
44 ماه و16 روز خدمت
شهردار تهران در جمع خبرنگاران به 24سؤال پاسخ داد؛ از کاهش ناترازی و مدرسهسازی تا امکان خواهرخواندگی حتی با شهرهای آمریکا

پریسا نوری-روزنامهنگار
روز گذشته ساختمان بلدیه تهران میزبان نشست خبری شهردار تهران بود. علیرضا زاکانی در این نشست که با حضور جمعی از نمایندگان رسانههای داخلی و خارجی برگزار شد، از 4تحول هدفگذاریشده برای ایجاد تحول در شهر و رونمایی از چهره جدید تهران نام برد و ریلگذاری برای تحقق این اهداف تا افق1410 را تشریح کرد. شهردار تهران در ادامه به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
دستاوردهای جلسه ساماندهی پایتخت در حضور رئیسجمهور چه بود؟
در جلسه گزارشی توسط وزارت راهوشهرسازی ارائه شد که شهر تهران و شهرستانهای آن و استان البرز را جمعبندی و ۱۸هزارو۸۰۰کیلومتر را با جمعیت ۱۸میلیونی هدفگذاری و اشکالات این محدوده را بررسی میکرد؛ درحالیکه شهر تهران متأثر از مشکلات پیرامون خود است و عملا گزارش اشکال داشت. قرار بر این شد که اطلاعات اصلاح شود و در اختیار ما قرار بگیرد؛ چون اطلاعات غلط بود. نباید یک آمار مخدوش را به کل جامعه هدف تعمیم داد؛ باید شهرستانهای استان تهران و البرز را از گزارش خارج کرد تا ناظر به بخش خاصی التیام تخصصی درنظر گرفته شود. ما برای شهر و حریم آن استدلالهایی مطرح کردیم و گفتیم که چه اتفاقاتی برای تهران یا شهرهای همجوار میافتد. باید اهتمام جدی توسط مسئولان صورت بگیرد و خوشبختانه این اهتمام در رئیسجمهور وجود دارد.
نمایشگاه سئول با وجود داشتن حکم تخلیه چرا به خارج از تهران منتقل نمیشود؟
نمایشگاه سئول حکم تخلیه و انتقال دارد. در آخرین مذاکرهای که با وزیر صمت داشتیم قرار شد کارگروه مشترکی تشکیل و بهسرعت برای آن مسئله تدبیری کنیم و با تکمیل شهر آفتاب این انتقال را سرعت ببخشیم. در نمایشگاه بینالمللی هم اگر نمایشگاهی برپا شود، در سطح محلی باشد تا شهر قفل نشود.
برای مبارزه با فساد در شهرداری تهران چه کردهاید؟
ما فساد را در 3دسته تقسیم کردیم؛ یک دسته کسانی که بهواسطه مشارکتها و بهرهبرداریهای نادرست باعث شدند سر شهر کلاه برود. دسته دوم کسانی که معرکهگیری میکردند و دلالی و کارسازی انجام میدادند. دسته سوم هم خردهفسادهایی که در مسیر برخی عوامل وابسته صورت میگرفت. ما از دسته اول آغاز کردیم و سال۱۴۰۲ توانستیم ۴۶همت و سال۱۴۰۳ توانستیم بیش از ۱۰۰همت از امکانات را به شهر بازگردانیم. در بخش دوم با کسانی که مفسده میکردند، بهصورت قاطع برخورد کردیم. در این بخش تلاش کردیم با سامانه شهریار، ارتباط بین متقاضی و خدمتگزار را تغییر دهیم. این سامانه بهزودی افتتاح میشود تا ارتباط حضوری مردم با شهرداری در حوزه شهرسازی و خدمات به حداقل برسد و بهصورت سیستمی، کاهش تخلفات ساماندهی شود. بخش سوم رشوهگرفتن بود که چند مرحله را برای ساماندهی این بخش درنظر گرفتیم و تلاش کردیم حقوق مکفی درنظر بگیریم، آموزش دهیم، رصد کنیم و در مرحله آخر برخورد کنیم.
