مسیر صادرات گل و گیاه سخت‌تر شد

وحیده اسماعیلی | رشت -خبرنگار:

آب و هوا به اضافه خاک حاصلخیز گیلان مستعد تولید انواع محصولات کشاورزی است. این استان علاوه بر این‌که در برنج و چای به قطب اصلی تولید این محصولات در کشور بدل شده قابلیت‌های زیادی در پرورش سایر گیاهان از جمله گل و گیاه دارد. در سال‌های اخیر در صنعت کشاورزی همواره نگاه‌ها به برنج و چای و زیتون معطوف بوده است، اما گل و گیاهان زینتی تولید شده در این استان می‌تواند بخشی از نیاز داخلی را برطرف کند. ضمن اینکه می‌توان به صادرات برخی گونه‌های خاص بپردازد. 

از این رو توجه و حمایت‌های جهاد کشاورزی از این تولیدات می‌تواند ظرفیت‌ها و بستر مناسبی برای افزایش تولید و صادرات این محصول به دنبال داشته باشد. برگزاری نمایشگاه گل و گیاهان زینتی در رشت بهانه‌ای شد تا درباره ظرفیت‌ها و مشکلات پیش‌روی تولید کنندگان گل و گیاه گزارشی تهیه کنیم.
 

گیلان؛ قطب گل و گیاه کشور

 یکی از تولید کنندگان برتر استان در زمینه گل و گیاه به همشهری می‌گوید: گیلان از  مناطقی است که می توان در جای‌جای خاکش تولید گل و گیاه داشت. تولید گل و گیاهان زینتی بسیار به صرفه و اقتصادی است، اما شرایط خاص خود را دارد. 
«سعید سیدی»با اشاره به آب و هوای معتدل و مرطوب و خاک مساعد تاکید کرد: گیلان می‌تواند قطب اول تولید گل و گیاه در کشور باشد. در کل بخش قابل توجهی از گل و گیاه کشور از گیلان تامین می شود. 

سیدی با اشاره به ظرفیت های مختلف استان در این بخش ادامه داد: خاک گیلان مستعد است . انواع گونه های گل زینتی و گیاهان تزئینی در آن قابلیت پرورش دارند. در حال حاضر به عنوان تنها تولید کننده گل آنتریوم (گل شاخه بریده) در استان می توانم بگویم گیلان مهم ترین تولید کننده گلهای بیرونی و داخل آپارتمانی در کشور است و قابلیت زیادی برای تولید گل های جدید دارد، اما شرایط اقتصادی به سرمایه گذاران تا کنون مجال ورود به این عرصه را نداده است. در بحث صادرات به خارج از کشور نیز تا دو سال گذشته به مدت 10 سال به کشور آذربایجان صادرات گل انجام می‌دادم اما الان بانکی در خارج از کشور نداریم تا هزینه‌های فروش و صادرادت گل را از آن به کشور منتقل کنیم  و صادرات برای تولید کنندگان بزرگ   بسیار سخت شده است. 

وی افزود: از جمله مشکلاتی که دراین بخش برای گلخانه‌داران استان وجود دارد اخذ مجوزهای جدید برای گلخانه‌داران قدیمی است. تولید کننده‌ای که سال‌ها در این کار فعالیت دارد برای تاسیس یک سالن جدید باید از ده‌ها اداره مجوز اخذ کند که این پروسه زمان بر است. 


صادرات 2 میلیون گل شاخه بریده   

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان هم در گفت‌و‌گو با همشهری بیان کرد: اقلیم، خاک حاصلخیز، رطوبت و دمای معتدل شرایط مطلوبی برای تولید انواع گل و گیاه زینتی در استان فراهم کرده است. 
«منوچهر پارسافر» افزود: در حال حاضر 884 هکتار سطح زیر کشت فضای باز استان به تولیدات گل و گیاه زینتی اختصاص یافته است و بیش از 20 میلیون اصله گل و گیاه و درختان زینتی در سطح 5/58 هکتار فضای گلخانه‌ای استان تولید می‌شوند. وی ادامه داد: بیش از 3 میلیون و 266 هزار گلدان، 2میلیون 343 هزار گل شاخه بریده و 21 میلیون اصله درخت و درختچه زینتی در سطح گلخانه‌های استان تولید می‌شوند. این تولیدات در 400 واحد گلخانه‌ای و 1400 واحد گل وگیاه فضای باز برای بیش از 2 هزار نفر اشتغال‌زایی فراهم کرده است.

