چرا باید با ترامپ وقت بگذاریم؟

وزیر امور خارجه کشورمان در نخستین مصاحبه‌ خود با رسانه‌های خارجی پس از خروج آمریکا از برجام با شبکه تلویزیونی سی.ان.ان گفت‌وگو کرد. گفت‌وگویی که در تهران انجام شده و محمدجواد ظریف با اشاره به اینکه آمریکا معتاد به تحریم شده است، تأکید کرده: «توافق هسته‌ای ایران بدون حضور واشنگتن نیز به حیات خود ادامه می‌دهد.» او یادآوری کرده که این بیماری تنها مختص دولت فعلی آمریکا نیست و دولت «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا هم تمرکزش را بیش از آنکه روی اجرای تعهداتش در زمینه تحریم‌های برداشته‌شده قرار دهد بر ضرورت حفظ تحریم‌های رفع‌نشده تأکید داشت. ظریف گفت: «حتی در دوران دولت اوباما، ایالات متحده به‌جای اجرای تعهداتش در مورد تحریم‌هایی که برداشته بود تأکید بیشتری روی حفظ تحریم‌های برطرف‌نشده داشت.» دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ۱۸اردیبهشت‌ سال‌جاری به مشارکت ایالات متحده در این توافق هسته‌ای خاتمه داد و اعلام کرد تحریم‌ها علیه ایران را در دوره‌های زمانی ۹۰ و ۱۸۰روزه احیا خواهد کرد. خبرنگار سی.ان.ان در این گفت‌وگو پرسید: اگر شما احساس می‌کردید که آمریکا به تحریم‌ها اعتیاد دارد، چرا توافق را ادامه دادید؟ ظریف در پاسخ گفت: «مشکل اینجا بود که احساس ما این بود ایالات متحده یاد گرفته که دست‌کم در مورد ایران، تحریم‌ها با وجود ایجاد مشقت‌های اقتصادی، نتایج سیاسی مدنظر آنها را به بار نمی‌آورد و من فکر می‌کردم که آمریکایی‌ها این درس را یاد گرفته‌اند. متأسفانه، اشتباه می‌کردم.» به گزارش فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در این مصاحبه تأکید کرده که توافق هسته‌ای برجام را می‌توان صرف‌نظر از اقدامات دولت ترامپ حفظ کرد. سی.ان.ان نوشته مصاحبه با ظریف روز یکشنبه، در شصت‌وپنجمین سالروز کودتای مورد حمایت آمریکا برای سرنگونی دولت منتخب مردمی «محمد مصدق»، نخست‌وزیر وقت ایران انجام شده است. ظریف ساعاتی قبل‌تر از این گفت‌وگو در توییتر خود با اشاره به کودتای ۲۸مرداد سال۱۳۳۲ (۱۹۵۳میلادی) از اقدام دولت آمریکا در تشکیل گروهی موسوم به «گروه اقدام ایران» انتقاد کرده و نوشته بود:  65 سال پیش ایالات متحده دولت دکتر مصدق را سرنگون و ایرانی‌ها را تحت سلطه قرار داد. امروز هم گروه اقدام آرزوی انجام همین کار را دارد. دوباره هرگز! «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه ۲۵مرداد تشکیل گروهی به نام «گروه اقدام ایران» را اعلام و «برایان هوک» را به‌عنوان رئیس‌ آن منصوب کرد.

