یادداشت
کدام مداحی پایگاه ادبیات مقاومت است؟
علی ترابی|مجری و روزنامهنگار
دیدار 3ساعته مداحان با رهبر معظم انقلاب؛ همین عبارتی که در ابتدای پوشش خبرهای مربوط به مراسم روز پنجشنبه حسینیه امام خمینی تکرار شد، مفاهیم متعددی را در بردارد.
نخست آنکه در شرایطی که برخی تلاش دارند کشور را زیر سایه جنگ نگه دارند و مدام به خبرسازی و برجستهکردن اخبار تحرکات پایگاههای دشمن میپردازند، زمان بالای این دیدار حرفهای بسیاری دارد. دوم، توجه رهبر معظم انقلاب اسلامی به مسئله مداحی و هیئت است. دیدار آیتالله خامنهای با مداحان در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) قدمتی ۴۰ ساله دارد و حتی پیش از دوران رهبری ایشان انجام میشده است. در دیدار اخیر هم قریب به ۲ساعت از زمان دیدار، صرف استماع اجرای مداحان گرانقدر از سوی معظمله شد. این توجه به مقوله مداحی و اختصاص چنین زمانی از سوی عالیترین مقام کشور که قطعا برنامهای فشرده دارند، در کنار قدمت 40ساله این دیدار نشاندهنده عظمت و بزرگی ظرفیت مداحی و به تبع آن هیئت در منظومه فکری آیتالله خامنهای است؛ نگاهی که سبب میشود رهبر معظم انقلاب اسلامی بهعنوان مرجع عالیقدر تشیع در هر سال ۱۰شب روضهداری کنند و حتی در فاصله یک هفتهای پس از نبرد مستقیم با رژیم صهیونیستی، از اجرای آن صرفنظر نکنند. ژرفاندیشی رهبری نسبت به مقوله هیئت، سبب شده تا به پژوهش ویژه در حوزه مداحی توصیه فرمایند؛ هرچند پیشتر نیز به این مضمون اشاره داشتند که مداحی بهعنوان رسانه اختصاصی جهان تشیع که مانند آن در هیچ جایی وجود ندارد، یک علم آمیخته به هنر است.
شاید در ایران عزیز اسلامی بلکه در پهنه گسترده اهالی جهان تشیع هیچکسی به اندازه آیتالله خامنهای، ارزش و جایگاه مداحی و ظرفیتهای موجود در خاستگاه آن یعنی هیئترا نشناسد.صحبت از آن نگاهی است که مداحی را صرفا تلاشی برای گریاندن نمیداند، هرچند که آن هم ارزش والایی دارد، بلکه مداحی را پایگاهی برای ادبیات مقاومت قلمداد میکند که اگر این ادبیات نباشد، آن مفهوم هم مثل تمام تفکراتی که ادبیات خاص خود را ندارند محکوم به زوال است.
این نگاه به مقوله مداحی و هیئت برآمده از آن روایت حضرت امام جعفر صادق(ع) است که پس از ابراز ارادت آن معصوم نسبت به جلساتی که در آن ذکر اهلبیت صورت میگیرد، فرمودند:«فاحیوا امرنا» با این معنا که پس بروید امر ما را زنده کنید.
از منظر این نگاهبین تمام ارکان و ادوات تبلیغاتی، «هیئت» کانون جهاد تبیین معرفی میشود تا در کنار پرداختن به امور مناسکی در یک گام فراتر به امور فرامناسکی بپردازد، در حوزه علم و پیشرفت کار کند، ظرفیتهای امیدبخش را به جامعه معرفی کند و البته در امور اجتماعی اهل برگزاری اردوهای تربیتی و جهادی باشد. اما نکته پایانی این است که امروز مداحی که به تعبیر رهبری در دیدار اخیر ضامن زنده ماندن یاد شهدا طی سالیان پس از جنگ بود، حالا باید به روز باشد. نه فقط مداحی، که تمام ارکان رسانهای جبهه حق باید با شناسایی آرایش جنگی دشمن در نبرد تبلیغاتی و رسانهای آرایش متناسب با آن را اخذ کنند. توجه به این بخش از بیانات دیدار پنجشنبه با مداحان ناظر به همین نکته است. امید که جامعه بزرگ هیئتی کشور که خاستگاه مداحی است، بتواند با اسوه قراردادن حضرت زهرا(س) بهخصوص در تبیین و جهاد روزبهروز موفقتر باشد.
