یلدا چه داشت که یونسکو آن را جهانی کرد؟
پرونده مشترک ثبت جهانی یلدا که توسط ایران و افغانستان تدوین شده بود، سال2022 در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت و این آیین ایرانی با هزاران سال تداوم بشری در حوزه تمدنی ایران بزرگ بهعنوان میراث مشترک بشری در جهان رسمیت یافت. اما یلدا چه داشت که یونسکو آن را ثبت جهانی کرد؟ سازمان جهانی یونسکو اعلام کرد که یلدا / چله را به این دلیل که به جشن سنتی خورشید و گرمای زندگی اشاره دارد جهانی میکند. در توضیحات یونسکو در تشریح جهانیشدن یلدا چنین آمده است: «این رویداد در ایران و افغانستان در آخرین شب پاییز برگزار میشود، زمانی که خانوادهها در خانههای بزرگان جمع میشوند و دور میزی که با مجموعهای از اشیا و غذاهای نمادین تزیین شده است، مینشینند.»
یونسکو در تشریح آیینهای برگزاری یلدا اعلام کرده است: «چراغ به نماد روشنایی، آب به نماد پاکیزگی و میوههای قرمز مانند انار، هندوانه، چغندر، عناب و انگور به نماد گرما. شیرینی، میوههای خشک و آجیل که مخصوص این مناسبت است استفاده میشوند و روی میز چیده و در طول گردهمایی مصرف میشوند. فعالیتها از شعرخوانی و قصهگویی گرفته تا بازی و موسیقی و هدیهدادن به تازهعروسها، عروسها و کودکان را نیز شامل میشود.»
بنابر اعلام یونسکو، شاخصههای جهانیشدن پرونده یلدا برخورداری این رویداد از هویت فرهنگی، طبیعت، احترام به زنان، دوستی، مهماننوازی، تنوع فرهنگی و گرامیداشتن همزیستی مسالمتآمیز است.
