تأثیر معدل پایه یازدهم در بوته نقد

سیده‌زهرا عبداللهی؛ روزنامه‌نگار

پس از ماه‌ها انتقاد کارشناسان آموزشی و اعتراض خانواده‌ها، پرونده تأثیر معدل در کنکور بار دیگر روی میز تصمیم‌گیران قرار گرفته است و این‌بار با تمرکز مشخص بر پایه یازدهم. کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس با استناد به نتایج پژوهش‌های میدانی، به این جمع‌بندی رسیده که اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تأثیر معدل، در این پایه نه‌تنها به بهبود کیفیت آموزشی منجر نشده، بلکه پیامدهای معکوسی بر رفتار تحصیلی دانش‌آموزان داشته است. علیرضا منادی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس با اشاره به ارزیابی‌های انجام‌شده، گفته است که اعمال تأثیر معدل در پایه یازدهم موجب کاهش بهره‌وری آموزشی و افت انگیزه دانش‌آموزان شده؛ موضوعی که برخلاف هدف اولیه سیاست‌گذاران مبنی بر تقویت نقش مدرسه در فرایند سنجش بوده است. به گفته او، دانش‌آموزان یازدهمی عملا در وضعیتی قرار گرفته‌اند که نه تمرکز کامل بر آموزش دارند و نه تصویر روشنی از نقش نمره‌های خود در سرنوشت کنکور. بر اساس توضیحات رئیس کمیسیون آموزش، رویکرد مجلس تفکیک میان پایه‌های تحصیلی است. در این چارچوب، تأثیر قطعی معدل در پایه دوازدهم بدون تغییر باقی می‌ماند، چراکه این پایه به‌عنوان مرحله نهایی آموزش متوسطه، ارتباط مستقیم و معناداری با آزمون سراسری دارد. اما پایه یازدهم از منظر سیاست‌گذاری آموزشی، نیازمند اصلاح است. منادی تأکید کرده که بازنگری در تأثیر معدل یازدهم باید به نفع داوطلبان انجام شود؛ اصلاحی که می‌تواند با کاهش وزن نمره‌ها یا تغییر شیوه محاسبه آنها همراه باشد تا از تحمیل فشار مضاعف بر دانش‌آموزان جلوگیری کند. هدف این اصلاح بازگرداندن تعادل میان آموزش مدرسه‌ای و آمادگی کنکوری عنوان شده است. در شرایطی که کنکور همچنان یکی از حساس‌ترین چالش‌های نظام آموزشی کشور به شمار می‌رود، حرکت جدید مجلس می‌تواند نشانه‌ای از چرخش تدریجی سیاست‌گذاری از تصمیمات پرهزینه به سمت رویکردی واقع‌بینانه‌تر و مبتنی بر آثار اجتماعی باشد.