نیوجرسی بتنی یا گاردریل فلزی؟

محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار

راننده‌هایی که در بزرگرا‌ها حرکت می‌کنند، نیوجرسی را به‌دلیل ظاهر سنگین و مقاوم، به شکل مانعی خشن‌تر از گاردریل‌های فلزی تصور می‌کنند درحالی‌که هردوی اینها، موانع ترافیکی رایج در شهرهای بزرگ جهان هستند. اگر شتاب خودرو از حد قانونی بیشتر باشد، نه گاردریل و نه نیوجرسی نمی‌توانند مانع رخ‌دادن حادثه شوند. روال رایج در شهر‌های بزرگ این است که بسته به شیب و زوایای چرخش خیابان‌ها از نیوجرسی، گاردریل، جدول یا سرعت‌گیر برای جدا کردن سواره‌رو از محیط اطراف استفاده می‌شود.

نیوجرسی نزدیک 70سال قبل برای جلوگیری از خروج خودرو‌ها از مسیر اصلی بزرگراه‌های دوطرفه و تصادف شاخ‌به‌شاخ با خودرو‌های مقابل ساخته شد. اکنون بیشترین کاربرد نیوجرسی همین است اما متخصصان ترافیکی در بخش‌های مختلف شهر از آن بهره‌ می‌برند. اگرچه در دهه‌های اخیر استفاده از موانع پلاستیکی یا دیگر کاهنده‌های سرعت و شتاب، در حاشیه بزرگراه‌ها رایج شده اما نیوجرسی هم در مهندسی ترافیک فراموش نشده است و در بسیاری از کشور‌های جهان یک ابزار عادی برای هدایت خودرو‌هاست.

هلند
کنترل سرعت چرخ‌ها
بر خلاف تصور رایج، نیوجرسی برای اینکه مانند یک سد بتنی سنگین عمل کند، ساخته نشده است. قسمت پایین نیوجرسی، پهن‌تر است و درصورت انحراف یک خودرو، شیب قسمت پایین آن با کناره لاستیک خودرو و قسمت اصلی با سپر و بدنه درگیر می‌شود و آن را متوقف می‌کند. فقط در تصادف‌های خیلی شدید و از روبه‌رو، خودرو‌ها در برخورد با نیوجرسی آسیب می‌بینند. در هلند گاردریل برای محافظت از عابران پیاده و دوچرخه‌سواران از برخورد خودرو‌ها استفاده می‌شود اما در بزرگراه‌های شیبدار و جایی که احتمال تصادف خودرو‌ها با یکدیگر زیاد باشد، نیوجرسی مسیرها را از هم جدا می‌کند. گاردریل‌ها و دستک‌ها (لوله‌های عمودی درون پیاده‌رو) در بافت مرکزی شهر‌هایی مانند هارلم، اوترخت و لیدن بیشتر به‌کار می‌رود و نیوجرسی برای بزرگرا‌ه‌ها کاربرد بیشتری دارد.

محافظ خیابان
در برخی شهر‌های ساحلی هلند، خیابان‌های نزدیک ساحل با نیوجرسی پوشانده می‌شوند تا در مقابل توفان و جریان آب از سمت دریا به سواره‌رو مقاومت کنند. کاربرد دیگر نیوجرسی در شهر‌های ساحلی این است که مانع پرت‌ شدن زباله‌های پلاستیکی سطح خیابان به دریا شود. از سال‌2010 طرح‌هایی برای کاربرد نیوجرسی‌های مخصوص در کاهش سر و صدای بزرگراه‌های هلند هم پیشنهاد شده است.

کانادا
گاردریل‌های فلزی
رایج‌ترین شکل گاردریل که در بیشتر شهرهای جهان استفاده می‌شود نوع W است. این ورقه بلند فلزی هم به‌دلیل شکل تاخورده و هم به‌دلیل قطعه‌ای که بین آن و پایه نصب شده است، درصورت برخورد خودرو، فشار وارده را به اطراف و به پایه منتقل می‌کند تا خسارت کمتری به‌خودرو وارد شود. البته درصورتی که سرعت خودرو بیش از حد پیش‌بینی‌شده باشد ممکن است از روی گاردریل به بالا پرت شود. در شهر مونترال کانادا خیابان‌های شیب‌دار، پل‌ها، مسیر‌های غیرهمسطح و هرجایی که احتمال خروج خودرو از سوار‌ه‌رو وجود داشته باشد با گاردریل محصور می‌شود. بعضی از گاردریل‌ها هم در خیابان‌های مرکزی برای حفاظت از عابران نصب شده است.

مهار‌کننده سرعت
وضعیت آب و هوایی مونترال باعث شده که از گاردریل‌های گوناگون استفاده شود. در فصل سرد، خودرو‌ها در بعضی از بزرگراه‌های شهر کنترل سرعت خود را از دست می‌دهند و باید گاردریل‌های فلزی برای مهار آنها در حاشیه بزرگراه وجود داشته باشد.
در نقاطی که احتمال خروج خودرو کمتر باشد از کابل‌های فلزی به جای گاردریل‌های عادی استفاده می‌شود. این نوع گاردریل‌ها با فاصله زیاد از کندرو در بزرگراه نصب می‌شوند و معمولا سرعت خودرو‌ها تا رسیدن به آنها کم می‌شود. ظاهر گاردریل‌های کابلی شبیه حصار مزرعه‌هاست.