دومین پتک ترامپ بر سر اروپا

حنیف غفاری؛ دکتر‌ی روابط بین‌الملل

اخیرا «اورزولا فن درلاین» رئیس کمیسیون اروپا از توافق بروکسل-واشنگتن بر سر وضع تعرفه‌های 15درصدی برای بسیاری از کالاهای وارداتی اروپا به آمریکا خبر داده و آن را مصداق دستاوردی عظیم برای قاره سبز قلمداد کرده است! با این حال مقامات آلمانی و فرانسوی پس از چند روز سکوت سرانجام اذعان کردند که چنین توافقی تلخ و در مغایرت با منافع اروپاست، اما چاره‌ای جز تن دادن به آن ندارند! صورت‌مسئله مشخص است؛ ترامپ دومین پتک اقتصادی خود را طی یک‌ماه اخیر بر سر اروپای پرادعا اما ضعیف فرود آورده است.
حدود یک‌ماه قبل در جریان برگزاری نشست سران ناتو در لاهه اعضای پیمان آتلانتیک شمالی با اختصاص 5درصد از تولید ناخالص داخلی خود به هزینه‌های دفاع جمعی موافقت کردند. به‌عبارت بهتر آنها با وجود آگاهی نسبت به تبعات اقتصادی بسیار سختی که این تصمیم در حوزه بودجه‌ریزی عمومی کشورهایشان ایجاد می‌کرد، حقیرانه به خواسته ترامپ تن دادند. 
یکی از توجیهاتی که برخی منابع اروپایی در پذیرش خواسته‌های ترامپ در ناتو صورت می‌دادند ناظر بر احتمال انعطاف‌پذیری بیشتر واشنگتن در مذاکرات تعرفه‌ای با بروکسل بود. 28کشور اروپایی عضو ناتو تصور می‌کردند تحمیل سیاست‌های ریاضتی به شهروندانشان و کاهش هزینه‌های عمومی (بر سر تامین خواسته‌های ترامپ در ناتو) سبب خواهد شد تا کاخ سفید گارد بسته خود را در مذاکرات تعرفه‌ای باز کند و بر سر تعرفه‌های صفردرصدی متقابل با اروپا به توافق برسد، اما توافقی که طی روزهای اخیر صورت گرفته فاجعه‌بار است! طبق مفاد توافق اعلام‌شده، قرار است تعرفه‌ای ۱۵درصدی به‌طور سراسری بر محصولات اروپایی که به بازار آمریکا صادر می‌شوند، اعمال شود. فن در لاین می‌گوید وضع تعرفه‌های 15درصدی نسبت به وضع تعرفه‌های 20درصدی و 30درصدی که قرار بود ترامپ آنها را بر محصولات وارداتی اروپا اعمال کند، بهتر است! این در حالی است که خواسته اصلی اروپاییان تعرفه‌های صفر درصدی بود! در مقابل، بیشتر کالاهای آمریکایی که به اتحادیه اروپا می‌رسند یا معاف از تعرفه خواهند بود یا تعرفه‌ای نزدیک به صفر خواهند داشت.
اروپاییان با پذیرش نهایی این توافق درواقع جنگ تعرفه‌ای با آمریکا را از بین نمی‌برند، بلکه آن را تبدیل به یک واقعیت و پیمان اقتصادی ننگ‌آور می‌سازند! معایب پیوستگی زیربنایی بازارهای اروپایی به آن سوی آتلانتیک در اینجا خود را به بدترین وجه ممکن نشان داده است؛ جایی که اروپاییان از یک سو ناچار به تحمیل سیاست‌های ریاضتی به شهروندان‌شان با هدف افزایش هزینه‌های نظامی خود در بطن ناتو بودند و از سوی دیگر باید با عواقب پذیرش تعرفه‌های تحمیلی و رسمی علیه کشورهایشان نیز دست و پنجه نرم کنند. اروپا بازی را کاملا باخته است! فرود دومین پتک ترامپ بر سر اتحادیه‌ای که هنوز بقای خود را در گروی بازی در زمین واشنگتن تلقی می‌کند پیام مشخصی برای مخاطبان خاص و عام در عرصه روابط بین‌الملل دارد؛ این پیام واضح به‌زودی از سوی شهروندان اروپایی خطاب به سیاستمدارانشان مخابره خواهد شد!