انتقاد به نانینو
آغاز سال با نرخ‌گذاری جدید همراه است؛ موضوعی که گاهی باعث سردرگمی مردم و نانوایان می‌شود. عضو هیأت مدیره اتحادیه نانوایان سنتی تهران معتقد است موضوع قیمت‌گذاری نان هم باید مثل دیگر مطالبات مردم مثل نرخ کرایه تاکسی از ابتدای سال از سوی نهاد متولی تعیین شود تا مردم و نانوایان بلاتکلیف نباشند.
امیر کرملو می‌گوید: «نارضایتی مردم و نانوایان به‌دلیل این است که در 4سال اخیر با اجرای طرح نانینو قیمت نان واقعی نبوده است. در جلسه هفته گذشته با مسئولان وزارت کشور قرار شد تصمیماتی درباره نرخ نان و تغییرات آن گرفته شود.»
سامانه هوشمندسازی آرد و نان که آن را به نام نانینو می‌شناسیم از سوی وزارت اقتصاد اجرایی شد. کرملو در این‌باره می‌گوید: «در این طرح نانوا می‌تواند آرد را به‌صورت آزاد و به‌صورت کیفی و به انتخاب خودش از آسیابان بخرد و داخل مغازه‌اش تبدیل به نان بکند و با قیمت تمام شده، کیفی و منصفانه بفروشد. قیمت نهایی به‌صورت یارانه از سوی دولت به نانوا داده می‌شود. این طرح در ظاهر طرح خوبی بود، اما ایراداتی هم داشت چون به این شکل اجرا نشد.»
کرملو در ادامه این مناظره به کاستی‌های طرح نانینو که از اواخر 1400اجرا شده است تاکنون اشاره می‌کند و می‌افزاید: «این تصمیم پشت درهای بسته گرفته شد؛ طرحی که در آن نظر کارشناسی اعمال نشده باشد، محکوم به شکست است. ابتدا قرار بود برای واحدهای آزادپز بین 25تا 40درصد یارانه به‌حساب نانوا واریز شود. تا همین اواخر واریز این درصد به قدری از سمت جامعه نانوا مجهول و ناشناخته بود که نانوا نمی‌داند مثلا اگر امروز 3 میلیون تومان فروش کرد، چقدر به حسابش واریز خواهد شد و هیچ پاسخگویی هم در این زمینه وجود ندارد.» کرملو با اشاره به‌وجود ۹۰ هزار واحد نانوایی در کل کشور می‌گوید: «در هوشمندسازی چرا تغییرات دستی و سلیقه‌ای اعمال می‌شود؟ نانواها بر حسب تصمیمات غلطی که این سامانه هوشمند می‌گرفت در بخشداری‌ها و استانداری‌ها صف می‌کشیدند. کارمند آنجا به‌صورت دستی و سلیقه‌ای ۲۰ کیسه یا ۱۰ کیسه به یارانه آنان اضافه می‌کرد.»
جای خالی نظرات کارشناسان
کارآفرین حوزه صنعت نان و تولید‌کننده نان‌های سبوس‌دار کشور هم در این مناظره نقدهایی به نانینو وارد می‌کند. محمدرضا خواجه می‌گوید: «در این طرح خرداد 1401به اندازه ۱۵ درصد یارانه را با 3ماه تأخیر به نانوا دادند. در 1404هم یارانه نانوای ما 25درصد است. این در حالی است که آرد ضعیف و قوی، آرد کم‌گلوتن و پرگلوتن، آرد سفید و سبوس، چانه متفاوتی دارد. سازمان استاندارد کشور می‌گوید یک کیسه ۴۰ کیلویی ۴۰۰ چانه نان می‌دهد درحالی‌که با معیار این یارانه باید 470چانه نان بشود و اگر نشود، به نانوا اتهام تراکنش نامتعارف زده می‌شود.»
محمدرضا خواجه ادامه می‌دهد: «اشتباهات محاسباتی نانینو باعث زیان‌دهی، ورشکستگی و تعطیلی تعداد زیادی نانوایی در کشور شد. علت ناکارآمدی طرح نانینو هم این بود که پشت آن کارشناسی نبود. هیچ طرحی بدون موافقت ذینفعان آن موفق نمی‌شود.»
راهکاری برای رضایت نانوا و مردم
طرح واگذاری قیمت نان به استانداران چطور می‌تواند خلاءهای سامانه نانینو و مسائلی که تاکنون وجود داشته را پر کند؟ امیر کرملو، عضو هیأت مدیره اتحادیه نانوایان سنتی تهران این موضوع را دنبال می‌کند و می‌گوید: «از آنجا که طرح هوشمندسازی نه به ذخیره و صرفه‌جویی آرد و نه به کیفیت نان کمک کرد و نارضایتی مردم از کیفیت نان را هم در پی داشت، از مسئولان می‌خواهیم به قانون برگردند و قانون را اجرا کنند.»
امیر کرملو در ادامه تنها راهکار رضایت نانوا و مردم را رجوع به قانون و عمل به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری می‌داند و ادامه می‌دهد: «کمبود قانون نداریم بلکه در عمل به قانون مشکل داریم. در قانون ماده ۵ هدفمندی یارانه به صراحت آمده که باید یارانه در حلقه آخر به‌دست شهروند برسد. اگر یارانه نان در جیب شهروند باشد و از هر نانوایی که بخواهد خرید کند، قطعا بهتر است. الان ۴ سال است داریم فریاد می‌زنیم یارانه نان را به شهروند بدهید تا رقابتی بودن و بحث کیفیت نان هم نمود پیدا بکند.»
در همینه زمینه :