معضل سگ‌های ولگرد در شهرهای خوزستان

محمدرضا عبادی| آبادان ـ خبرنگار :

افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در معابر عمومی شهرهای خوزستان سبب افزایش نگرانی شهروندان و متولیان بهداشت شده است. 
چند سالی است که قوانین و دستورالعمل‌های ابلاغی مانع اتلاف سگ‌های ولگرد به‌منظور کاهش جمعیت این حیوان در شهرهای مختلف کشور به‌ویژه استان خوزستان شده است. تا پیش‌ از این دستورالعمل، شهرداری‌ها اتلاف سگ‌های ولگرد را در دستور کار داشتند و این موضوع خود با حواشی و مخالفت‌های فراوانی همراه بود. افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در اهواز و شهرهای جنوبی خوزستان در طول یک سال گذشته سبب افزایش نگرانی‌ها شده است. این افزایش کم‌سابقه جمعیت سگ‌های ولگرد نارضایتی‌هایی را از سوی شهروندان به دنبال داشت و این اعتراضات شهروندان خوزستانی به دستگاه‌های متولی امر فقط به برگزاری جلساتی در این زمینه منجر شد. 

در میان نهادهای مسئول مقابله با افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در خوزستان 2 دستگاه متولیان اصلی این امر شناخته می‌شوند؛ مرکز بهداشت به‌عنوان ناظر و شهرداری‌ها به‌عنوان مجری. خواسته مرکز بهداشت ساماندهی جمعیت سگ‌های ولگرد از طریق زنده‌گیری و عقیم‌سازی آنهاست، اما به اعتقاد شهرداری‌ها این موضوع به دلیل بار مالی، کمبود امکانات و نبود زیرساخت‌های لازم به ‌طورکلی یا دست‌کم در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست. 


زنده‌گیری سگ‌های ولگرد و نگهداری از آنها

رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به تشکیل یک کمیته در شورای سلامت استان خوزستان به‌منظور جمع‌آوری سگ‌های ولگرد به‌صورت زنده‌گیری توسط شهرداری‌ها می‌گوید: براساس تصمیم این کمیته شهرداری مکلف به فراهم آوردن مکانی خاص به‌منظور زنده‌گیری و نگهداری از سگ‌های ولگرد است. 
دکتر «شکرالله سلمان‌زاده» می‌افزاید: تاکنون شهرداری اهواز و دیگر شهرهای استان این موضوع را به‌طور جدی پیگیری نکرده‌اند و افزایش روزافزون سگ‌های ولگرد در معابر شهری شهرهای مختلف استان به‌ویژه کلانشهر اهواز نگران‌کننده شده است و شهرداری باید در این زمینه اقدامی جدی انجام دهد. 
استانداری خوزستان سال گذشته تلاش کرد در نشست‌هایی با سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در زمینه حمایت از حیوانات آنان را نسبت به‌ ضرورت اتلاف و معدوم‌سازی سگ‌های ولگرد در مواقع بحرانی اقناع کند و شهرداری اهواز زمینی را به‌منظور زنده‌گیری سگ‌های ولگرد و فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد مرتبط اختصاص دهد، اما شهروندان و سازمان‌های مردم‌نهاد با اتلاف این حیوانات موافق نیستند. 


جمعیت زیاد سگ‌های ولگرد

موضوع سگ‌های ولگرد در شهرهای جنوبی خوزستان دردسرسازتر است و نارضایتی‌های بیشتری به دنبال دارد. فعالیت‌ تجاری، اقتصادی و همچنین حضور گردشگران داخلی و خارجی به‌واسطه قرارگیری شهرهای آبادان و خرمشهر در محدوده سازمان منطقه آزاد اروند به نارضایتی‌ها دامن زده، اما هنوز اقدامات عملی برای ساماندهی وضع موجود صورت نگرفته است. 

«حسین حمیدپور»، شهردار آبادان، درباره افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در این شهر به همشهری می‌گوید: حدود 6 هزار سگ ولگرد در این شهر وجود دارد و در صورتی‌ که نیمی از این تعداد ماده باشند، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت سگ‌های ولگرد در آبادان تا پایان سال به بیش از 9 هزار قلاده برسد. 


نارضایتی شهروندان

مدیر شبکه بهداشت و درمان خرمشهر نیز در گفت‌وگو با همشهری با تأیید افزایش نارضایتی مردمی در پی سکوت شهرداری‌ها در قبال افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد می‌گوید: مردم خواهان رفع مشکل حضور گسترده سگ‌های ولگرد در معابر عمومی شهر هستند و شهرداری موظف است در این زمینه اقدامی کند. 
«فرشید بهشتی» می‌افزاید: زنده‌گیری و عقیم‌سازی طرح مصوب شورای سلامت شهرستان خرمشهر است که باید شهرداری آن را از طریق تعامل با بخش خصوصی و سازمان منطقه آزاد اروند پیگیری کند. 


هزینه عقیم‌سازی

با این شرایط اما شهردار خرمشهر این طرح را به دلیل بار مالی بالای آن در کوتاه‌مدت عملیاتی نمی‌داند و می‌گوید: موضوع زنده‌گیری و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد برای بخش خصوصی بازدهی اقتصادی ندارد. 
«داوود دارابی» می‌گوید: به‌ طور کلی این طرح نیازمند بودجه قابل‌توجهی است که قطعاً خارج از توان شهرداری خرمشهر بوده و لازم است سازمان منطقه آزاد اروند به آن ورود کند. البته در این زمینه رایزنی‌هایی نیز انجام‌ شده است. 
دارابی اظهار می‌کند: عقیم‌سازی هر قلاده سگ در بهترین شرایط حدود یک میلیون تومان هزینه دارد که پس از زنده‌گیری، هزینه نگهداری و تأمین خوراک هم اضافه می‌شود. 


اتلاف یا زنده‌گیری

شهردار آبادان نیز با تأیید اظهارات شهردار خرمشهر بیان می‌کند: منطقه‌ای به‌منظور نگهداری سگ‌های ولگرد در نظر گرفته‌ شده است، اما آماده‌سازی و اجرای طرح زنده‌گیری و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد هزینه‌ای کلان می‌طلبد. 
حمیدپور می‌گوید: ما پیشنهاد داده‌ایم تا حدودی به اتلاف سگ‌های ولگرد برسیم و پس‌ از آن به سمت زنده‌گیری و عقیم‌سازی آنها برویم. 

*** 
ناکارآمدیطرح عقیم‌سازی و نگهداری سگ‌های ولگرد در کوتاه‌مدت به دلیل تأمین نشدن اعتبارات و زیرساخت‌ها و امکانات آن و نبود سازوکار مشخص برای اجرای این طرح در اظهارنظرهای مسئولان نمایان است. در این میان سهم دستگاه‌های اقتصادی مستقر در استان شاید حلقه مفقوده پشتیبانی از مصوبات ساماندهی سگ‌های ولگرد باشد. 
بی‌تردید استاندار به‌عنوان نماینده عالی دولت در استان خوزستان باید بتواند دستگاه‌های اقتصادی را به‌منظور حل این بحران گریبان‌گیر اجتماع وارد عمل کند. 
روشن است که استمرار این روند به‌ویژه در شرایط آب‌وهوایی حاکم بر خوزستان می‌تواند به خسارات جبران‌ناپذیر بهداشتی منجر شود.