زبان؛ کلید افسردگی و غمهای ما
دکتر محمد گراوندنیا، روانشناس و مشاور در یک توییت، به نکته فوقالعاده مهمی اشاره کرده است که شاید بسیار بسیار به درد امروزمان بخورد؛ نکتهای که اگر خوب به آن دقت داشته باشیم، میتواند آرامش زیادی به ما ببخشد. چهبسا بسیاری از دلنگرانیها و ناآرامیهای ما از ندانستن این نکته بیاید. اما این نکته چیست؟
او در توییت خود نگاشته: «ما غمگینیم، حرف منفی میزنیم؟! یا حرف منفی میزنیم، غمگینیم؟... تحقیقات تراپی اکت میگوید دومی درست است! در پس تیرهبختیهای ما «زبان» نهفته است.» نکته، بسیار حیاتی و مهم است. بیشتر مردم تصور میکنند چون حالشان خوب نیست یا شرایط محیطی و اجتماعی خوب نیست، پس حق دارند که کلامهای مربوط و ناشکری و... بر زبان بیاورند. تا اینجای قضیه شاید بهنظرشان اشکالی نداشته باشد، اما نکته اینجاست که اگر بدانند این کار روی ناخودآگاه و روانشان و در نتیجه روی رفتارهای بیرونیشان چه نتیجهای میگذارد، شاید نظرشان برای همیشه تغییر کند. مثل معروفی هست که میگوید هرچه وارد مغز شود از عضله بیرون میزند. ماجرای زبان و کلام نیز چنین است؛ هر کلمه و عبارت و صحبتی که میکنیم، اثری و معنایی و مفهومی و منظوری برای ما دارد که وارد مغزمان و ناخودآگاهمان میشود. چه بخواهیم و چه نخواهیم از عضلهها بیرون میزند و تبدیل به رفتارهای فیزیکال و بیرونی و اجتماعی ما میشود. این، یک قانون تخطیناپذیر روانی است؛ پس اگر کلمههای منفی و غمگینانه و افسردهحال و... بر زبان برانیم، کمکم حالمان به این وضع درمیآید. پس یگانه راه کنترل حال بدی که داریم و افسردگی و... میتواند کنترل زبان و نوع و کیفیت کلمات و گفتهها باشد.
مرحوم میرزا اسماعیل دولابی، از عرفای معاصر، در اینباره نکتههای جالبی مطرح میکند: «بنده یک وقت به ذهنم آمده بود که نکند زبان مقدر باشد؛ یعنی اگر گفتی خوب است، خوب میشود و اگر گفتی بد است، بد میشود.» این، در واقع ارجاع دارد به همان قانون تخطیناپذیر روانی؛ هرچه از مغز و ناخودآگاه وارد شود، از عضلهها بیرون خواهد زد.
حاجاسماعیل دولابی در جایی دیگر میگوید: «خلاصه خوب حواستان را جمع کنید! هر چه اطراف شما جمع میشود، مالک آن هستید. مملوک چیزی نیستید. آزاد و مختارید. این اختیار و عزت را از دست ندهید. اگر چهار مرتبه بگویی بیچارهام و عادت کنی، اوضاع خیلی بیریخت میشود. کسی که قوی بوده کمکم میبینی ضعیف شده است. اینطور گفتن خیلی مدخلیت دارد. همیشه بگویید: الحمدلله، شکرخدا بلکه بتوانی دلت را هم با زبانت همراه کنی. اگر پکر هستی دومرتبه با دلت بگو: الحمدلله، آنوقت غمت را از بین میبرد و قوهات زیاد میشود.»