کمبود خوابگاه برای 110هزار دانشجو

محمد سرابی  | روزنامه‌نگار 

ظاهرا ظرفیت خوابگاه‌ها و نیاز دانشجویان هیچ‌وقت با هم تناسب پیدا نمی‌کند و حتی اکنون که تعداد دانشجویان کاهش پیدا کرده، متقاضیان خوابگاه همچنان از ظرفیت موجود بیشتر هستند و به 110هزار نفر می‌رسند. در عین حال وزیر علوم هفته قبل تأکید کرده بود که دانشگاه‌ها  بنا به آنچه در دفترچه کنکور درباره خوابگاه اعلام کرده‌اند  باید به دانشجو‌های واجد شرایط دریافت خوابگاه بدهند. به‌گفته او، ساخت خوابگاه برای 4هزار نفر در چند سال آینده انجام می‌شود.

داستان روزانه غیر‌بومی
واجد شرایط خوابگاه بودن یعنی بومی نبودن؛ اینکه جوانی از شهر دیگری برای درس‌خواندن آمده و جای دیگری برای زندگی ندارد، پس می‌تواند در دوران تحصیل خود از خوابگاه استفاده کند؛ به شرط اینکه دانشجوی روزانه باشد و درس‌خواندنش بیشتر از 4سال طول نکشد.
در مهرماه سال ۱۴۰۴ از میان ۶۱دانشگاه زیرنظر وزارت علوم تنها ۱۰دانشگاه، اعلام کرده‌اند که دارای خوابگاه ملکی هستند و سایر دانشگاه‌ها تأکید کرده‌اند که دانشجویان را پس از اولویت‌بندی و بسته به شرایط در خوابگاه‌های خودگردان یا بخش خصوصی اسکان می‌دهند. خوابگاه‌های کوی پسران در شمال پردیس دانشگاه شهیدبهشتی شامل 5بلوک مشابه و یک بلوک جدید به نام شهید شهریاری هستند. بلوک‌های قدیمی آسانسور ندارند. آرمان که در بلوک 5ساکن است، می‌‌گوید: «جمعیت اتاق‌ها 4نفر یا بیشتر است و جایی برای سالن مطالعه نیست؛ درحالی‌که مجموعه کوی دانشگاه تهران در امیرآباد امکانات زیادی مانند کتابخانه مرکزی دارد.» در خوابگاه دختران بلوار کشاورز این دانشگاه هم مشکل جمعیت وجود دارد. یکی از دانشجویان سال اول به نام سارا به همشهری می‌گوید: «توی سایت نوشته بود که اتاق‌ها 4تا 6نفره هستند، اما وقتی مراجعه کردیم اتاق‌های 8نفره هم دیدیم. کلا جا کم است.» مدتی پیش وزیر علوم در بازدید سرزده از خوابگاه دختران دانشگاه شهیدبهشتی از وضعیت آن انتقاد کرده بود.
یکی دیگر از نکاتی که دانشجویان ساکن خوابگاه بیان می‌کنند درباره کسانی است که درس خود را در مدت مقرر به پایان نبرده‌اند و در اصطلاح «سنواتی» نامیده می‌شوند. دانشجویان کارشناسی در پایان ترم هشتم باید خوابگاه را تحویل دهند؛ البته دانشگاه گاهی یک ترم دیگر هم به آنها مهلت می‌دهد؛ مخصوصا به دانشجو‌های دختر که سختی بیشتری در پیدا‌کردن محل اقامت دارند.

4هزار تخت
مقصود از «ظرفیت» خوابگاهی فضای اقامت «یک نفر» است. چند‌ماه قبل وزیر آموزش عالی از تلاش این وزارتخانه برای ساخت 4هزار ظرفیت خوابگاهی گفت که هزار ظرفیت آن امسال افتتاح می‌شود. اما 4هزار ظرفیت چقدر در اسکان دانشجویان بدون خوابگاه تأثیر دارد؟ کمبود خوابگاه حدود 110هزار نفر است. صمد حاج‌جباری، معاون امور دانشجویان صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم به همشهری می‌گوید: «70هزار نفر برای مجردها و 40هزار نفر برای متأهل‌ها کمبود ظرفیت داریم. ایجاد 4هزار ظرفیت خوابگاهی مجردی و متاهلی با تکیه بر ظرفیت‌های متاهلی از برنامه‌های آتی وزارت علوم است.»

دانشجو کم شد، خوابگاه تامین نشد
در مدت 10سال یک‌میلیون و 300هزار نفر از جمعیت دانشجو‌یان ایران کاسته شد و تعداد آنها به حدود 3میلیون نفر رسید. پس چرا باز هم آنقدر کمبود خوابگاه داریم.
حاج‌جباری می‌‌گوید: «کاهش تعداد دانشجویان عمدتا مربوط به دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی است و این کاهش در دانشگاه‌های دولتی کمتر احساس می‌شود. با توجه به کمبود جدی ظرفیت خوابگاهی اگر در آینده جمعیت دانشجوها کم شود باز هم در مقابل کمبود ظرفیت خوابگاهی، تأثیر چندانی ندارد.»
به‌گفته او، بخشی از کمبود ظرفیت خوابگاهی از طریق خوابگاه‌های غیردولتی تامین می‌شود. الان حدود 33هزار ظرفیت خوابگاهی غیردولتی در کشور وجود دارد که کیفی‌سازی آنها باید مورد توجه قرار گیرد. بخشی از کمبود ظرفیت هم از راه اعطای تسهیلات از طرف صندوق رفاه به دانشگاه‌های واجد شرایط رفع می‌شود، اما کمبود همچنان وجود دارد.