رسیدگی به وضعیت ساختمانهای ناایمن دولتی و آخرین وضعیت پاساژ علاءالدین به کجا رسیده است؟
تا قبل از این دوره ۱۲۹ساختمان مهم از نظر آتشنشانی ناایمن اعلام شده بود. برای نخستین بار ۸دستگاه دست به دست هم دادند و یک چارچوب جامع پیگیری شد و قرار شد کل ساختمانهای بالای ۶طبقه را پایش کنیم. در نخستین گام ۱۶هزار ساختمان شناسایی و بالغ بر ۵هزار ساختمان پایش شد. درباره ساختمان علاءالدین هم اتفاقاتی که افتاده، یک مورد آن نمای ساختمان و مورد دیگر اتفاقات داخلی آن و درنهایت مسئله جرائم و تخلفات ساختمان است. بالغ بر ۸همت برای آن ساختمان فیش صادر شده بهخاطر عدمارائه خدمات پارکینگی در سالهای اخیر که باید مالک تمکین کند. در بخش مربوط به نما هم در حال ایجاد یک نمای جدید هستند. در بخش استحکام هم فراتر از ظرفیت ساختمان، عناصر استقرار یافتهاند که شرایط ناایمن و خطرناک ایجاد میکند.
دیدارهای بینالمللی مدیریت شهری چه دستاوردهایی برای پایتخت دارد؟
کشورهای عضو بریکس، مجمع بریکسپلاس را راهاندازی کردند و نخستین نشست آن در کازان، دومین نشست در امارات و سومین در تهران با حضور چین، برزیل، آفریقای جنوبی و روسیه برگزار شد. شناخت تهران برای این کشورها بسیار مهم بود و شهردار کازان پس از حضور در پایتخت از پیشرفتهای تهران ابراز تحیر داشت. ارتباط هرچه بیشتر ما با کشورهای دیگر باعث میشود با سرعت به اهداف برسیم. سرمایهگذاری، گردشگری و استفاده از تجارب یکدیگر از مزایای ارتباطهاست و امکانی فراهم شد تا در نشست چهارم در برزیل حضور فعالی داشته باشیم و بتوانیم تهران و دیگر کلانشهرهای کشور را معرفی و از ظرفیتها بهخوبی استفاده کنیم. نشستها زمینهساز توسعه فعالیتهاست. هدفگذاری ما فعالشدن دیپلماسی شهری در کنار دیپلماسی عمومی کشورهاست. بهعنوان مثال در دیدار با سفیر عربستان گسترش همکاریها در بخشهای مختلف را داشتیم و اتحاد بین کشورهای جهان اسلام در این مسیر مطرح شد. با صربستان همکاریهای فرهنگی و علمی را مطرح کردیم. در دیدار با سفیر چین نیز موضوع تکنولوژی و سرمایهگذاری را پیگیری کردیم. قرار بر این شد که ارتباطی که از یکسالونیم قبل آغاز شده بود، گسترش یابد. شاید ما محدودیتهای دستگاههای اجرایی را نداشته باشیم و تعاملات را در راستای صلاح کشور بهتر دنبال کنیم. میتوانیم پل ارتباطی برای انتقال تکنولوژی و سرمایهگذاری باشیم. نزدیک به ۱۳میلیارد یورو تفاهمنامه با چین در یکسالونیم گذشته امضا کردهایم که بیش از یکمیلیارد یوروی آن عملیاتی شده و زمینه سرمایهگذاریهای جدید در حال فراهمشدن است.
