تب قرعه‌کشی

یک قرار نانوشته بین تمام کسب‌وکارها، فرمان ارتباط با مشتری را در دست گرفتن است و تفاوتی ندارد چقدر وفای به عهد کنند؛ فقط برایشان این مهم است که از قطار «تبلیغ قرعه‌کشی» جا نمانند.
این روزها به‌نظر می‌رسد قرعه‌کشی وارد همه عرصه‌ها شده ‌و دیگر فقط بانک‌ها نیستند که امید برنده‌شدن در قرعه‌کشی را در دل‌ها زنده می‌کنند؛ از اپلیکیشن‌ها، فروشگاه‌ها و صرافی‌های دیجیتال گرفته تا فروشنده‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی، هر کدام به شکلی میان‌دار هستند.
جذب مشتری از این طریق در هر بستری فرمول خاص خود را دارد؛ آنهایی که در شبکه‌های اجتماعی فعالند، شرکت در قرعه‌کشی را با شرط دنبال‌کردن صفحه فروشگاه و معرفی آن به دیگران گره می‌زنند و آنهایی که در دنیای واقعی حاضر هستند، بر شیوه‌هایی مانند قرار‌گرفتن در لیست به شرط رسیدن به سقف خرید اعلام‌شده، تأکید می‌کنند.
نیم‌نگاهی به دنیای تبلیغات گره‌خورده با قرعه‌کشی نشان می‌دهد که بسیاری از شرکت‌ها با قلقلک‌دادن حس طمع و امید مردم در تلاش هستند تا مصرف بیشتر را در میان مردم جا بیندازند. همین نگاه کفایت می‌کند تا تب قرعه‌کشی در عرصه‌های مختلف زندگی روزمره بالا بگیرد و از خیابان‌های شهر گرفته تا تبلیغات شبکه‌های اجتماعی، جمله «شاید شما برنده خوش‌شانس ما باشید.» بارها، تکرار و تکرار شود.
اما در این بازار پرهیاهوی شانس، قانون چه می‌گوید؟ برگزاری هر نوع قرعه‌کشی در ایران بدون مجوز رسمی، غیرقانونی است. قانون نظام صنفی صراحت دارد که فروش کالا از طریق قرعه‌کشی ممنوع است و دریافت وجه برای شرکت در آن هم تخلف محسوب می‌شود و برگزاری قرعه‌کشی فقط با دریافت مجوز مجاز است؛ با این حال، بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین و حتی حضوری از این نظارت می‌گریزند. در واقع باید گفت که در این حوزه قانون وجود دارد اما مانند موضوعات دیگر، موج تبلیغ قرعه‌کشی برای فروش یک محصول چنان بلند است که در بیشتر موارد، قانون از آن جا می‌ماند.
همین نقطه ضعف کافی است تا در میان وسوسه «برنده جایزه بزرگ» گاهی این سؤال را از خود بپرسید که چطور می‌توان از این ترفند قدیمی بازی نخورد؟