
روستای 5 هزار ساله جهانی میشود
مروری بر فهرست نامزدهای ایرانی ثبت جهانی روستاهای گردشگری/ این شماره« فهرج یزد»

محمود مولایی- روزنامهنگار
مشهور است به «فانوس کویر»؛ روستایی که امسال برای دومینبار در میان 8نامزد ایران برای شرکت در رقابت انتخاب روستاهای جهانی گردشگری۲۰۲۵ نامزد شده است. فهرج در دل کویر یزد قرار دارد و تنها روستای گردشگری دسترسپذیر کشور برایمعلولانمحسوب میشود؛ عنوانی که یونسکو در تلاش است با ترویج آن، موانع موجود در مسیر گردشگری را برای افراد دارای معلولیت و سالمندان رفع کند. قدمت روستا به پیش از اسلام و حدود 5هزار سالپیش برمیگردد. نام اولیه آن «فرافر» بود، اما در قرون چهارم و پنجم هجری قمری به «پهره» یا «پهرشت» تغییر یافت. در طول زمان این روستا به «فهرج» مشهور شد.
تلاش دوباره
این روستا سال گذشته هم نامزد شرکت در رقابت انتخاب روستاهای جهانی گردشگری بود و امسال دومین سال است که در این رقابت شرکت میکند.دهیار فهرج به همشهری توضیح میدهد: «سال گذشته همه شاخصهای مورد نیاز مانند برگزاری بیشتر رویداد یا توجه به شبکههای اجتماعی در فهرج اجرا نشده بود و به همین دلیل این روستا نتوانست جزو بهترینها قرار گیرد.»
دانیال سلیمانی تأکید میکند که یکی از شاخصها مشارکت اهالی است که اهالی فهرج از گذشته فعالیتهای دستهجمعی بسیاری داشتند و در این مشارکت نقش زنان هم پررنگ است.
در دسترس همه
نکته جالب توجه درباره فهرج این است که تنها روستای دسترسپذیر برای گردشگران معلول در کشور محسوب میشود.
دهیار فهرج در اینباره میگوید: «ناظری که قبلا از اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی یزد به فهرج آمده بود، در مناسبسازی معابر یزد برای افراد دارای معلولیت نقش داشت. از تجربههای ایشان و همکارانشان استفاده کردیم تا مناسبسازی روستا
به طور کامل انجام شود. ایجاد رمپ در مسجد جامع، سرویس بهداشتی برای معلولان، مسیر عبور ویلچر و واکر ازجمله اقدامات است.»
دانیال سلیمانی توضیح میدهد: «اتفاقا یکی از شاخصهایی که سازمان جهانی گردشگری بر آن تأکید دارد، دسترسپذیربودن است.»
همه جاذبههای روستا
فهرج درست در وسط کویر واقع شده است؛ دهیار فهرج توضیح میدهد: «منارهای در روستا داریم که بلندترین ساختمان فهرج محسوب میشود. احتمالا در گذشته بالای آن آتش روشن میکردند و به همین دلیل هم روستا به فانوس کویر شهرت پیدا کرده، زیرا بهنظر میرسد این مناره و روشناییاش مانند فانوس دریایی برای یافتن مسیر در دل شب عمل میکرده است.»بهگفته دانیال سلیمانی، کمپهای کویرنوردی، مزرعه پرورش شتر، گلخانهها و کوچه باغها هم از دیگر جاذبههای گردشگری فهرج محسوب میشوند.
احیای روستا برای ثبت جهانی
سیدمحمد رستگاری
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی یزد:
احیای فرهنگ و رسوم روستا، برپایی بازارچه صنایعدستی، نصب تابلوهای بینالمللی گردشگری، رونقبخشیدن به گردشگری کشاورزی، معرفی آداب و رسوم و غذاهای محلی، مرمت و بازسازی، لکهگیری بدنه و کفسازیها، دسترسپذیری برای معلولان از اقدامات صورتگرفته جهت احیای روستا برای ثبت جهانی است.
قدمت
5,000 سال
جمعیت
4,000 نفر