از مزرعه تا پالایشگاه

 رویا خیری |‌ اردبیل- خبرنگار:

  این روزها در فصل برداشت سیب‌زمینی قرار داریم. کشاورزان در حالی مشغول برداشت محصول خود هستند که مانند سال‌های گذشته همزمان با برداشت، دغدغه فروش هم دارند. 

سیب‌زمینی اردبیل که کیفیت آن در کشور شهره است، نه در بازارهای داخل کشور و نه در بازارهای کشورهای همسایه نتوانسته متناسب با کیفیت مطلوبش سهمی را کسب کند. در شرایط اقتصادی فعلی کشور، کشاورزان بیش از پیش نیازمند حمایت هستند اما نبود انبار، برنامه‌‌ریزی برای صادرات و خرید تضمینی باعث شده است که شاهد ضرر سیب‌زمینی‌کاران باشیم. قیمت فروش سیب‌زمینی هم برای کشاورزان پایین‌تر از قیمت تمام‌شده است.  

این در حالی است که بر اساس اعلام سازمان خواربار جهانی (فائو) سیب‌زمینی بعد از گندم و برنج غذای غالب مردم جهان را تشکیل می‌دهد و می‌توان در رشد اقتصادی به انواع مختلف از این محصول استفاده بهینه کرد. مطالعه و انجام تحقیق برای استفاده بهینه و برطرف کردن موانع صادرات می‌تواند گره‌گشای مشکلات سیب‌زمینی‌کاران استان باشد. 


 تولید نشاسته پلیمری

رئیس سازمان جهاد دانشگاهی استان از تولید نشاسته پلیمری برای استفاده در صنعت نفت خبر می‌دهد. «مهران اوچی» با اشاره به مقدار قابل توجه دورریز سیب‌زمینی به دلیل نبود انبار و ضرر همه ساله کشاورزان عنوان می‌کند: سال گذشته به دانش تبدیل سیب‌زمینی به نشاسته سبز دست یافتیم و گواهی تولید آن را دریافت کردیم.  وی با بیان اینکه در حال حاضر این محصول از چین وارد می‌شود، می‌افزاید: تولید این محصول که از امسال وارد فاز عملیاتی شده، قابلیت اشتغال برای 54 نفر را دارد و در سالی که حمایت از تولید داخلی نامیده شده، می‌تواند حمایت از سیب‌زمینی‌کاران را سبب شود.  

اوچی عنوان می‌کند: در استان مقدار سطح زیر کشت سیب‌زمینی بسیار بالاست و از مجموع تولیدات این محصول، سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن محصول درجه 3 تولید می‌شود که ما قصد داریم نشاسته سیب‌زمینی را به نشاسته حفاری تبدیل کنیم. نشاسته حفاری که از محصولات کشاورزی نظیر سیب‌زمینی و گندم به دست می‌آید می‌تواند با جذب آب، حالت شل و ژله‌ای گل حفاری را از بین برده و استحکام کافی را ایجاد کند.  

وی با بیان‌ اینکه نشاسته‌هایی که در حال حاضر توسط شرکت‌های داخلی عرضه می‌شوند کیفیت لازم را برای سیستم حفاری ندارند، می‌افزاید: مقدار زیادی از این ماده از خارج از کشور تهیه می‌شود. در مواردی هم که به استفاده از این محصول نیاز است ولی امکان واردات آن فراهم نیست، برای حفاری مجبور می‌شوند از نشاسته‌هایی که کیفیت لازم را ندارد استفاده کنند. چند شرکت در داخل کشور این نشاسته‌ها را با کیفیت پایین‌تر تولید می‌کنند، اما کیفیت نشاسته آن‌ها برای سیستم حفاری جوابگو نیست. ما تاییدیه تولید این محصول را گرفته‌ایم تا بتوانیم آن را در ایران تولید کنیم. 


تدوین سند توسعه صادرات محصولات کشاورزی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان هم از تدوین سند توسعه صادرات محصولات کشاورزی خبر می‌دهد و ابراز امیدواری می‌کند با این کار در کوتاه‌مدت و میان‌مدت موانع و مشکلات توسعه صادرات محصولات کشاورزی به ویژه سیب‌زمینی برطرف  ‌شود. در شرایطی که 70 درصد محصولات صادراتی استان را در بخش کشاورزی، سیب‌زمینی تشکیل می‌دهد نوسانات قیمت ارز مشکلاتی را برای صادرکنندگان به وجود آورده است. 
«خلیل نیکشاد» معتقد است: باید با در نظر گرفتن مشوق‌های صادراتی به سمتی حرکت کنیم که مشکلات و موانع موجود یکی پس از دیگری برطرف و امکان تقویت بخش صادرات به خوبی فراهم شود.  وی به جایگاه استان در تولید غلات و سیب‌زمینی اشاره می‌کند و این ظرفیت را فرصت مناسبی برای صادرات به کشورهای همسایه عنوان می‌کند و می‌افزاید: 80 درصد تولید سیب‌زمینی ما از نوع آگاریاست که بیشتر در صنایع تبدیلی و همچنین صادرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تازه‌خوری نیز اقبال از این نوع سیب‌زمینی بسیار بالاست. 
نیکشاد در مورد تامین بذر سیب‌زمینی مورد نیاز کشاورزان عنوان می‌کند: ما هیچ مشکلی در تامین بذر و سایر نهاده‌های کشاورزی نداریم. حتی آمادگی تامین سایر نهاده‌ها در ایام کشت محصول سیب‌زمینی وجود دارد. 


میزان تولید و مصرف سیب‌زمینی

سالانه بین 700 تا 850 هزار تن سیب‌زمینی در اردبیل تولید می‌شود و این استان با تولید یک‌چهارم نیاز کشور جزو 3 استان اصلی تولید‌کننده این محصول استراتژیک به شمار می‌رود. 
غذای اول کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته سیب‌زمینی است، اما در ایران غذای دوم و سوم محسوب می‌شود. سرانه مصرف سیب‌زمینی در ایران 45 تا 50 کیلوگرم است در حالی که در کشورهای توسعه‌یافته این میزان 150 تا 200 کیلوگرم اعلام شده است؛ به همین منظور غذای آینده نام گرفته است. 
بیشترین سیب‌زمینی تولیدشده در اردبیل به ترتیب در شهرستان‌های اردبیل، نمین، نیر و سرعین کشت می‌شود؛ شهرستان‌های دیگر نیز کم و بیش در تولید این محصول سهم دارند.