پزشکیان در پکن

علیرضا احمدی؛ روزنامه‌نگار

رئیس‌جمهور امروز (یکشنبه) درحالی برای شرکت در نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای به چین می‌رود که نخستین سفر مسعود پزشکیان به چین از جنبه‌های راهبردی اقتصادی - سیاسی دارای اهمیت ویژه‌ای است.

اجلاس بیست‌وپنجم 
بیست‌وپنجمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در حالی به میزبانی شهر «تیانجین» برگزار می‌شود که چین برای پنجمین‌بار میزبانی این اجلاس را برعهده دارد.
  حضور بیش از 30کشور در اجلاس‌های برنامه‌ریزی شده
  شرکت تقریبا همه سران عضو «شانگهای» و «شانگهای پلاس» در نشست بیست‌وپنجم
  حضور مقام‌های ارشد سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
  رایزنی‌های دوجانبه و چندجانبه سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای
  تصمیم‌گیری‌های راهبردی با توجه به نتیجه بحث‌های کمیته‌های مختلف در حوزه‌های متفاوت

برنامه‌های سفر به چین
سفر 4روزه رئیس‌جمهور ایران به چین با برنامه‌های متنوعی همراه خواهد بود، از جمله:
  شرکت و سخنرانی در 2 اجلاس سازمان‌ شانگهای و شانگهای پلاس
  گفت‌وگو با شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین
  رایزنی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه
  دیدار با تعداد دیگری از مقام‌های ارشد عضو سازمان همکاری شانگهای
  حضور در برخی نشست‌ها و بازدیدهای برنامه‌ریزی شده در حاشیه اجلاس
  سفر به پکن
  شرکت در جشن پیروزی هشتادمین سال جنگ جهانی دوم و پیروزی چین بر ژاپن

محورهای اجلاس
بیست‌وپنجمین اجلاس سران کشورهای عضو شانگهای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی و امنیتی منطقه، محورهای مهمی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.
  بررسی راه‌های گسترش همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی میان کشورهای عضو
  تقویت ابتکارهای مشترک در حوزه‌های انرژی، حمل‌ونقل و اقتصاد دیجیتال
  بحث درباره مسائل امنیتی منطقه‌ای، ازجمله مبارزه با تروریسم، قاچاق موادمخدر و جرائم سازمان‌یافته
  بررسی تحولات ژئوپلیتیکی منطقه، ازجمله وضعیت قفقاز جنوبی و کریدور «زنگزور»
  تقویت همکاری میان کشورهای عضو برای مقابله با هژمونی غرب و تحریم‌های یک جانبه
  بحث درباره توسعه پایدار، اقتصاد دیجیتال و حقوق زنان که پیش از این، ایران پیشنهادهای راهگشایی دراین زمینه‌ها مطرح کرده بود.

چرا این سفر برای ایران مهم است؟
سفر رئیس‌جمهور به چین و شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در شرایط کنونی از جنبه‌های مختلف برای ایران «مهم» است.
  تقویت جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای
با توجه به اینکه از شهریورماه 1400عضویت «ناظر» ایران در «شانگهای» به «عضو اصلی» تبدیل شده‌است، این اجلاس فرصتی برای نشان‌دادن نقش فعال و تأثیرگذار ایران در این سازمان بود. حضور پررنگ ایران در کمیته‌ها و جلسات مختلف این سازمان (حدود ۱۰۰ کمیته در سال‌جاری) نشان‌دهنده تعهد تهران به مشارکت در تصمیم‌گیری‌های منطقه‌ای است.
  تعمیق روابط با چین
این سفر به‌عنوان نخستین سفر رسمی پزشکیان به چین پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری‌اش، نقطه عطفی در روابط دوجانبه محسوب می‌شود. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت ایران و شریک راهبردی ایران براساس توافق ۲۵ساله، نقشی کلیدی در ثبات اقتصادی و نظامی ایران دارد. دیدار با شی جین‌پینگ و مذاکرات درباره پروژه‌های زیرساختی و دفاعی، نشان‌دهنده عزم 2کشور برای عملیاتی کردن توافق‌های گذشته است.
  مواجهه با فشارهای غربی
در شرایطی که تروئیکای اروپایی با فعال‌سازی سازوکار «مکانیسم ماشه» به‌دنبال افزایش فشارها بر ایران است، این سفر می‌تواند بسترساز همگرایی بیش از پیش محور چین، ایران و روسیه در مواجهه با فشارهای فزاینده غربی باشد؛ موضوعی که این روزها مورد توجه تحلیلگران غربی نیز قرار گرفته‌است.
  بازتعریف روابط قدرت
این سفر در متن تحولات ژئوپلیتیکی منطقه‌ای و جهانی بیش از پیش معنا پیدا می‌کند. تقویت روابط با چین و روسیه در مقابل فشارهای غرب به ایران امکان می‌دهد نقش خود را در نظم جدید جهانی تقویت کند. حضور در رژه نظامی چین و نمایش فناوری‌های پیشرفته نظامی، پیام روشنی به غرب درباره همبستگی ایران با قدرت‌های شرقی خواهد بود.
  طرح موضوع‌های هسته‌ای
یکی از جنبه‌های ویژه دیدارهای مسعود پزشکیان با روسای‌جمهور چین و روسیه، رایزنی درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب است. این رایزنی‌ها می‌تواند به هماهنگی بیشتر میان ایران، روسیه و چین برای مقابله با فشارهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منجر شود.
  گسترش مبادلات نفتی
ایران و چین در سال‌های اخیر همکاری‌های گسترده‌ای در حوزه انرژی و به‌ویژه نفت داشته‌اند و با توجه به اینکه پکن از مهم‌ترین خریداران نفت ایران به‌‍ حساب می‌آید، رایزنی‌های هیأت ایرانی در چین، می‌تواند نقش ویژه‌ای در توسعه صادرات نفت ایران به چین داشته باشد.