دیدار با ترامپ منفعتی ندارد

ظریف از اینکه هنوز تفکر دهه۱۹۵۰ در آمریکا حاکم است انتقاد کرد: «فکر می‌کنم دولت آمریکا هنوز معتقد است دارد با دولتی که بعد از کودتای سال۱۹۵۳ در ایران مستقر کرد کار می‌کند. همانطور که (در ضرب‌المثل‌ها) می‌گویند، باید چشمشان را باز کنند و ببینید دور و برشان چه خبر است.» سی.ان.ان نوشته ظریف در بخش‌های زیادی از مصاحبه ظاهرا احتمال گفت‌‌وگو با دولت ترامپ در آینده را رد و ابراز امیدواری کرده که توافق را می‌توان حفظ کرد. او گفته فشار از جانب متحدان اروپایی می‌تواند ترامپ را مجاب کند تفکرش را تغییر دهد. ظریف، از آمریکا بابت «زورگویی» به اروپایی‌های شریک ایران در برجام انتقاد کرده است. وی گفت: «ما نمی‌خواهیم در توافق هسته‌ای تجدیدنظر کنیم. می‌خواهیم ایالات متحده توافق هسته‌ای را اجرا کند. امروز، نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در برابر این تحریم‌ها مقاومت می‌کنند.» وی در ادامه گفت: «آمریکا دارد اساسا [اروپایی‌ها را] اجبار می‌کند و روی آنها فشار می‌آورد... نمی‌خواهم از کلمه زورگویی استفاده کنم، ولی کارشان معادل همین است.» ظریف در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا دیدار رودررو با ترامپ می‌تواند منفعتی برای «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور ایران داشته باشد گفت: «وقتی پیشرفت‌های عظیمی که قبلا کرده‌‌ایم دور ریخته شوند، خیر.» وی در ادامه تأکید کرد: «[توافق قبلی] برای ما سنگ محکی بود که ببینیم می‌توانیم به ایالات متحده اعتماد کنیم یا خیر.» وزیر خارجه ایران در جواب این سؤال که آیا اصلا احتمال رسیدن به توافقی دوام‌پذیر با نویسنده کتاب «هنر معامله» (ترامپ) وجود دارد، گفت: «به رئیس‌جمهور ترامپ بستگی دارد؛ اینکه آیا می‌خواهد کاری کند که ما باور کنیم شریکی قابل اتکاست یا خیر.» ظریف تأکید کرد: «اگر الان ما با او وقت بگذاریم و توافق دیگری را امضا کنیم، چقدر دیگر دوام دارد؟ تا پایان دولت خودش؟ یا تا زمان خروج از جایی که پای توافق را امضا می‌کند؟»

بازگشت تحریم‌ها

ترامپ شامگاه دوشنبه ۱۵مردادماه با امضای فرمانی رسما دستور اجرای نخستین بسته تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد. تصمیم ترامپ با مخالفت‌های زیادی روبه‌رو شده و روسیه، چین، اتحادیه اروپا، انگلیس، آلمان، فرانسه، عراق، سوریه و برخی کشورهای دیگر از آن انتقاد کرده‌اند. دومین بسته تحریم‌ها از ۴نوامبر (۱۳آبان) آغاز خواهد شد و صنایع نفت ایران را هدف خواهند گرفت. ظریف درباره این تحریم‌ها هم اظهارنظر کرد. او گفت: «تحریم‌های آمریکا همیشه [به ما] صدمه زده‌اند. اما کسانی که تحریم‌ها به آنها صدمه می‌زند، مردمی هستند  که می‌خواهند دارو بخرند یا مردمی که می‌خواهند غذا بخرند.» ظریف در ادامه تصریح کرد: «دگرگونی‌های اقتصادی که الان در ایران می‌بینید، به‌دلیل تدابیری است که باید برداشته می‌شدند تا برای آن روزها آماده باشیم. بنابراین، ما برای بدترین حالت‌ها آماده‌ایم.» ظریف درباره مذاکرات هسته‌ای که سال‌ها به‌طول انجامید هم گفت: «ما وقت زیادی صرف کردیم. انجام این کار برای دولت ایران و شخص من و رئیس‌جمهور روحانی تصمیم سیاسی آسانی نبود. ممکن است گذراندن چند ساعت با وزیر خارجه آمریکا برای برخی از وزرای خارجه اعتبار باشد، اما در ایران مطمئنا این اعتبار نمی‌آورد.» با وجود این، او گفت: «اما کار دیپلمات‌ها همین است. بخشی از دستمزد ما به‌خاطر همین است که برای پیشبرد منافع ملی متحمل ضربه‌های شخصی شویم... کارمان همین است.»