پرداخت عوارض، کلید توسعه شهر

باران پناهی|‌ البرز - خبرنگار:

از آنجا که شهرداری یک نهاد غیردولتی است برای بقا و ارتقای کیفیت خدمات خود نیاز به درآمدزایی و استفاده از شیوه‌های نوین دارد. شهرهای جدید مانند هشتگرد که با انبوهی از طرح‌ها و انجام زیرساخت‌ها مواجهند به مشارکت بیشتر شهروندان نیاز دارند و مدیران شهری آن توسعه و آبادانی شهر را در گرو حمایت همه مردم در پرداخت بموقع عوارض شهری می‌دانند. در واقع، شهروندان با پرداخت بموقع عوارض در توسعه و آبادانی شهر سهیم خواهند بود.


لزوم مشارکت شهروندان در توسعه شهر

یکی از شهروندان شهر جدید هشتگرد می‌گوید: اگر نگاهی به شهر داشته باشیم، می‌بینیم در جای‌جای شهر، طرح‌های زیرساختی در حال اجرا هستند و هر گوشه شهر به کارگاهی بزرگ تبدیل شده و پروژه‌های میلیاردی این روزها چهره شهر را تغییر داده است. «مینو روشن» می‌افزاید: واقعیت این است عوارضی که از سوی مردم پرداخت می‌شود، بخشی از درآمدهای شهرداری را تشکیل می‌دهد. با نگاهی اجمالی به هزینه‌های سنگینی که بر مدیریت شهری تحمیل می‌شود، مشخص است که با توجه به امکانات و منابع موجود، راهی جز مشارکت شهروندان در اداره شهر وجود ندارد.


پرداخت عوارض برای آبادانی شهر

یکی دیگر از ساکنان با بیان اینکه شغلش ساختمان‌سازی است و به همین دلیل همیشه شهر را از بالادست نگاه کرده است، می‌گوید: خیلی دوست دارم وقتی در ارتفاع هستم شهر را سرزنده و آباد ببینم.
«کیوان صالحی» به نحوه مشارکت شهروندان در اداره شهر اشاره کرده است و ادامه می‌دهد: مردم می‌توانند با پرداخت عوارض در آبادانی شهر خود تلاش کنند. برای من نیز پرداخت عوارض شهرداری با بقیه قبض‌ها هیچ فرقی ندارد، چون می‌دانم بیشتر از هر کسی به خودم و بقیه همشهریانم کمک کرده‌ام.


لزوم فرهنگسازی برای مشارکت شهروندان

یک کارشناس حوزه شهری درباره تاثیر شهروندان در توسعه شهر می‌گوید: برای اینکه نظام مدیریت شهری به روند اصلی خود برگردد و دغدغه آن بهبود کیفیت زندگی و توسعه اقتصاد محلی و ملی باشد، یکی از راهکار‌ها این است که نظام کسب درآمد از دارایی‌های شهری و قانون نوسازی و عمران شهری اصلاح و احیا شود که نیازمند اصلاحات قانونی و فرهنگسازی است.

«مهران رنجبرزاده» می‌افزاید: اگر نظام درآمدی شهرداری متکی به عده‌ای خاص مانند افراد فعال در ساخت‌و‌ساز باشد، دیگر شهرداری پاسخگوی شهروندان نیست و بر اساس قدرت مالی که از این افراد به دست آورده می‌تواند فقط کار‌هایی مانند احداث پل انجام ‌دهد و چون شهروندان نقشی در تامین مالی اداره شهر ندارند، به خود حق نمی‌دهند که پرسشگر  و مطالبه‌گر باشند.
وی ادامه می‌دهد: شهروندان در واقع وارثان اصلی و زیست‌کنندگان شهر هستند که هر روزه از امکانات و خدمات مختلف شهر بهره‌مند می‌شوند و طبیعی است که بخشی از هزینه‌های اداره شهر را بپردازند.

رنجبرزاده اضافه می‌کند: اگرچه در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا شهروندان سهم زیادی در چرخه اقتصادی شهری دارند و به نوعی خود را ملزم به مشارکت مالی در اقتصاد شهر می‌دانند اما این مهم بنا به دلایل مختلف نمی‌تواند در کوتاه‌مدت به‌صورت کامل در کشور ما اجرایی شود؛ به‌عبارتی هنوز بسترها و فضای لازم برای دریافت مالیات و عوارض وجود ندارد و مدیران شهری با حساسیت و البته در نظر گرفتن مسائل مختلف سعی در ترغیب شهروندان به مشارکت در تأمین هزینه‌های شهر دارند.


