سجلّ ‌احوال

نصرالله حدادی/ طنزپرداز و مجری تلویزیون:

تنها کمتر از 3ماه از مهلت انقضای کارت‌های ملی باقی مانده و باید در همین مدت، دست‌به‌کار شوید و کارت ملی الکترونیک دریافت کنید. برای دریافت کارت، یا باید به ادارات پست مراجعه کنید و یا اینکه «قدری سر کیسه را شل کنید» و به دفاتر پیشخوان دولت بروید و بعد از پرکردن فرم مخصوص و انگشت‌نگاری هر 10انگشت و انداختن عکس در باجه مخصوص و 3مرحله پرداخت پول (ابتدا 25هزار تومان، بعد 9هزار تومان و سپس 2هزار تومان؛ جمعا 36هزار تومان) و دریافت رسید 20هزار تومانی(!)، 4-3هفته چشم‌به‌راه و گوش‌به‌گوشی بمانید تا برایتان پیامک برسد و بعد از مراجعه به این دفاتر، کارت هوشمند ملی را در اختیارتان بگذارند.

این عمل در ادارات پست، قدری ارزان‌تر است و البته معطلی‌اش، بیشتر. کافی‌است سری مثلا به اداره پست لشگر بزنید تا دریابید چه می‌گویم. و اگر خدای‌ناکرده در دفاتر پیشخوان دولت، جرأت کردید و پرسیدید: «آقاجان! چرا 36هزار تومان دریافت می‌کنید و حدود 30هزار تومان رسید می‌دهید؟» می‌فرمایند: «نمی‌خواهید؟! بروید اداره پست» و این درحالی‌است که بارها و بارها، مسئولان اداره جلیله سجلّ احوال و حوالی آن(!) دریافت وجه اضافه را خلاف دانسته‌اند و با اعلام شماره تلفن، از شما خواسته‌اند که شکایت خود را مطرح کنید.

اما ما مطرح کردیم و همچنان دفتر پیشخوان محترم، بیشتر دریافت می‌دارد و آن تلفن هم، قرار است پیگیری کند. از سوی دیگر اگر بخواهید شناسنامه خود را عوض کنید، باید قریب به 50هزار تومان بپردازید و اگر کوچک‌ترین اشکال یا قلم‌خوردگی و یا عدم ثبت در شناسنامه شما مشاهده شود، باید به اداره سجل احوال مراجعه کنید و بعد از رفع اشکال ـ البته بعد از چند روز رفت‌وآمد ـ منتظر پستچی بمانید تا شناسنامه جدید که نامش پاسپورتی‌است را تحویل شما بدهند.

اصل شناسنامه، 2قطعه عکس، اصل و کپی مدرک معتبر و حتما عکس‌دار مثل گواهینامه یا گذرنامه، کپی شناسنامه همسر، کپی‌شناسنامه فرزندان، اصل سند ازدواج، شماره ملی همسر و فرزندان و پدر و مادر، فیش بانکی و سرانجام تکمیل فرم مربوطه، برای دریافت شناسنامه جدید الزامی‌است و صدالبته پرداخت بیشتر در دفتر پیشخوان و دریافت رسید کمتر از مبلغ پرداختی؛ چرا؟ من که نفهمیدم؛ شما اگر متوجه شدید، به حقیر اطلاع دهید.

صدور شناسنامه در ایران، رسما در سال1285 آغاز شد اما تا سال‌ها کسی آن را جدی نمی‌گرفت و شاید نیم‌قرن طول کشید تا عموم مردم دریافتند که داشتن اوراق هویت، الزامی‌است و در صورت عدم ارائه، دارای هویت شناخته نمی‌شوند و بماند خریدوفروش شناسنامه‌های قدیم کنار خیابان‌های برخی از محله‌های جنوب شهر! چندی قبل هم گفته شد که قرار است عنوان «طلاق» از شناسنامه‌ها حذف شود؛ حال نمی‌دانم بعد از آن چه شد! داشتم روزنامه‌های 40-30سال پیش را ورق می‌زدم که به این خبر در تاریخ 10خرداد1352 برخوردم: «در شناسنامه جدید، نام همسر و تعداد فرزندان قید نخواهد شد. تا چندی دیگر که قانون ثبت‌ احوال به تصویب می‌رسد، اجرای این برنامه شروع خواهد شد و ثبت احوال به موجب قانون، ملزم به تعویض شناسنامه‌ها در سراسر کشور خواهد گردید.

یک مقام رسمی در ثبت احوال اعلام داشت که آمار تعداد نوزادان در سراسر ایران 47درصد و مردگان 17درصد است و به موجب این آمار، جمعیت ایران و تهران با آهنگ سریعی رو به ازدیاد می‌رود. ثبت احوال اعلام داشت که پس از تصویب قانون جدید، کلیه شناسنامه‌های موجود جمع‌آوری خواهد شد و به‌جای آنها کارت شناسایی پلاستیکی به مردم داده می‌شود. کارت‌های هویت جدید به وسیله ماشین‌های مخصوص تهیه می‌شود و دست‌نویسی شناسنامه در ثبت احوال منسوخ خواهد شد». خدا را شکر که این عمل پس از حدود نیم قرن، در حال حاضر از قوه به فعل درآمده؛ اما چرا اینقدر گران؟!