دیپلماسی چند جانبه ظریف در شرق دور

وزیران خارجه ایران و آمریکا در آستانه اجرای تحریم‌های آمریکا علیه ایران در یک شهر بودند با 2هدف متفاوت؛ ظریف بیخ گوش پمپئو در کمتر از 24ساعت با دست‌کم 15مقام دیدار کرد که محور همه این دیدار‌ها توافق هسته‌ای بود. وزیر خارجه در این سفر با ملاقات، توییت، مصاحبه، تماس تلفنی و سخنرانی دیدگاه‌های خود را به پیش برد که استفاده از راه‌های نوآورانه برای حفظ برجام ازجمله کلیدواژه‌های ظریف در این سفر بود.

براساس اخبار منتشرشده از سوی وزارت خارجه، ظریف در سفر به سنگاپور علاوه بر دیدار با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیران خارجه روسیه، چین، ژاپن، نیوزیلند، سنگاپور، استرالیا، مالزی، اندونزی، ویتنام، فیلیپین، ترکیه و... دیدار کرد. بهانه اصلی سفر ظریف به سنگاپور شرکت در اجلاس وزیران خارجه اتحادیه «آسه‌آن» بود، ظریف در این سفر سند الحاق ایران به پیمان مودت و همکاری این اتحادیه را امضا کرد.

آ سه آن که 51سال قبل به‌عنوان یک اتحادیه برای مقابله با گسترش کمونیسم تاسیس شده بود بعد از چند سال به لحاظ سیاست و هدف به قدری دچار تحول و توسعه شد که حتی کشور کمونیستی چون ویتنام به عضویت آن درآمد و امروزه با بیش از 630میلیون نفر جمعیت و تولید ناخالص داخلی جمعی 2تریلیون و 400میلیارد دلار، به پنجمین قطب اقتصادی جهان تبدیل شده است.

روابط دوجانبه، به‌ویژه همکاری‌های اقتصادی، مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی ازجمله برجام، دریای خزر و تحولات سوریه محورهای اصلی دیدار ظریف و سرگئی لاوروف بود.

وانگ‌ای، وزیر امور خارجه چین هم در دیدار محمدجواد ظریف با تأکید بر «دوستانه، راهبردی و همه جانبه بودن» روابط ایران و چین اظهار داشت: 2کشور به همکاری‌های نزدیک‌تر خود در همه زمینه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه حفظ برجام به‌عنوان یک دستاورد دیپلماسی و بهره‌مندی ایران از مزایای آن ادامه خواهند داد. ظریف نیز چین را کشوری مهم‌ و شریک راهبردی ایران خواند و بر حفظ و گسترش روابط دوجانبه و یافتن راه‌های نوآورانه در انتفاع ایران از دستاوردهای برجام تأکید کرد.

در دیدار وزیران خارجه ایران و ژاپن هم درخصوص آخرین تحولات روابط دوجانبه، برجام و... گفت‌وگو شد و ظریف سپس در ضیافت ناهار همتای ژاپنی خود شرکت کرد.

بررسی روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، محور اصلی دیدار ظریف با مولود چاووش اوغلو بود. چاووش اوغلو پس از دیدار با ظریف با مایک پمپئو دیدار کرد.

حضور پمپئو در سنگاپور گمانه‌هایی را درباره احتمال ملاقات او با همتای ایرانی مطرح کرد، هرچند از قبل آمریکا و ایران هرگونه دیدار در حاشیه اجلاس آ‌سه‌آن را رد کرده بودند با این حال درخواست یک هفته قبل ترامپ مبنی بر آمادگی برای مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران باعث شد حضور همزمان ظریف و پمپئو در سنگاپور تحت‌الشعاع قرار گیرد.

 ظریف البته در سنگاپور پیام خود را به گوش پمپئو رساند؛ زمانی که درباره درخواست مذاکره با ایران به خبرنگاران گفت: آمریکا باید بین فشار و گفت‌وگو یکی را انتخاب کند ودرخواست گفت‌وگو با ایران بیشتر شبیه نمایش تبلیغاتی است تا یک حرکت سیاسی واقعی.

وزیر خارجه با بیان اینکه آمریکایی‌ها باید نشان دهند که دیدارها به توافقی منجر می‌شود که توافق‌ها رعایت می‌شود، گفت: دیدار با آمریکا کم نداشتیم، شاید 2سال بیشترین دیدار را با آمریکایی‌ها داشتیم، اما دولت کنونی نشان داده که به تعهدات خود پایبند نیست و دیدار برای دیدار معنا ندارد. ظریف در سنگاپور همچنین به‌صورت جداگانه با حلیمه یعقوب، رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر و وزیر خارجه این کشور دیدار کرد. ایران از سال 1390خواستار پیوستن به این اتحادیه بوده اما به‌دلیل مخالفت شورای نگهبان با لایحه پیوستن ایران به تاک نتوانست در اجلاس سال گذشته آسه‌آن به این پیمان بپیوندد، با این حال ایران 2سال قبل متقاضی امضای پیمان مودت و همکاری جنوب شرق آسیا موسوم به «تاک» شد.

 مرداد‌ماه 1395وزیران امور خارجه کشورهای عضو این اتحادیه در چهل و نهمین اجلاس خود در لائوس با پیوستن ایران و 3 کشور دیگر به تاک موافقت کرده بودند تا اعضای آن به 36کشور برسد.

علاوه بر 10عضو اصلی آسه‌آن شامل اندونزی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، برونئی، ویتنام، لائوس، میانمار و کامبوج، کشورهای چین، روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و هند نیز از اعضای برجسته این پیمان هستند.

   تماس تلفنی لودریان با ظریف درباره برجام

ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه در تماس تلفنی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران که در سنگاپور به سر می‌برد، درخصوص آخرین تحولات مربوط به برجام و برخی راهکارهای بهره‌مندی ایران از مزایای اقتصادی آن گفت‌وگو کرد.

 توییت ظریف درباره تحریم‌های ترکیه

وزیر امور خارجه با انتشار پستی در توییتر از تحریم 2وزیر ترکیه‌ای انتقاد کرد. ظریف نوشت: این اقدام نشان می‌دهد که نه‌تنها دولت آمریکا فشار و اخاذی را به‌جای سیاست‌ورزی دنبال می‌کند، بلکه اعتیادش به تحریم هیچ حد و مرزی نمی‌شناسد.