داستان نخستین اتوبوس ایران

این عکس، تصویر نخستین اتوبوس حمل مسافر در ایران است که اواخر دوره قاجار ثبت شده است. از عکاس ‌ نشانی نیست، اما این اتوبوس توسط یک تاجر بلژیکی به ایران وارد شد و مقصد نخست آن در ایران شهر رشت بود؛ جایی که نخستین اتوبوس حمل مسافر در آن وارد ایران شد. 
نام اولیه اتوبوس در ایران «گذربر» بود و نخستین گذربر وارد‌شده به ایران هم در شهر رشت فعال شد. جاده‌های ایران آن زمان بسیار نامناسب بودند و به همین دلیل تاجر بلژیکی که نخستین دستگاه اتوبوس ایران را به شهر رشت آورده بود به مشکل برخورد و در نهایت مجبور شد اتوبوس را به یک ایرانی به نام معین‌التجار در شهر تهران بفروشد. معین‌التجار هم با دریافت هزینه 3شاهی از هر نفر، مردم را در شهر تهران جابه‌جا می‌کرد. پس از گذشت زمان، نیاز مردم به این وسیله حمل‌ونقل افزایش پیدا کرد و برخی دیگر از تجار نیز با واردکردن اتوبوس به این صنف پیوستند.
بدین‌ترتیب در سال 1290نخستین سری از اتوبوس‌های مونتاژ شده به ایران وارد شد. آن زمان، حدودا 5درصد از مسافران به وسیله500 دستگاه اتوبوسی که در ایران مشغول به‌کار بودند جا‌به‌جا می‌شدند. در سال 1298 برای رفع مشکلات حمل‌ونقل و سازماندهی و تنظیم قواعد اتوبوسرانی، اداره‌ای در بلدیه (شهرداری) تهران تاسیس شد و بلدیه هم موظف شد تسهیلاتی مانند زمان کار ناوگان، میزان کرایه، تثبیت خطوط و آیین‌نامه انضباطی فراهم کند.