اقدام خصمانه تروئیکای اروپایی برای بازگرداندن تحریمهای ضدایرانی شورای امنیت در شرایطی است که تهران در روزهای اخیر در قالب «نامه وزیر امورخارجه به دبیرکل سازمان ملل» و «بیانیه وزارت امورخارجه درباره ادعای بازگشت قطعنامههای پایان یافته شورایامنیت علیه ایران» مواضع قاطع خود را در این زمینه تبیین کردهاست.
موضوعات مربوط به برنامه هستهای ایران پیشتر از طریق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ حلوفصل شدهاست.
اقدامهای نظامی غیرقانونی رژیم اسرائیل و آمریکا علیه تأسیسات هستهای ایران، اوضاع را بهطور اساسی دگرگون و قطعنامههای پایانیافته را منسوخ و بیارتباط با واقعیات موجود کردهاست.
3کشور اروپایی با نقض تعهدهای خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، هرگونه صلاحیتی برای استناد به «نقضاساسی» را از دست دادهاند.
پیشنویس قطعنامه ارائهشده ازسوی رئیس شورا در ۱۹سپتامبر جهت رأیگیری، الزامهای قطعنامه ۲۲۳۱ را برآورده نکرده و نمیتواند تحریمهایی را که پیشتر پایان یافتهاند، احیا کند.
تحرکات 3کشور اروپایی و آمریکا برای احیای تحریمهای خاتمهیافته کانلمیکن و بیاعتبار است.
قطعنامه ۲۲۳۱ طبق توافق باید منقضی شود.
تمامی محدودیتهای مرتبط با موضوع هستهای ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ بهطور دائم پایان خواهند یافت.
ایران هیچ تلاشی برای تمدید، احیا یا اجرای محدودیتهای مذکور پس از این تاریخ را بهرسمیت نمیشناسد.
هیچ تعهدی برای اعضای سازمان ملل، ازجمله ایران، در قبال مفاد و سازوکارهای قطعنامههای لغوشده ایجاد نمیشود.
همه کشورها باید از شناسایی این وضعیت غیرقانونی مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خودداری کنند.
کلید عبور از تحریمها
کارشناسان بر این اعتقادند که در وضعیت کنونی و با توجه به تحولات اخیر، سیاستگذاری ضدتحریمی، از اساسیترین راهکارهای عبور از چنین وضعیتی است؛ راهبردی که در حوزههای متنوع، مستلزم انجام اقدامها و فعالیتهای مختلفی است که در ادامه مورد بررسی قرار میگیرد:
تحرک سیاسی
مقابله با راهبردهای تحریمی طرف غربی بیش از هر چیز مستلزم استمرار تحرک دیپلماتیک ایران در عرصههای سیاسی – حقوقی است:
مقابله با اجراییسازی تحریمها: بازگرداندن تحریمها علیه ایران نیازمند اجرای ماموریت «کمیته تحریم» و «هیأت کارشناسان» است. با توجه به این موضوع، با تحرک دیپلماتیک، ازجمله در هماهنگی با چین و روسیه، میتوان فعالیت این بازوی نظارتی تحریمها را مختل کرد.
مخالفت با مشروعیت اسنپبک: تضعیف اجماع جهانی علیه ایران و کاهش مشروعیت تحریمهای بازگردانده شده ازسوی طرفهای غربی، ازجمله راهکارهای موجود در شرایط کنونی است.
دیپلماسی اقتصادی: متمرکز شدن «دیپلماسی اقتصادی» بر تحریمها و خنثی کردن فشارهای اقتصادی میتواند راهگشای مشکلات پیشرو در حوزه تحریمها باشد.
همافزایی بینالمللی: نقشآفرینی پررنگتر در زمینه تشکیل «اتحادیه بینالمللی ضدتحریم» با حضور چیزی در حدود 25کشور، یکی از راهکارهای عبور از سد تحریمهای یکجانبه بینالمللی محسوب میشود.
افقگشایی با دیپلماسی فعال: عبور از سد محدودیتهای ایجاد شده برای ایران در دسترسی به بازارهای بینالمللی، با «دیپلماسی فعال» محقق خواهد شد؛ دیپلماسیای که محور آن مخالف سیاستهای تحریمی ظالمانه و یکجانبهگرایانه غربی است.
گسترش روابط راهبردی: تعمیق همکاری با شرکای راهبردی ایران، ازجمله چین و روسیه، از مهمترین راهکارهای مقابله با تحریمهای غربی محسوب میشود.
دیپلماسی منطقهای: توسعه همکاریهای منطقهای، بهویژه با همسایگان، زمینهساز شکلگیری تعاملات راهبردی باهدف دور زدن تحریمهای غربی خواهد شد. این درحالی است که تحولات اخیر، زمینهساز تقویت موضع ایران در سطح منطقه شدهاست.
بازدارندگی امنیتی
یکی از راهبردهای محوری در خنثیسازی تحریمها، ایجاد «بازدارندگی امنیتی» در مواجهه با اقدامهای خصمانه طرفهای غربی است.
اقدام متقابل: طرفهای غربی باید این پیام روشن را از ایران دریافت کنند که هرگونه اقدام خصمانه آنان با توسل به قطعنامههای پایانیافته شورای امنیت، ازجمله بازرسی غیرقانونی کشتیهای ایران، با اقدام «متقابل» و «متناسب» ایران مواجه خواهد شد.
امنیتسازی در دریا: ایجاد بازدارندگی در حوزه دریانوردی یکی از اهرمهای مؤثر در بازداشتن طرفهای غربی در ایجاد مزاحمتهای تحریمی برای ایران بهحساب میآید.
تقابل اطلاعاتی – امنیتی: خنثیسازی اقدامهای اطلاعاتی – امنیتی دشمن برای کور کردن مسیرهای دور زدن تحریمها ازسوی ایران، نقش مؤثری در عبور از سد تحریمهای ظالمانه غربی خواهد داشت.
مشروعیتزدایی از بازگشت تحریمها
ایران با استناد به اسناد حقوقی و مواضع دیپلماتیک، مشروعیت بازگشت تحریمها را زیر سؤال برد
در همینه زمینه :