تلویزیون، دادگاه‌های اقتصادی را پخش می‌کند؟

برگزاری دادگاه‌های علنی مفاسد اقتصادی موضوعی است که هر‌از‌گاهی سرو‌صدا می‌کند و عده‌ای مطالبه‌گر آن می‌شوند اما بعد ا‌ز مدتی که خبرها از تب و تاب می‌افتد، حرارت این خبر هم کم‌می‌شود. دادستان کل کشور جزئیاتی از برگزاری علنی دادگاه‌ها را به رسانه‌ها داده ‌و گفته است: دادگاه مفسدان اقتصادی علاوه بر علنی‌بودن پس از فیلمبرداری از شبکه‌های مختلف صدا و سیما پخش خواهد شد. به گزارش ایسنا، محمد‌جعفر منتظری از تشکیل پرونده‌های متعددی برای دانه‌درشت‌ها و عاملان فساد اقتصادی در موضوع ارز، سکه، طلا و خودرو هم خبر داده و افزوده است: با توجه به گستردگی این پرونده‌ها رسیدگی به این جرایم زمان‌بر خواهد بود اما به این معنا نیست که از حق قانونی خود کوتاه بیاییم. برگزاری علنی دادگاه‌های مفاسد اقتصادی اخیرا درخواستی بود که رئیس دستگاه قضا از رهبری معظم انقلاب کرده بود و در نامه‌ای که به ایشان نوشته بود، اجازه‌هایی ویژه را طلب کرده بود.

وی در نامه‌ای که 20مرداد‌ماه منتشر شد، با تأکید بر اینکه شرایط ویژه اقتصادی کنونی نوعی جنگ اقتصادی محسوب می‌شود، اجازه برگزاری دادگاه‌های ویژه مفسدان اقتصادی را با کم‌کردن تشریفات دادرسی با ترکیب 3 نفر قاضی با حداقل ۲۰ سال سابقه قضایی از ایشان خواسته بود و در بند 3 نامه، شیوه برگزاری آن را هم اینگونه پیشنهاد کرده بود: «به تشخیص رئیس دادگاه جلسات علنی و قابل انتشار در رسانه‌ها‌ست». رهبری انقلاب هم موافقت با پیشنهاد آیت‌الله آملی لاریجانی را در چند خط اینگونه اعلام کردند‌: «با پیشنهاد موافقت می‌شود. مقصود آن است که مجازات مفسدان اقتصادی سریع و عادلانه انجام گیرد. در مورد اتقان احکام دادگاه‌ها دقت لازم را توصیه فرمائید.» با انتشار خبر این نامه‌نگاری‌ها، بار دیگر رسیدگی جدی و حتی علنی به اتهامات مفسدان اقتصادی به تیتر رسانه‌های کشورتبدیل شد و مردم را متوقع کرد. حتی مردمی که روز دوشنبه 22مرداد‌ماه در حسینیه امام خمینی‌(ره) برای دیدار با رهبری حضور پیدا کرده بودند هم «اعدام» مفسدان اقتصادی را خواستار شدند و شعارهایی با همین مضامین سر دادند که با واکنش رهبری مواجه شد.

ایشان فرمودند: «اجازه بدهید، شما مگر دادگاهید؟ فضاسازی نکنید، بعضی‌ها ممکن است اعدامی باشند و بعضی ممکن است حبسی باشند. بنده نوشته‌ام مقابله باید عادلانه و بادقت انجام شود... بعضی افراطی حرف می‌زنند و می‌گویند همه فاسدند...» رئیس‌جمهور هم 24مرداد‌ماه در جلسه هیأت دولت با انتقاد از شیوه‌های برخورد با مفاسد اقتصادی با طرح این سؤال که چرا به‌عکس کار می‌کنیم، گفت: اول اعلام می‌کنیم که مثلا افرادی را گرفتیم و بستیم و چه کار کردیم و چه‌کسی را گرفتیم، چه‌کسی را می‌گیریم و چه‌کسی را خواهیم گرفت! حسن روحانی گفت: تبلیغات باید بعد از عمل باشد، به‌خصوص آنجا که حیثیت و آبروی مردم در میان است.سید‌محمود علوی، وزیر اطلاعات 16‌‌تیرماه در جلسه شورای اداری استان لرستان در سخنانی گفته بود که نباید با متخلفان برخورد قهرآمیز شود، بلکه باید با توجیه و راهنمایی از انحراف آنها جلوگیری کرد.

   سابقه محاکمه تلویزیونی

سابقه برنامه‌های تلویزیون نشان می‌دهد که تنها فقط جلسات محاکمه غلامحسین کرباسچی هر‌شب به‌طور مستقیم از تلویزیون پخش می‌شده ‌و بعد از آن این رویه دیگر اجرا نشده است چراکه دادسرا‌ها بعد از آن احیا شد. البته بعد از آن گوشه‌هایی از دادگاه رسیدگی به جرایم شهرام جزایری و بابک زنجانی هم از سیما پخش شده ‌‌اما محاکمه علنی و پخش کامل آن در رسانه ملی دیگر سابقه نداشته است. اصل یکصد‌و‌شصت‌و‌پنجم هم اصل را بر علنی‌بودن دادگاه‌ها اعلام می‌کند و تأکید دارد: محاکمات، علنی انجام می‌شود و حضور افراد بلامانع است مگر آنکه به تشخیص دادگاه، علنی‌بودن آن منافی‌عفت عمومی یا نظم عمومی باشد یا در دعاوی خصوصی طرفین دعوا تقاضا کنند که محاکمه علنی نباشد.