رالی طلا و ارز در برابر بورس و مسکن

بهزاد رنجبر/روزنامه‌نگار

داده‌های آماری نشان می‌دهد مقدار رشد قیمت‌ها در بازار طلا و ارز 4برابر رشد بازارهای مسکن و بورس بوده است.

به گزارش همشهری، در یک رویداد کم‌سابقه مقدار رشد قیمت‌ها در سال‌جاری در بازار طلا و ارز بیش از بازار مسکن و بورس بوده است. محاسبه میانگین رشد سالانه بازارها نشان می‌دهد مقدار رشد سالانه بازار‌های مسکن و بورس عمدتا بیشتر از بازار طلا و ارز بوده؛ درحالی‌که در طول چند دهه گذشته به زعم اقتصاددانان بازارهای مسکن و بورس به‌عنوان تابعی از بازار ارز اثر رشد قیمت‌ها را با یک تأخیر زمانی در خود منعکس کرده‌اند به‌طوری که هم‌اکنون بسیاری از فعالان اقتصادی اعتقاد دارند که قیمت طلا در حال نشان‌دادن اثرات رشد قیمت دلار است و سرمایه‌گذاران با انتظاراتی که نسبت به قیمت دلار در آینده دارند، دست به معاملات سکه می‌زنند. در چنین شرایطی اکنون این پرسش مطرح است که آیا در آینده اثرات رشد قیمت دلار در بورس و مسکن تخلیه می‌شود؟

به‌نظر می‌رسد رشد قیمت دلار می‌تواند موتور محرک رشد تورم باشد زیرا رشد قیمت هر دلار آمریکا می‌تواند به رشد قیمت مواداولیه تولید و همینطور قیمت کالاهای وارداتی منجر شود و در نهایت اثر خود را در قیمت سایر کالاها و خدمات نشان دهد. اثرات این افزایش قیمت تحت‌تأثیر اجرای سیاست سرکوب قیمت‌ها هنوز در قیمت کالاها و خدمات تخلیه نشده است.

مقایسه رشد بازار طلا و ارز با مسکن و بورس

داده‌های آماری در یک دوره 25ساله (1371تا 1395) نشان می‌دهد که مقدار رشد قیمت مسکن در این دوره عمدتا بیشتر از مقدار رشد دلار و هم‌راستا با مقدار رشد قیمت طلا بوده درحالی‌که این رویه 4، 5‌ماه گذشته تغییر کرده است. این اطلاعات نشان می‌دهد میانگین ساده رشد قیمت در بازار مسکن سالانه 21.9درصد بوده اما میزان رشد قیمت دلار تحت‌تأثیر سیاست‌های کنترل قیمت 11.9درصد بوده است. در همین دوره مقدار رشد قیمت سکه 22.2درصد و هم‌راستا با قیمت مسکن بوده است.
در عین حال بازده انباشته قیمت مسکن در این دوره برابر 548.3درصد بوده که بیشتر از بازده 555درصدی بازده سکه در طول سال‌های 1371تا 1395است. در همین دوره قیمت هر دلار آمریکا 299.3درصد رشد کرده که 50درصد کمتر از مقدار بازده مسکن در یک دوره 25ساله است. در همین دوره بورس تهران با میانگین بازده 30.8درصد بیش از هر بازار دیگری سود‌آور بوده و در این مدت 771درصد افزایش یافته که بیش از تورم انباشته 494درصدی است.

تغییر رویه بازار ها

اطلاعات آماری حاصل از مقایسه مقدار رشد بازار‌ها در 4، 5‌ماه اول امسال نشان می‌دهد در یک اتفاق کم‌سابقه مقدار رشد بازار طلا و ارز از مقدار رشد مسکن و بورس بیشتر بوده است. آمارها نشان می‌دهد میانگین رشد قیمت در بازار‌های طلا و ارز بیش از 120درصد بوده درحالی‌که میانگین رشد قیمت در بازار سهام(بورس و فرابورس) و مسکن 31درصد بوده یعنی در یک اتفاق کم‌سابقه مقدار رشد قیمت‌ها در بازار طلا و ارز به 4برابر بازار سهام و مسکن رسیده است.

مطابق این اطلاعات قیمت هر سکه بهارآزادی از اول امسال تاکنون 132.5درصد و قیمت هر دلار آمریکا در همین مدت 112درصد رشد کرده است. ضمن اینکه هر یورو هم در همین مدت 118درصد افزایش قیمت داشته است. برخلاف این مقدار میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در مناطق 22گانه شهر تهران که یک مقیاس کشوری محسوب می‌شود، از اول امسال تاکنون 31درصد رشد کرده و از 5میلیون و600هزار تومان در آخر سال 96 به 7میلیون تومان رسیده است. در همین مدت شاخص بورس و فرابورس هم به‌ترتیب 33 و 31درصد رشد کرده‌اند.

آیا اثرات دلار در بورس و مسکن تخلیه می‌شود؟

مروری بر 3دهه فعالیت بورس تهران نشان می‌دهد با وجود ریسک‌های فراوان سیاسی و اقتصادی که در بازار سهام وجود دارد، این بازار از یک رویه ثابت سرمایه‌گذاری همچون بازار مسکن پیروی کرده و هر زمان که نرخ برابری ریال در برابر دلار کاهش یافته، این بازار با یک وقفه زمانی یک تا دوساله خود را اصلاح کرده و بار دیگر به قیمت‌های دوره قبل بازگشته است.

محاسبه ارزش کل بازار سهام با احتساب نرخ برابری ریال در برابر دلار نشان می‌دهد ارزش کل سهام شرکت‌ها تا چه میزان نسبت به نرخ‌های پایه در یک دوره زمانی تغییر کرده و به‌معنای این‌است که با رشد قیمت دلار، ارزش کل دارایی‌های موجود در بازار سهام تا چه میزان با افت مواجه می‌شوند و برای جبران این عقب‌افتادگی یک نوع تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بازار سهام اتفاق می‌افتد و بار دیگر قیمت‌ها خود را با قیمت جدید دلار تطبیق می‌دهند.
این رویه در 3دهه گذشته مدام در بازار سهام تکرار شده و در نزدیک‌ترین رویداد در سال 1391 وقتی قیمت دلار افزایش یافته، بازار سهام با یک وقفه زمانی کمتر از یک سال در سال 1392به این رویداد واکنش نشان داده و با صعود‌های انفجاری مواجه شده است. پیش‌بینی می‌شود این رویه بار دیگر در بازار سهام تکرار شود و قیمت سهام شرکت‌ها که تحت‌تأثیر رشد قیمت دلار با کاهش ارزش مواجه شده‌اند، بار دیگر به سطوح قبلی باز‌گردد.

بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که قیمت مسکن هم با وجود اینکه در طول چند دهه گذشته رشد بیشتری از قیمت دلار داشته است، با این حال تابعی از این بازار تلقی می‌شود و عموما دارایی‌های انباشته شده در بازار مسکن با یک وقفه زمانی اثرات رشد قیمت دلار را با ملاک تجدید ارزیابی دارایی‌ها در خود نمایان می‌کنند و حتی مقدار رشدشان بیش از سطح رشد قیمت‌ها در بازار ارز است.