ساخت و ساز
سایه برج‌ها در ساحل مازندران
بلندمرتبه‌سازی زندگی و چشم انداز طبیعی استان را با معضل مواجه کرده است
اشکان جهان‌آرای| ساری - خبرنگار:
بلندمرتبه‌سازی ساحلی در مازندران به چالش بزرگی تبدیل شده است. تا همین 15-20 سال پیش، اگر در سواحل مازندران و به‌ویژه ساحل مناطق غربی می‌نشستید، مقابلتان مثل همین حالا دریا را می‌دیدید و پشت سرتان هم یک افق دید طولانی که در مناطق غربی معمولا به کوه‌های سرسبز مازندران می‌رسید. البته همان زمان و سال‌ها پیش از آن نیز ویلاها و شهرک‌هایی در مناطق ساحلی وجود داشتند؛ اما ارتفاعشان بیشتر از 2 طبقه نمی‌شد.
همین کافی بود که افق دید طولانی باشد و به کوه‌ها هم برسد. حالا نزدیک به یک دهه است که سال به سال بر سایه‌های روی سر سواحل مازندران افزوده می‌شود. برج‌ها و آپارتمان‌های ساحلی امروز در مناطق غربی و شهرهای گردشگرپذیر مرکزی مازندران مانند بابلسر و سرخرود و فریدونکنار، دیواری شده‌اند مقابل دریا و سایه‌شان بر سر ساحل سنگینی میکند.
دریا در مناطق متعددی از مازندران زیر سایه برج‌هایی است که هر سال بر تعدادشان افزوده می‌شود. برج‌هایی که سهم خوش‌نشینان است.
فقط تعدادی از ساکنان آنها می‌توانند هم دریا را ببینند و هم کوه و جنگل را! این در حالی است که از نظر کارشناسان، این بلندمرتبه‌سازی‌ها نه به سود گردشگری مازندران است و نه برای محیط‌زیست و دریا و ساحل مناسب است.
آغاز بلندمرتبه‌سازی در مازندران
ماجرا از آنجا آغاز شد که 10 سال پیش، یعنی در تیرماه 1387، معاون عمرانی وقت استاندار مازندران اعلام کرد محدودیت برای ساخت‌و‌ساز برج‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه در مازندران برداشته شده است و دیگر هیچ محدودیتی برای بلندمرتبه‌سازی وجود ندارد.
همین اظهارنظر «سید عیسی هاشمی حیدری» کافی بود تا توجه انبوه‌سازان و برج‌سازان پایتخت و پس از آن بساز و بفروش‌های شمالی به زمین‌های ساحلی و حتی غیرساحلی جلب شود و آستینشان را برای برج‌سازی در مازندران و کسب سودهای بیشتر بالا بزنند. هاشمی حیدری فقط به اعلام این مصوبه بسنده نکرد و گفت که از حضور سرمایه‌گذاران نیز استقبال می‌شود.
او گفته بود که بلندمرتبه‌سازی با هدف رفع مشکل کمبود زمین در مازندران اجرا می‌شود و برای سرمایه‌گذاران و متقاضیان صدور مجوز در این زمینه آسان انجام خواهد شد. قسمت مهم و جذاب اظهارات معاون عمرانی وقت استاندار مازندران آن بخشی بود که از مجاز بودن برج‌سازی در ساحل خبر داده بود. این مسئول گفته بود که حتی برای ساخت برج‌هایی با 25طبقه هم در سواحل مازندران مجوز صادر شده است.
از همان زمان ساخت‌و‌ساز بلندمرتبه‌ها در مناطق ساحلی مازندران رواج یافت و آن‌قدر برج و آپارتمان ساحلی در غرب استان و شهرهای گردشگرپذیر ساحلی ساخته شد که بسیاری از آنها امروز خالی هستند و به خاطر قیمت بالایشان خریدار ندارند. اما چند سال که گذشت اعتراض فعالان محیط‌زیست و کارشناسان این حوزه و همچنین بخش گردشگری کم‌کم شنیده شد. کارشناسان بر این باورند که این بلندمرتبه‌سازی‌های ساحلی چالش‌هایی چندبعدی دارند که مخدوش کردن افق دید در سواحل یکی از آن‌هاست. محدودیت ایجاد شدن برای اجرای طرح‌های سالم‌سازی دریا نیز یکی دیگر از چالش‌های این ساخت‌وسازهای مرتفع در مناطق ساحلی است.