برای نوسازی و رفع خطر از ساختمانهای فرسوده چه کردهاید؟
برای نوسازی ساختمانهای فرسوده مشوق درنظر میگیریم. تهران دوستداشتنی ما نیازمند یک بازبینی است. ۹۳۰هزار پلاک داریم که بالغ بر ۲۶۰هزار پلاک آن فرسوده است، بالغ بر ۵هزار پروانه در بافت فرسوده صادر کردهایم که بهنوعی یک جهش است. سال گذشته ۵۶۰۰پلاک را در بافت فرسوده نوسازی کردیم و امسال با ایده جدیدی برای ساخت شهرکها و ساختمانهای الگو پیش رفتیم؛ بهطوری که برای ساخت ۲۶شهرک الگو مجوز دادیم و این فرایند را در بافت فرسوده خرد کردیم. با این کار و با مجوز کمیسیون ماده5، سرعت نوسازی بالا میرود و چهره شهر تغییر میکند که شروع آن از محله هرندی خواهد بود. باید مسیری را در مشوقها پیش ببریم که با افزایش طبقات بهصورت منطقی و به جای خانههای محدود و محصور، نوسازی داشته باشیم؛ ساخت مسکنهای الگو انجام شود و آسایش مردم ارتقا پیدا کند.
بحران کمبود مدرسه و فرسودگی مدارس وجود دارد. شهرداری تهران چه کمکی به بازسازی مدارس کرده است؟
تهران ۲هزارو۸۰۰مدرسه دارد که بخش زیادی از آنها فرسوده است. در 5منطقه تهران کمبود کلاس درس داریم که شامل مناطق 15، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۲ است. ما خود را متعهد میدانیم که با شیوه جدیدی به دولت کمک کنیم و برای این ایده از 2سال پیش در تلاش هستیم. دولت مکلف است ۲۰۰مجتمع آموزشی براساس برنامه هفتم بسازد. ما گفتیم که ۱۰۰مجتمع آموزشی در تهران میسازیم. این مجتمعها تمام دورهها را در خود جا میدهند و امکانی را فراهم میکنند که با نوسازی، تسهیلات خوبی به دانشآموزان و اولیا ارائه شود. در جلسه اخیر با رئیسجمهور، بنا شد ۸۰مجتمع بهعنوان مقدمه کار ساخته شود که عدد فوقالعاده بالایی است؛ اما قانع نیستیم. ۵۶نقطه در 5منطقه لکهگذاری و ۱۵نقطه در منطقه۲۲ اضافه خواهد شد. هدفمان ساخت سریعتر است. در شهرکهایی که بیش از ۲۰۰خانوار دارند، باید مدرسه ساخته شود. در گذشته چنین تکلیفی نبود. بنابراین شهرکهایی هستند که بیش از هزار نفر جمعیت دارند اما مدرسه ندارند. ما در شهرکهای الگو با قاعده عمل میکنیم و شرایط مثل قبل نیست.
اقدامات مدیریت شهری برای جبران ناترازی انرژی چه بوده است؟
۹۸ اصلاح تقاطعی داریم که اجرای آنها باعث کوتاهترشدن مسیر مردم میشود و با این اقدامات روزی یکمیلیون لیتر مصرف بنزین در شهر تهران کاهش پیدا میکند. در این ۴۴ماه بخش اعظم آنها انجام و تکمیل شده است. همچنین افزایش حملونقل عمومی کمک میکند که وسایل شخصی کمتر استفاده شود که باز به کاهش مصرف انرژی کمک میکند. بخش دیگر برقیسازی است که شهرداری پیشتاز بوده. همچنین در مجموعههای فنیعمرانی، حملونقل و خدماتی زیرساختهای انتقال به سوخت پاک و کاهش سوخت را دنبال میکنیم. درباره تولید نیز لایحهای به شورا درباره ساختمانهای سبز بردیم که به ساختمانهایی که برای تولید برق از پنلهای خورشیدی استفاده کنند، مشوق میدهیم.
