گزارش
آبدوغ به قیمت چلوکباب
درباره غذاي ساده‌اي كه اين روزها در برخي كافه‌هاي تهران قيمت كباب و خورش‌هاي اعياني پيدا كرده است
سحر جعفریان‌عصر-روزنامه‌نگار
خود آبدوغ‌خیار فکرش را نمی‌کرد که روزی تبدیل شود به یک غذای اعیانی و پر ادا‌واطوار که کافه‌های شهر، بابت یک کاسه‌اش 500هزار تومان از مشتری بگیرند؛ آبدوغ خیاری که به زور خودش را در لیست غذا جا داد. محبوب دل‌های آتش گرفته در ظهرهای گرم تابستان که بیشتر غذای تنگ‌دستان بود و کمی هم طبقه متوسط به آن چشم داشت، اما حالا به لطف صاحبان کافه‌های تهران، تا لیگ برتر کباب و خورش‌های اعیانی ارتقا یافته است.
غذایی سنتی، سفره پر کن، مامان‌پز و ارزان که حالا با پیاله‌ای ماست پرچرب یا چکیده، خرده‌های خیار ورامین، مشتی مخلوط از گردوی سفیدمغز بانه و کشمش شاهانی و نعناع باغی، چند پر گل محمدی و دورچینی از تکه‌های نان‌خشک کنجدی دوآتیشه، حسابی پرمسما، شبه‌لوکس و گران شده‌است؛ از کاسه و پک‌های نیمه‌آماده 300گرمی 250هزار تومانی تا پرسی‌های نیم و یک‌کیلوگرمی که قیمت‌هایی بیشتر از 500هزار تومان و گاه به بهانه رسپی‌های اعلا و پروپیمان‌شان، هزینه‌های میلیونی دارند.
پرفروش به شکل لیوانی
داستان تغییر هویت آبدوغ‌خیار فقط به کافه‌ها ختم نمی‌شود؛ آبمیوه‌فروشی‌ها هم به شکل لیوانی در روزهای گرم تابستان آن را می‌فروشند. بازار تهران، اول سبزه‌میدان، آبمیوه‌فروشی‌هایی که همیشه شربت لیمو با خاکشیر و تخم‌شربتی می‌فروختند، حالا چند ردیف لیوان آبدوغ‌خیار چیده‌اند روی پیشخوان و آنقدر بازارشان سکه است که همکاران راسته خود را هم وسوسه کرده‌اند. قاسم، فروشنده آبدوغ‌خیار لیوانی می‌گوید: «خیلی‌ها که میان بازار و پول خوردن کباب رو ندارن و ساندویچ فلافل هم تو گرما بهشون مزه نمی‌ده، ترجیح میدن با یه لیوان آبدوغ‌خیار شکمشون رو سیر کنن؛ هم خنکه، هم خوشمزه و هم رژیمی! قیمتی هم نداره؛ لیوانی 70هزار تومن.»
پک نیمه‌آماده برای تنبل‌ها
برخی کافه‌چی‌ها و شف‌های جوان، تمایلی خاص دارند به ادایی و بزک کردن هر آنچه شاید زمانی خوش‌نام هم نبوده؛ مثل آبدوغ: «کارش چیه، بوق می‌زنه، بخیه به آبدوغ می‌زنه»، «آبدوغ‌خیار با دل‌دردش، قیمت چلوکباب درمیاد» و «این چه آب است و چه دوغ است و چه خیار». یکی از همین کافه‌چی‌ها درحالی‌که نان‌خشک 4مغز را توی مشت جمع‌وجورش خرد می‌کند، می‌گوید: «انگشت‌شمارند غذاهایی که قابلیت مدرنیزاسیون دارند... یکی‌شان آبدوغ‌خیار است؛ کم‌خرج و فوری و قابل‌تغییر با حفظ اصالت طعم. برای ما که کاسبیم، صرفه اقتصادی دارد و برای مشتری هم هیجان‌انگیز است.» اهالی کاشان، آبدوغ‌خیار را با آب چاییده (آب جوشیده و سرد شده با قالب‌های یخ) و نان‌خشک 4مغز درست می‌کنند، ترک‌زبان‌ها نیز سبزیجات محلی را چاشنی‌اش می‌کنند، یزدی‌ها با پیاز می‌خورند و اقوامی هم هستند که زمستان‌ها آب انار شیرین را جایگزین دوغ در آبدوغ‌خیار می‌کنند. اینها را پاسخگوی تلفن یکی از فروشگاه‌های آنلاین غذا و مزه می‌گوید و ادامه می‌دهد: «همین تفاوت‌ها باعث نوسان قیمت آبدوغ‌خیار می‌شود.» آبدوغ‌خیار فقط در کافه‌ها و رستوران‌ها، لاکچری و گران نشده؛ این از تبلیغاتی که یکی از بلاگرهای معروف غذا انجام داده، پیداست: «پک نیمه‌آماده آبدوغ‌خیار برای 4نفر... اول بسته خیار و سبزی، بعد بسته نان و ادویه را به ظرف بریزید...» آبدوغ‌خیارهای پک‌شده هم با توجه به بسته‌بندی یا عناوین‌شان مانند رژیمی یا مجلسی با قیمت‌های مختلف از 250تا 900هزار تومان عرضه می‌شوند.
در همینه زمینه :