 پارسافر با بیان اینکه شرایط مطلوبی در صادرات گل و گیاه از استان فراهم است گفت: سال گذشته بیش از 5/2 میلیون گل شاخه بریده  و 8 میلیون اصله درخت و درختچه زینتی از مرزهای استان به کشورهای حاشیه دریای خزر صادر شده‌اند. در این بخش رسیدن به سطح استانداردهای جهانی خیلی مهم است و ما گام های خوبی برای بازارهای هدف کشورهای دیگر برداشته ایم.   مدیر باغبانی استان پرداختن به تولید گل و گیاهان زینتی جدید را مستلزم وجود شرایط مناسب در بازار و سرمایه‌گذاری دانست و گفت: شرایط فراهم است و گیلان بهترین عرصه برای تولید کنندگان گل در فضای آزاد است. به گفته وی هدف‌گذاری وزرات جهادکشاورزی نیز با توجه به محدودیت اراضی و بحران آب ، توسعه کشت گلخانه‌ای و حمایت از این قبیل تولیدات است. 


گرانی دلار و کاهش صادرات گل

یکی دیگر از تولیدکنندگان گل نیز در باره تولید و صادرات گل گفت: با آنکه ایران ظرفیت بالایی برای تولید و صادرات گل دارد اما هیچ گاه نتوانستیم در بازارهای هدف آن گونه که باید حضور خود را پایدار کنیم.  
صادق محمدی ادامه داد:  تا پیش از گران شدن دلار نیز مشکلات ما برای تولید و صادرات گل زیاد بود اما حالا هزینه های ما برای تولید گل افزایش یافته و با توجه به بالا رفتن قیمت‌ها توان ما برای رقابت با قیمت جهانی گل به شدت کم شده است چرا که ما در حال حاضر ابزارهای مورد نیاز خودمان مانند اسفنج و کاغذ را هم با قیمت بالاتر و هم سخت‌تر وارد می‌کنیم.
وی افزود: در حال حاضر با توجه به بالا رفتن قیمت همه اقلام  مصرفی مردم از جمله گل و گیاه، فروش ما در داخل کشور نیز به شدت کاهش یافته است چون مردم به راحتی خرید گل را می‌توانند از سبد خرید خود حذف کنند.  


مشکلات تولید کنندگان 

یکی از گلخانه‌دارن چابکسری هم گفت: تولید گل و گیاه مانند دیگر بخش های کشاورزی مشکلات خود را دارد. برخی از این مشکلات مشترک و برخی غیر مشترک است . به عنوان مثال یک محصول در زمانی خاص به نتیجه می‌رسد و در همان زمان و یا کمی دیرتر در بازار عرضه می شود. اما این مساله برای گل های زینتی متفاوت است. چون فروش آنها تابع فصل نیست. بازار مصرفش با بازار محصولات کشاورزی متفاوت است.
«ابراهیم اقدامی» افزود: وظیفه من باغ دار تولید بهینه محصول است. من به تنهایی نمی توانم نقشی در فروش گل و گیاه داشته باشم. من راه بازار به ویژه بازارهای خارجی را بلد نیستم. اصلا من نمی دانم چه گیاهی در چه فصلی و در چه کشوری فروش بیشتری دارد، این اطلاعات را باید دولت به کمک بخش‌خصوصی و بازرگانان در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند که متاسفانه این تعامل اصلا وجود ندارد و همه کارها به صورت دلالی جلو می‌رود.


نیاز به پایانه صادراتی گل و گیاه

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان  هم در این باره بیان کرد: گیلان استان مرزی است. ما هم از طریق خشکی و هم از طریق دریا به کشورهای حاشیه خزر با جمعیت 400 میلیون نفری ارتباط داریم. 
«فرهاد دلق پوش» افزود: در سال 1383 سازمان توسعه تجارت مبنای ایجاد پایانه‌های صادراتی کشور به ویژه نقاط مرزی را با هدف صادرات محصولات غیر نفتی طراحی کرد. که با توجه به این برنامه گیلان می تواند در این زمینه از فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کند.  
وی افزود: ما حداقل به 5 تا 10هکتار زمین برای ایجاد پایانه صادراتی گل و گیاه در گیلان نیاز داریم تا بتوانیم همه تجهیزات و امکاناتی را که برای تسهیل و تسریع امور صادرات نیاز داریم در آن جا فراهم شود. بنابراین ما نیاز به مکانی داریم که بتوانیم زیرساخت های لازم در آن جا مثل تاسیسات، سردخانه ها و امکان استقرار دستگاه های مختلف مثل گمرک، استاندارد و حتی بورس را در آن جا فراهم کنیم.  
دلق پوش ادامه داد: یکی از اهداف ما در این زمینه شناسایی بازارهای صادراتی است، تا در این زمینه هدف گذاری های لازم انجام شود. به ویژه این که محصولات کشاورزی ما از گل و گیاه و میوه و تره بار را بتوانیم به بازارهای هدف برسانیم.


   گلخانه‌داران و مشکل بیمه

«سعید سیدی» تولید کننده گل و گیاه در استان نبود بیمه محصولات کشاورزی در بخش گل و گیاه را از مشکلات گلخانه‌داران استان بیان کرد و گفت: تا الان هیچ بیمه ای حاضر نشده گل و گیاهان زینتی را زیر پوشش قرار بدهد.