متولی وضعیت ساختوسازهای غیرمجاز در حریم پایتخت کیست؟
در سال۱۳۸۶ شورایعالی شهرسازی حریم تهران را 5هزارو۹۸۰کیلومتر اعلام کرد. شورایعالی این رقم را به وزارت کشور اعلام و وزارت کشور آن را تأیید و به استانداری اعلام کرد؛ اما استانداری آن را ابلاغ نکرد و باعث تناقضات متعددی شد. ماحصل این تناقضها و اشکالات، شرایط کنونی شد؛ اما شهرداری همواره وظیفه خود را نظارتی میدید. استاندار سابق در آذرماه سال۱۴۰۲ این حریم را ابلاغ کرد و اقدامات مربوط به آن را به شهرداری تهران سپرد. پس از تعیین تکلیف، هزینه سنگینی کردیم و بسیاری از آرای قلعوقمع اجرا شد و سعی کردیم ساماندهی جدی داشته باشیم و از طریق فناوریهای نوین و عکسبرداری ماهوارهای قرارداد بستیم تا بهصورت نوبتی برداشتها و رصدها را براساس هوش مصنوعی داشته باشیم تا به حریمبانها ارائه دهیم. اخیرا استانداری نامهای ارسال و ابلاغیه سال۱۴۰۲ را لغو کرد و باعث شد شهرستانها نسبت به ساختوساز اقدام کنند. تمام حرفی که هفته پیش در جلسه با رئیسجمهور مطرح شد، این بود که اطراف تهران بیرویه در حال رشد است و لکههای قرمز در حال ایجاد است. حرف این بود که نباید مجوز صادر شود. با وزارت کشور، استانداری و دستگاه قضایی نامهنگاری شد و صراحتا اعلام کردیم که ابلاغ اخیر استانداری غیرقانونی است و منجر به زمینخواری میشود و قطعا در دیوان لغو خواهد شد. ما اجازه نمیدهیم امثال مرتضیگرد پیش بیاید و مردم بعد از آن با ناپایداری محیطی روبهرو شوند و آسیب ببینند. دولت و دستگاه قضایی و ما بر عدمساختوساز در حریم اصرار داریم.
از آخرین وضعیت قرارداد تأمین واگن با چین و همکاری دولت برای تأمین این واگنها بگویید؟
شهادت میدهم که هم دولت شهید رئیسی و هم دولت آقای پزشکیان اهتمام ویژهای دارند که واگنها وارد شود. این واگنها ۱۵درصد پیشپرداخت نیاز داشت که از سال۱۳۹۶ باقی مانده بود.
9/8درصد از این رقم را با اعتبار شهرداری تهران و با تضمین وزارت کشور تأمین کردیم و قرارداد جاری شد. واگنها باید طی ۲۳ تا ۲۷ماه وارد میشد که به ۱۲ تا ۱۴ماه تقلیل یافت و تولید بوژی را داخلیسازی کردیم. 5/2درصد پیشپرداخت باقیمانده، پولی از سال۱۳۹۱ بود و دولت مصوب کرد که این رقم برای تأمین واگنهای تهران و دیگر شهرها به تعداد ۲هزار واگن هزینه شود. تفاهمنامهای بین شهرداری و وزارت کشور و طرف چینی منعقد شد که 2رام قطار را در سالجاری داشته باشیم. پیشنمونه ساخته شده و تستهای عملیاتی آغاز شده و امیدواریم از پایان امسال قطارهای جدید را در متروی تهران ببینیم.
برنامههای شهرداری در حوزه فرهنگی و اجتماعی امسال رونق میگیرد؟
در موضوع عزاداری الگوهای مشخصی داشتهایم و داریم؛ اما در اقدامات نشاطآفرین و شادیهای میلیونی کمتر شاهد برگزاری برنامهها بودیم. با دغدغه مدیریت شهری و دیگر بخشها مهمونی ۱۰کیلومتری غدیر آغاز و در دیگر برنامهها این تجربه تکرار شد. در نیمه ماه مبارک رمضان در باغراه حضرت زهرا(س) جمعیت زیادی در جشن ولادت امام حسن(ع) شرکت کردند. تلاش میکنیم بستر نشاط اجتماعی را فراهم کنیم تا در هر شرایطی متناسب با حزن و شادی در کنار مردم باشیم. چارچوبی درنظر گرفته شده که این اقدامات مردمی نهادینهسازی شود.
