و ساختمان آن نیز در سال 1303 ساخته شد. همچنین خانه ورمزدا، خانه رستمی، دبستان دین‌یاری، گاهنبارخانه، خانه ورجاوند، آب‌انبار رستم گیو و بیمارستان بهمن را می‌توان از بناهای تاریخی در این محله برشمرد.
ارتقای خدمات رسانی
این محله مهم تاریخی با وجود فاصله نسبی از بافت تاریخی یزد به دلیل ظرفیتهای گردشگریِ در جریان ثبت جهانی این بافت، در زمره محله‌های عرصه ثبت جهانی قرار گرفت. همشهری در سال 94 در قالب گزارش‌های محله، مشکلات این محله تاریخی را پیگیری کرده بود، ولی اکنون با ورود به این محله تاریخی و نگاهی عمیق به معابر و بناهای تاریخی شاخص آن می‌توان به‌وضوح تغییرات و اهتمام مسئولان شهر به ارتقای خدمات در این محله را مشاهده کرد.
هرچند اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری منطقه تاریخی یزد برای افزایش خدمات شهری به ساکنان این محله فعالیت‌های عمرانی بسیار مهمی انجام داده است، ساکنان این محله همچنان خواستههایی دارند.
برنامهریزی برای جذب گردشگران
یکی از ساکنان محله می‌گوید: زرتشتیان از محله‌های قدیمی و شاخص یزد است و با توجه به قرار گرفتن در مسیرهای گردشگران، باید مورد توجه و مرمت بیشتری قرار گیرد. «دنیا نمیرانیان» می‌افزاید: سال گذشته میراث فرهنگی و شهرداری ناحیه تاریخی برای مرمت و بهسازی بناهای محله تلاش قابل تقدیری داشتند، ولی این برنامه نباید تنها به مرمت و بهسازی ختم شود، بلکه باید حضور گردشگران در این محله بیشتر فراهم شود.
وی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال ایجاد یک دفتر اطلاع‌رسانی گردشگری، تغییر کاربری بعضی خانه‌های تخریب‌شده به مرکز فروش صنایع دستی و بهسازی روشنایی معابر این محله می‌تواند رونق بسیاری را به محله ببخشد.
ایجاد روشنایی مناسب در آتشکده
یکی دیگر از ساکنان محله زرتشتیان بیان می‌کند: از بناهایی که در استان و در دل این محله قرار گرفته «آتشکده» است که از جاذبه‌های مهم استان است و در طول سال گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند، ولی روشنایی مناسبی ندارد. «محسن دهقانی‌زاده» اظهار می‌کند: وجود روشنایی زیبا و درخور شان این بنا در جذابیت و رونق بیشتر گردشگری تاثیر مثبتی دارد.
خانه‌های مخروبه
یکی دیگر از ساکنان محله می‌گوید: با توجه به قدمت تاریخی این محله، بعضی خانه‌های این محله به مخروبه تبدیل و باعث شده چهره این محله خدشه‌دار و نازیبا شود، در حالی که این محله در مسیر بازدید گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد. «آرش رستم‌زاده» می‌افزاید: برخی دیوارهای این خانه‌ها سست و برای امنیت رهگذرانی که از این محله تردد می‌کنند خطرناک شده است. ضمن این‌که مالکان این خانه‌ها اغلب مهاجرت کرده و این خانه‌ها را به حال خود رها کرده‌اند.
به گفته این شهروند، با تغییر کاربری این خانه‌ها می‌توان آنها را به یک مرکز فرهنگی یا سیاحتی تبدیل کرد، چراکه این محله از محله‌های گردشگرپذیر یزد است و گردشگران بسیاری علاقهمند به بازدید از بناهای این محله هستند و به دلیل نزدیکی با آتشکده، تغییر کاربری این خرابه‌ها می‌تواند محله را متحول کند.
تعریف مسیرهای گردشگری
یکی از اهالی محله که 30 سال سابقه زندگی در این محله را دارد، ضمن تقدیر از مسئولان شهری برای کفسازی اغلب معابر این محله بیان می‌کند: بسیاری از معابر و پیاده‌روهای این محله از سال گذشته از سوی شهرداری منطقه تاریخی و میراث فرهنگی کفسازی شده، ولی لازم است که یک مسیر گردشگری نیز برای این محله تعریف شود تا به جذب گردشگران کمک کند. «محمدرضا اسماعیلی» ادامه می‌دهد: این محله از خیابان سلمان که از خیابان‌های تاریخی یزد است، تا خیابان آیت‌الله کاشانی و آتشکده محدود می‌شود و در این مسیر بناهایی وجود دارد که گردشگران علاقه دارند از آن بازدید کنند. وی تعریف یک مسیر گردشگری و بهسازی آن را موجب جذابیت خاصی برای گردشگران میداند که می‌تواند در بازگشت حیات و زندگی ساکنان اصلی محله نیز موثر باشد.
انباشت زباله در بعضی خرابه‌ها
«سارا ماندگاری» از بانوان ساکن محله می‌گوید: با توجه به وجود خرابه‌هایی که در اطراف محله قرار گرفته، بعضی گردشگران و ساکنان این محله زباله‌های خود را در این محله میریزند که ضرورت دارد از سوی شهرداری جمع‌آوری شود. به گفته این بانوی یزدی، این موضوع چهره این محله تاریخی و همچنین بعد گردشگری آن را مخدوش کرده و لازم است فکری برای حصارکشی این خانه‌ها و معضل زباله‌های آنها شود.
لزوم ایجاد پارک درون‌محله‌ای مناسب
یکی از ساکنان محله زرتشتیان می‌گوید: در محله پارکی برای بازی و نشاط ساکنان وجود ندارد و نیاز است با وجود ساکنان سالمند در محله، حداقل یک پارک کوچک برای بازی و نشاط اجتماعی اهالی ایجاد شود.
«محمدرضا زارعیان» می‌افزاید: وجود پارک و تجهیز آن به دستگاه‌های بازی و ورزشی از نیازهای اساسی محله است و با وجود برخی خرابه‌ها در محله می‌توان با تغییر کاربری، آنها را به فضای سبز یا پارک بازی تبدیل کرد.
ایجاد اقامتگاه‌های سنتی با تغییر کاربری مخروبه ها
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان یزد درباره معضل بعضی خانه‌هایی که کاملاً تخریب شده است می‌گوید: به‌تازگی میراث فرهنگی برای ایجاد 3 اقامتگاه سنتی به مالکان مجوز داده است که می‌تواند در رونق محله زرتشتیان تاثیرگذار باشد. «محمدرضا فلاحتی» می‌افزاید: برای بناهای تاریخی این محله مانند آب‌انبار رستم گیو هم عملیات عمرانی مرمت و بهسازی با همکاری اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری منطقه تاریخی صورت گرفته است. به گفته این مسئول، در مورد آتشکده زرتشتیان، هم میراث فرهنگی و هم شهرداری طرح‌های خوب مرمتی و روشنایی شروع کرده و با همکاری انجمن زرتشتیان در دستور کار قرار داده‌اند. وی ادامه می‌دهد: البته در مورد کفسازی و بدنهسازی معابر این محله هم اقدامات مناسبی انجام شده است. فلاحتی اظهار می‌کند: میراث فرهنگی و شهرداری منطقه تاریخی در مجموع برای عملیات عمرانی در محله زرتشتیان تاکنون اعتباری به ارزش 10 میلیارد ریال هزینه کرده‌اند.
در همینه زمینه :