سهم اندک شهروندان در پرداخت عوارض

شهردار شهر جدید هشتگرد با اشاره به اینکه مشارکت شهروندان شهر جدید هشتگرد در پرداخت عوارض نوسازی و ممیزی تنها 10 درصد است، می‌گوید: شهرداری‌ها از محل دریافت عوارض شهری از شهروندان، درآمد شهری ایجاد می‌کنند تا بتوانند به امور شهر رسیدگی کنند. درواقع توسعه و آبادانی شهر در گرو حمایت همه مردم در پرداخت بموقع عوارض شهری است.

«محمد  آقایی» می‌افزاید: شهر جدید هشتگرد بزرگ‌ترین شهر جدید کشور با 4650 هکتار محدوده و 10200 هکتار حریم شهری محسوب می‌شود و تحقق عوارض شهری بر لزوم توسعه و پیشرفت این شهر تأثیر مستقیم دارد و عملا شهرداری بدون کسب درآمد نمی‌تواند در این زمینه اقدامی انجام دهد.
وی اضافه می‌کند: شهرداری ارگانی نیمه‌دولتی است که برای توسعه و بهبود وضعیت شهری ایجاد شده است و با توجه به اینکه شهرداری دارای بودجه دولتی نیست، تحقق عوارض شهری از مهم‌ترین نیازهای اساسی این ارگان و یکی از مطمئن‌ترین راه‌ها برای دستیابی به درآمد شهری جهت توسعه شهر است.

شهردار شهر جدید هشتگرد با بیان اینکه ممیزی و نوسازی طرحی است که از سال ۹۰ تاکنون در فاز یک و ۲ شهر جدید هشتگرد اجرایی شده است، می‌گوید: در طرح نوسازی و ممیزی سهم پرداختی هر ملک از عوارض نوسازی با توجه به نوع سازه، منطقه وقوع و سال ساخت سالانه حدود 3۰ تا ۱۵۰ هزار تومان است که متأسفانه فقط ٩ درصد شهروندان در آن مشارکت کرده‌اند.

 آقایی می‌افزاید: از میان ۹ درصد مشارکت‌کنندگان در این طرح ۵ درصد ملزم به پرداخت این عوارض در شرایط خرید و فروش ملک و ... شده‌اند که نشان‌دهنده مشارکت ۴ درصدی مردم در این امر به صورت خودجوش است.

وی ادامه می‌دهد: درآمد شهرداری شهر جدید هشتگرد از محل صدور، توزیع و دریافت فیش‌های عوارض نوسازی و ممیزی در فازهای یک و دو از ابتدای سال ۹۲ تا پایان سال ۹۶ یک میلیارد و۶۰۰ میلیون تومان بوده است که باید ۱۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان می‌شد؛ به این ترتیب از ابتدای سال ۹۲ تاکنون کمتر از ۱۰ درصد از شهروندان شهر جدید هشتگرد در پرداخت عوارض نوسازی مشارکت کرده‌اند.

آقایی اضافه می‌کند: در سال ۹۶ هم شهرداری از محل توزیع فیش‌های نوسازی و ممیزی در فازهای یک و ۲ باید ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان درآمد کسب می‌کرد که با مشارکت کمتر از ۱۰ درصدی شهروندان شهر جدید هشتگرد فقط ۵۰۰ میلیون تومان از این مبلغ وصول شده که مبلغ بسیار ناچیزی است.


نقش مشارکت مردم در توسعه شهر

«محمد  آقایی»، شهردار شهر جدید هشتگرد می‌گوید: پرداخت عوارض به عنوان راهکاری مؤثر برای توسعه شهر و تحقق بهنگام نیازهای شهر و شهروندان است و با توجه به حجم گسترده پروژه‌های محله‌محور در نقاط مختلف شهر جدید، نگاه مشارکتی شهروندان به ساخت و توسعه شهر می‌تواند به آبادانی و رونق آن منجر شود.