افزایش صدور مجوزهای برجسازی در پایتخت صحت دارد؟
سال۱۴۰۰، 16پروانه بلندمرتبهسازی، سال۱۴۰۱ حدود ۱۴مورد، سال۱۴۰۲ تا حدود ۲۶مورد و سال۱۴۰۳ حدود ۲۵مورد پروانه بلندمرتبهسازی صادر شد که این میزان از کل برجهایی که پروانه آنها سال۹۱ صادر شده، کمتر بوده است. برج بلندمرتبه بستگی به اقتضای مکان و محل دارد. هتل ولنجک مجوز شورایعالی شهرسازی و کمیسیون ماده5 دارد. زمین آن برای هتل دیده شده است و تمام ایرادات توسط متخصصان رد شده است. ما نمیتوانیم با نگاههای ژورنالیستی و خبری شهر را اداره کنیم و به آن توجه کنیم. این هتل هیچ منع قانونی ندارد و برای جنبههای گسل و مسائل دیگر نیز پاسخ کارشناسی داده شده است.
خواهرخواندگی با شهرهای آمریکا ازجمله لسآنجلس امکانپذیر است؟
از دریافت وام از بانک جهانی و از سایر تسهیلات بینالمللی استقبال میکنیم. در بحث خواهرخواندگی با لسآنجلس ما مشکلی نداریم؛ مشکل در برادری آمریکاست. باید این سؤال را از شهردار لسآنجلس بپرسید که چرا به پدرخوانده آمریکا فشار نمیآورد که چنین رفتاری نداشته باشد و چرا علاقه به تحمیلگری دارد و از این طریق مجموعه لسآنجلس را محدود میکند تا نتواند با ما خواهرخواندگی مناسب داشته باشد.
آیا تا 2، 3ماه آینده با بحران دفن در تهران مواجه خواهیم بود؟
بحرانی به نام بحران دفن نداریم و بعضا افرادی این مسئله را شور میکنند. برای ایجاد ۵آرامستان مجوز گرفتهایم و 2مورد آن را تملک کردهایم و 2مورد آن در حال ساخت است. یک مورد هم در حال تملک است.
عمر کوتاه مدیریتی مدیران این دوره شهر به ضرر پایتخت نیست؟
مدیریتهای ما ثبات دارد؛ اما با مدیران تعارف نداریم. ضمن اینکه در هر موقعیتی که تغییر میدهیم میبینیم چه مدیری در چه موقعیتی بهکار ما میآید. هرجا ببینیم که داریم به رکود مختصری میرسیم، بهسرعت با هدف ایجاد سرعت تغییرات میدهیم. درواقع معطوف به اهدافی این تغییرات را انجام میدهیم.
برقراری ارتباط با سایر شهرهای روسیه را در دستورکار دارید؟
سیاست ما ارتباط و تعامل ویژه با این کشور است و مقدماتی برای همکاری فراهم شده است. البته این سطح از همکاری برای بنده قانعکننده نیست. شهردار کازان با همکاری ما مقدماتی را طراحی کرد که این تعامل تشدید شود. همکاری سنپترزبورگ نیز برای ما اهمیت دارد. در زمینه تکنولوژی، مدیریت میادین میوهوترهبار و سایر بخشها میتوان همکاریهایی داشت؛ اما این شرایط هنوز قانعکننده نیست و باید تعاملات افزایش یابد.
روند ساماندهی معتادان متجاهر به کجا رسیده است؟
وقتی وارد شهرداری شدیم ۲۳هزار معتاد متجاهر در سطح پایتخت داشتیم. 8هزارو۵۰۰نفر در مراکز ماده۱۶ بودند و کل این مراکز ۱۱هزار نفر گنجایش داشت. با تشکیل قرارگاه اجتماعی، کمک شد که این مراکز توسعه یابد. امروز ۲۴هزار نفر ظرفیت با همکاری تمام دستگاهها ایجاد شده و تابستان گذشته ۲۱هزار نفر در مراکز حضور داشتند؛ اما متأسفانه از شهریورماه سال قبل تعهدات تأمین اعتبارات برای مراکز فشافویه، سروش و زیادیان انجام نشد و باعث شد که آزادسازی صورت بگیرد. همین سبب شد که مجدد با چالش مواجه شویم که بخشی از این چالش در ماههای اخیر جبران شد و امروز ۱۶هزار نفر در مراکز مستقرند.
