رئیس سازمان هواشناسی کشور نسبت به شکلگیری کم بارشی انباشته در کشور هشدار داد و گفت: متأسفانه آثار کمبود بارش فصل پاییز بهصورت کمبارشی انباشته تا پایان سال ادامه خواهد داشت.
داوود پرهیزکار در گفتوگو با ایسنا، در پاسخ به چرایی کمبارشی و دمای بالای هوا در پاییز امسال تصریح کرد: در فصل تابستان سامانه جوی با هسته گرم که به «واچرخند جنب حارهای خاورمیانه» مشهور است روی کشور مستقر میشود و معمولا با شروع فصل پاییز، بهتدریج به عرضهای جنوبیتر حرکت میکند و از این طریق امکان نفوذ توده هوای سرد به مرزهای شمالی کشور فراهم میشود.
آن طور که پرهیزکار گفته است، زمان شروع حرکت و میزان جابهجایی این سامانه به سمت جنوب کشور تحتتأثیر چند نوسان بزرگ مقیاس و جهانی است که به «دورپیوند» موسوم هستند. این دورپیوندها دوره تناوب مختلف و شدت اثرگذاری متفاوت دارند. بهطور کلی هر دوره تناوب یک دورپیوند شامل بخش منفی، خنثی و مثبت است که هر حالت میتواند اثرات مثبت یا منفی بر شرایط بارش و دمای هوا در سطح کشور داشته باشد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به اینکه مدت و شدت اثرگذاری دورپیوندها روی تغییرات مثبت یا منفی بارش و دما متفاوت است، افزود: پاییز امسال بیشتر دورپیوندها در حالت خنثی قرار داشتند و تنها دورپیوند النینو- نوسان جنوبی که به «انسو» مشهور است - در فاز مثبت یا بهعبارتی در شرایط «لانینا» و با شدت متوسط قرار داشت، با وجود اینکه مراکز جهانی فاز آن را خنثی یا مثبت ضعیف پیشبینی کرده بودند.
پرهیزکار درباره اثرات لانینا بر ایران گفت: لانینا سبب تأخیر در زمان حرکت واچرخند جنب حارهای خاورمیانه به سوی جنوب میشود که به مثابه طولانیتر شدن شرایط تابستانی است. در نتیجه توده هواهای بارانزا امکان نفوذ به ایران را نخواهند داشت و یا با تأخیر زمانی وارد کشور میشوند. این وضعیت میتواند به پدیده کمبارشی در برخی نقاط کشور بهعلت فعالیت ضعیف سامانههای بارشی بینجامد. بهعبارت دیگر تحت این شرایط با کم فعال شدن سامانههای بارشی، میزان بارش پاییزه کاهش مییابد و به سبب کاهش ابرناکی و عدمنفوذ توده هوای سرد، دمای هوا نیز بالاتر از میانگین بلندمدت قرار میگیرد.
رئیس سازمان هواشناسی کشور در ادامه در مورد تجربه هوای گرم در پاییز سالجاری، با اشاره به اینکه هسته سامانه واچرخند جنب حارهای گرم است، خاطرنشان کرد: این سامانه از یک توده هوای بسیار بزرگ و گرم تشکیل شده است؛ ضمن اینکه شرایط دینامیکی این سامانه بهگونهای است که امکان رشد ابر در آن وجود نداشته و در نتیجه روزهای آفتابی همراه با افزایش دمای ناشی از آن را بهدنبال دارد؛ بنابراین مجموع این شرایط باعث بالا بودن دما در این روزها شده است.
پرهیزکار درباره وضعیت بارش کشور در پاییز امسال هم گفت: به استثنای مناطق محدودی واقع در نوار شمال غربی و جنوبی، بارش کل کشور از ابتدای سال زراعی جاری (از اول مهر) تا 5دیماه بیش از 55درصد نسبت به میانگین دوره مشابه بلندمدت کاهش یافته است.