کوتاه‌تر از گزارش
شاخص‌های انتخاب 3روستای جهانی
محمودمولایی؛ روزنامه‌نگار
پیش از این 2روستای کندوان و اصفهک در فهرست بهترین دهکده‌های گردشگری جهان قرار گرفته بودند و این، نخستین‌باری است که براساس شاخص‌های جهانی گردشگری (UNWTO) 3روستا از ایران در فهرست بهترین دهکده‌های گردشگری جهان ثبت می‌شوند.
به‌گفته مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، ایران با ثبت 5روستا در فهرست جهانی، می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری روستایی در جهان تبدیل شود.
مصطفی فاطمی با بیان اینکه سازمان جهانی گردشگری طی 5سال گذشته، این روند را برای معرفی بهترین دهکده‌های گردشگری آغاز کرده است، به همشهری می‌گوید:
«رقابت در این عرصه بسیار دشوار و هر کشور مجاز است تا 8روستا را به‌عنوان نامزد معرفی کند، اما فقط حدود 60تا 70روستا در هر سال انتخاب می‌شوند.»
منابع فرهنگی و طبیعی، ترویج و حفظ منابع فرهنگی، پایداری اقتصادی، پایداری اجتماعی، پایداری محیط‌زیست، پتانسیل و توسعه گردشگری و ادغام زنجیره ارزش، حاکمیت و اولویت‌بندی گردشگری، زیرساخت و ارتباطات و بهداشت، ایمنی و امنیت شاخص‌های مرتبط با توسعه پایدار است که در بررسی روستاها مورد توجه قرار می‌گیرد.
بهرهمندی واقعی مردم از گردشگری
مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به این شاخص‌ها توسعه پایدار را منوط به هم‌‌افزایی اقتصاد، اجتماع، محیط‌زیست و حاکمیت محلی می‌داند و می‌گوید: «ترویج و حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی شاخص اولی است که در انتخاب روستاهای گردشگری مورد توجه قرار می‌گیرد و ذیل این شاخص، اقداماتی که برای معرفی و حفاظت از داشته‌های فرهنگی و طبیعی انجام شده ارزیابی می‌شود.» همچنین یکی از ارکان اصلی گردشگری پایدار، توانمندسازی اقتصادی جامعه میزبان و پایداری اقتصادی است که فاطمی آن را شاخص دوم می‌داند و توضیح می‌دهد: «در بسیاری از روستاها، توسعه کسب‌وکارهای خرد مانند فروش صنایع‌دستی، راه‌‌اندازی اقامتگاه‌های بومگردی و ارائه خدمات محلی، زمینه‌‌ساز افزایش درآمد خانوارها و کاهش مهاجرت شده است. میزان بهرهمندی واقعی مردم از منافع گردشگری، شاخصی کلیدی در ارزیابی موفقیت این روند به شمار می‌رود.» در شاخص سوم یعنی پایداری اجتماعی، آنطور که این مسئول توضیح می‌دهد، نقش جامعه محلی در طراحی و اجرای برنامه‌های گردشگری اهمیت زیادی دارد. فاطمی می‌گوید: «حضور فعال زنان در تولیدات فرهنگی، صنایع‌دستی و مدیریت مراکز گردشگری به‌ویژه در قالب فعالیت‌های جمعی و تعاونی‌ها، نشاندهنده ظرفیت بالای اجتماعی در بسیاری از روستاهاست. این مشارکت نه‌تنها به تقویت هویت محلی کمک می‌کند، بلکه اعتماد عمومی را نیز افزایش می‌دهد.»
توجه به محیط‌زیست در برنامه‌‌ریزی گردشگری
شاخص چهارم یا پایداری محیطی آنطور که مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی توضیح می‌دهد، شامل توجه به محیط‌زیست در برنامه‌‌ریزی گردشگری روستایی است؛« مدیریت اصولی پسماند، کاهش مصرف پلاستیک، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و آموزش به گردشگران در زمینه رفتارهای مسئولانه از اقدامات مؤثر در حفظ منابع طبیعی و چشم‌اندازهای بومی است.» او همچنین درباره توسعه زنجیره ارزش به‌عنوان شاخص پنجم می‌گوید: «وجود صنایع‌دستی، بازارچه‌های محلی، رستوران‌‌ها، اقامتگاه‌های سنتی و مراکز بومگردی، نشاندهنده شکل‌گیری زنجیره‌‌ای کامل از تولید تا مصرف در حوزه گردشگری است.» فاطمی درباره شاخص ششم و هفتم یعنی حاکمیت و اولویت‌بندی گردشگری هم توضیح می‌دهد: «نقش حکومت‌های محلی در سیاستگذاری، حمایت مالی، تسهیل مجوزها و نظارت بر فعالیت‌های گردشگری از عوامل تعیین‌‌کننده در موفقیت پروژه‌های روستایی است. اولویت‌بندی گردشگری نیز در برنامه‌های توسعه منطقه‌ای می‌تواند مسیر پایداری را هموارتر کند.» او درباره شاخص هشتم و نهم هم می‌گوید: «دسترسی به اینترنت، امکانات بهداشتی، امنیت عمومی و قابلیت ذخیره آنلاین خدمات از زیرساخت‌‌هایی هستند که در جذب گردشگران داخلی و خارجی نقش حیاتی دارند. همچنین در شاخص بهداشت و ایمنی، وجود مراکز درمانی، ایمنی مسیرهای گردشگری و آموزش‌های لازم برای مواجهه با شرایط اضطراری، از الزام‌های اساسی در طراحی گردشگری پایدار است.»
در همینه زمینه :