به گفته رئیس هیات نجات‌غریق شهرستان تنکابن، یکی از راه‌های کاهش تعداد غریق، افزایش تعداد طرح‌های سالم‌سازی دریاست که به دلیل وجود این ساختمان‌ها در بسیاری از مناطق قابل اجرا نیست.
«آیت کشاورزیان» معتقد است با بلندمرتبه‌سازی‌ها در سواحل که مجوز ساخت هم دارند، امکان اجرای طرح‌های سالم‌سازی محدود می‌شوند. در واقع به خاطر دیدی که واحدهای این ساختمان‌ها به داخل طرح‌ها دارند، نمی‌توان طرح سالم‌سازی را اجرا کرد.
تامین امنیت
چالش دیگر بلندمرتبه‌سازی و ادامه آن، نحوه تامین امنیت آنها در زمان بروز حوادثی مانند آتش‌سوزی است. در مازندران تجهیزاتی که برای امدادرسانی در ساختمان‌های بلندمرتبه باشد، وجود ندارد. حادثه آتش‌سوزی مجتمع تفریحی رفاهی بانک مرکزی در ساحل روستای دزدک شهرستان نوشهر که سال گذشته اتفاق افتاده بود، ضعف تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی مازندران برای مقابله با حوادث این‌چنینی را نشان داد. طبق بررسی‌ها در مازندران فقط یک دستگاه خودروی آتش‌نشانی نردبان‌دار وجود دارد که آن هم در ساری مستقر است. از طرفی خودروهای آتش‌نشانی موجود در مازندران توان پرتاب آب به طبقات بالایی ساختمان‌های بلندمرتبه را ندارند و عمدتا در حدی هستند که نهایتاً بتوانند تا طبقه سوم را پوشش دهند.
با این حال، بلندمرتبه‌های ساحلی مازندران کماکان در حال ساخت هستند و در قالب پروژه‌های مختلف مسکونی، تجاری و رفاهی تعریف و اجرا می‌شوند. قدبلندهایی که سال به سال، سایه‌شان بر سر دریا و ساحل سنگین‌تر می‌شود.
چالش‌های برج‌سازی ساحلی
رئیس کارگروه تخصصی گردشگری و صنایع‌دستی اتاق فکر توسعه و تعالی استان مازندران بر این باور است که بلندمرتبه‌سازی در سواحل در تعارض با رویکرد گردشگری برای مازندران است. «مهدی رمضان‌زاده» در گفت‌وگویی که با ایسنا داشت به این موضوع اشاره کرد و گفت که وجود این تعداد ساختمان مرتفع رویکرد مناسبی برای مبحث گردشگری نیست. او ضمن ابراز تأسف از گسترش دیدگاه‌های نادرست در مورد بلندمرتبه‌سازی در سواحل مازندران گفت با وجود این‌که بسیاری از مهندسان و کارشناسان می‌دانند این روند نادرست است، اما بازهم شاهد پروژه‌های مطالعاتی و صدور مجوز در خصوص هتل‌ها در حریم ساحل هستیم.
هدف از صادر شدن مجوز برای بلندمرتبه‌سازی در مازندران، کمبود زمین و تراکم بالای جمعیتی بود. اما این هدف در مناطق ساحلی جریانی را ایجاد کرد که حالا مورد انتقاد کارشناسان است. مشاهدات در برخی شهرهای ساحلی نشان می‌دهد که روند بلندمرتبه‌سازی‌های نزدیک به ساحل همچنان رو به افزایش است. این در حالی است که بسیاری از این ساختمان‌ها سیستم جمع‌آوری و تجمیع استاندارد و مناسب فاضلاب ندارند. این موضوع آن هم در مناطقی ساحلی که سطح آب زیرزمینی آنها بالاست و به دریا نزدیک هستند، آسیب‌های محیط زیستی زیادی ایجاد میکند. تراکم بلندمرتبه‌سازی‌ها را می‌تواند در مناطق مرکزی مازندران مانند بابلسر و سرخرود دید، یعنی شهرهایی که در زمان پیک حضور مسافران، تراکم جمعیتی بسیار بالایی دارند و طبیعتا این تراکم بالای جمعیتی، فشار زیادی بر محیط‌زیست وارد میکند.
