گزارش
تخریب میراث‌فرهنگی؛ جنایت علیه بشر
رئیس کمیته ملی ایکوم ایران: حفاظت از میراث فرهنگی نه یک وظیفه ملی بلکه حفاظت از میراث بشری است
راحله عبدالحسینی-روزنامه‌نگار
در گذر جنگ تحمیلی عراق و ایران و جنگ 12روزه، حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی و میراثی کشور هم به میان آمد و تصاویری از شیوه حفاظت از آثار تاریخی و انتقال برخی از آنها به مخازن امن منتشر شد. سیداحمد محیط‌طباطبایی، رئیس کمیته ملی ایکوم ایران با حضور در برنامه تلویزیون اینترنتی همشهری، ضرورت و شیوه نگهداری از آثار ارزشمند موزه‌ها در دوران بحران و اتفاقات خوب این حوزه را بررسی کرد.
حفاظت از میراث بشری
سیداحمد محیط‌طباطبایی، رئیس کمیته ملی ایکوم ایران و پژوهشگر میراث فرهنگی درباره اهمیت جهانی حفاظت از آثار تاریخی و میراثی و قانون‌های بین‌المللی می‌گوید: «حفاظت از میراث‌فرهنگی نه فقط یک وظیفه ملی، بلکه بخشی از میراث بشری هر کشور است. تخریب میراث فرهنگی و میراث بشری مثل جنایت علیه بشر و نسل‌کشی است. نمونه این اتفاق را در افغانستان شاهدیم. مجسمه بامیان توسط طالبان که از بین رفت، بعد از آن میراث فرهنگی، اهمیت حقوقی خیلی بیشتری پیدا کرد.»
مخازن امن موزه‌ها اندک است
رئیس کمیته ملی ایکوم ایران ادامه صحبتش را در حفاظت از میراث‌فرهنگی در کشور پی می‌گیرد و می‌افزاید: «یکی از موارد مهم که باید به آن پرداخته شود، مخازن امن است. مخازن فعلی، مخازن موقت و عادی موزه‌ها هستند. در 6نقطه از کشور مخازن استاندارد و امن داریم؛مثل موزه بزرگ خراسان یا موزه کاخ گلستان که باید بیشتر شود.» شرایط حراست از آثار موزه‌ای در بحران در همه موزه‌ها بر یک سبک و سیاق نیست. سیداحمد محیط‌طباطبایی می‌گوید: «این تفاوت‌ها سبب می‌شود که در شرایط عادی تدابیری اندیشیده شود. در جنگ 12روزه ما فقط بحث نجات‌بخشی آثار را داشتیم. حالا انبار، مخزن امن، مانور و استاندارد می‌خواهیم.»
اولویت نجات آثار تاریخی
رئیس کمیته ملی ایکوم ایران درباره وضعیت موزه‌های کشور در طول جنگ 12روزه می‌گوید: «موزه‌های ما با بحرانی که پیش آمد، فوق‌العاده خوب عمل کردند. استاندارد و نجات 2مقوله جدا نسبت به یک موضوع هستند. در شرایطی که در سپیده‌دم بمباران شروع شد، پرسنل کاخ گلستان تا ساعت 10صبح اشیای 2کاخ را به انبار منتقل کرده‌بودند.» اولویت انتقال آثار موزه‌ای به انبار در زمان جنگ چطور تعیین می‌شود؟ احمد محیط‌طباطبایی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «نخست اشیای زرین، بعد اشیای سیمین و اشیای پیش از اسلام در اولویت است و بعد دیگر اشیای موزه در مدت 48ساعت به مخزن امن منتقل می‌شود.» در این میان تکلیف اشیای بزرگ، مجسمه‌ها و نقش‌برجسته‌ها چه می‌شود؟ او پاسخ می‌دهد: «در این موارد بلافاصله کیسه شن و فوم برای پوشش این آثار و برای مجسمه‌ها داربست و فضاهای امن تهیه می‌شود.»
دستاوردهای حفاظت از آثار پس از جنگ
احمد محیط‌طباطبایی، رئیس کمیته ملی ایکوم ایران: در نتیجه تلاش برای حفاظت از آثار موزه‌ای در جنگ 12روزه، ایجاد مخازن امن در دستور وزارت میراث فرهنگی قرار گرفته و دستورالعمل‌های حفاظت در حال به‌روز‌رسانی است.