‌بورس در مسیر سبز

بهزاد رنجبر | روزنامه‌نگار

‌روند صعودی شاخص کل بورس تهران در معاملات دیروز نیز ادامه یافت و با رشد ۶هزار و ۵۵۰واحدی به سطح ۳میلیون و ۷۶۷هزار واحد رسید. تداوم این حرکت صعودی بار دیگر این پرسش را در میان فعالان بازار و سرمایه‌گذاران مطرح کرده است که دلایل رشد اخیر بورس چیست و آیا این روند در روزها و هفته‌های آینده ادامه‌دار خواهد بود؟‌به گزارش همشهری، حرکت صعودی شاخص بورس تهران از نهم شهریورماه آغاز شد و با وجود تجربه 2 اصلاح مقطعی، یکی اواخر شهریور و دیگری هفته دوم آبان، همچنان ادامه دارد. در مجموع شاخص کل از ابتدای این موج صعودی تاکنون بیش از ۵۵درصد رشد را ثبت کرده است؛ رشدی که به‌معنای بازدهی میانگین ۵۵درصدی برای سهامداران بازار سهام تلقی می‌شود.

ورود نقدینگی‌ نشانه تغییر انتظارات
همزمان با رشد شاخص، ورود پول به بازار سهام نیز تداوم یافته است. در معاملات دیروز بیش از هزار و ۶۸ میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بورس شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در 2 هفته گذشته چندهزار میلیارد تومان پول تازه از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار سهام تزریق و در مقابل، بخش قابل‌توجهی از منابع از صندوق‌های با درآمد ثابت خارج شده است.‌این جابه‌جایی نقدینگی حاکی از افزایش تمایل سرمایه‌گذاران به پذیرش ریسک و بازگشت توجه به بازار سهام است. در معاملات دیروز حدود ۷۷درصد خریدها توسط سهامداران حقیقی و ۲۳درصد توسط حقوقی‌ها انجام شد. 

 اصلی ترین محرک رشد‌‌ بورس‌
به اعتقاد تحلیلگران، اصلی‌ترین محرک رشد بازار سهام افزایش نرخ دلار و تقویت انتظارات تورمی در اقتصاد ایران است. در سال‌های اخیر، ارزش دلاری بازار سرمایه عمدتا در محدوده ۱۰۰میلیارد دلار نوسان کرده و هر بار که نرخ ارز افزایش یافته، بازار سهام برای حفظ این سطح دلاری ناگزیر با رشد اسمی قیمت‌ها مواجه شده است.‌به بیان دیگر، در شرایط تورمی افزایش نرخ ارز منجر به رشد درآمد اسمی شرکت‌ها، به‌ویژه شرکت‌های صادرات‌محور و کالامحور می‌شود و همین موضوع موتور محرک رشد قیمت سهام در بورس است.

 سیگنال‌های فعلی بازار چه می‌گویند؟
تحلیل داده‌های موجود نشان می‌دهد شکاف ارزش دلاری بازار سهام به حدود 60میلیارد دلار رسیده که از منظر تاریخی بیانگر ارزان بودن نسبی بازار نسبت به نرخ ارز آزاد است. در همین حال، شاخص کل بورس درحالی‌که ارزش دلاری بازار در کف قرار دارد، گارد صعودی ملایمی به‌خود گرفته است که نشانه‌ای از ورود تدریجی نقدینگی هوشمند به بازار برای خرید سهام ارزنده است.

 بورس و «شکاف ارزی»‌ تکرار یک الگوی تاریخی
بررسی رفتار تاریخی بازار سهام نشان می‌دهد در اقتصاد تورمی ایران بورس معمولا با یک وقفه زمانی به شوک‌های ارزی واکنش نشان می‌دهد. زمانی که نرخ دلار آزاد با جهش مواجه شده اما قیمت سهام هنوز تعدیل نشده، ارزش دلاری بازار سهام کاهش یافته و نوعی «شکاف ارزی» شکل می‌گیرد.‌تجربه سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ و همچنین ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد هرگاه این شکاف به سطوح بالایی رسیده، بازار سهام پس از یک دوره تأخیر وارد فاز رشد شده تا این عقب‌ماندگی را جبران کند.