قبول دارید وضعیت نگهداشت شهر و زباله بهظاهر خوب نیست؟
بازخوردهایی از سامانه۱۳۷ میگیریم و در نواحی تیمهایی داریم که وظیفه رصد و رفع مشکلات را دارند. در سال گذشته پیامهای ما نسبت به سال۱۴۰۲ حدود ۱۳درصد کاهش داشته و در 3ماه اخیر ۲۵درصد و در اسفندماه ۳۵درصد کاهش داشتیم. در فروردین سال۱۴۰۴ نیز نسبت به سال قبل ۱۱درصد و نسبت به سال۱۴۰۲ حدود ۱۷درصد کاهش پیامها را داشتیم. این از افزایش رضایت در حوزه نگهداشت شهر حکایت دارد.
جمعآوری زبالهگردها و کتفیها محقق میشود؟
آمار بالایی از کودکان خیابانی تهران از اتباع هستند که با مجموعههای مختلف دست به دست هم دادیم و بخشی از آنها ساماندهی شدند. درباره کتفیکولیها هم با پیمانکاران هر منطقه صحبت کردیم و متولیان ما یعنی مناطق و سازمان پسماند مسئول جمعآوری این افرادند. ضمن اینکه دستگاه قضا و وزارت دادگستری نیز با جدیت به این موضوع وارد شدهاند.
شهرداری تهران در مجمع بینالمللی گفتوگوی تهران حضور دارد؟
این رویداد بسیار بزرگ به میزبانی وزارت امور خارجه برگزار میشود که قطعا اثرگذار خواهد بود. بنده نیز یکی از سخنرانان این رویداد هستم و شهرداری در بالاترین حد برای برگزاری آن همکاری میکند.
راهاندازی زبالهسوز در پایتخت کی به سرانجام میرسد؟
در حوزه بازیافت و مدیریت پسماند روشهای مختلفی وجود دارد و شهرهای مختلف روشهای گوناگونی را دنبال میکنند. اصفهان، مشهد، شیراز و تهران به روشهای متفاوتی پسماند را جمعآوری میکنند. ما اقدامات و تحقیقات سایر شهرها و همچنین برخی نقاط جهان را بررسی کردیم و به یک چارچوب رسیدیم تا بتوانیم زبالههای ارزشمند را تفکیک کنیم و زبالههای بیارزش سوزانده شود. کیفیت زبالهسوز بهگونهای خواهد بود که آسیب محیطزیستی نزند.
آیا در تهران بحران آب داریم؟
کمبود آب یک موضوع جدی برای ایران و دیگر کشورهاست. ما تمهیدات مختلفی درنظر گرفتیم و یکی از این تمهیدات مصرف آب در فضای سبز است. مثلا گونههای کمآببر استفاده شود یا روشهایی برای استفاده کمتر از آب دنبال شود. استفاده از روانابها بهواسطه ایجاد مخازن و همچنین بازچرخانی آب نیز هست تا به بهترین شکل با شرایط اضطراری ایجادشده مقابله کنیم.
آیا در تعامل شهرداری با شورای شهر مشکلی وجود دارد؟
با اعضای شورا دوست و همکار هستیم و مدیریت شهری منتخب آنهاست و نهاد بالادستی ما هستند؛ اما برخی از دوستان نگاههای خاصی دارند که خارج از حوزه اختیار ماست. مثلا دوستی صریحا به من گفت امروز نسبتی با هم داریم ولی تا روز انتخابات با هم رقابت داریم. اما این به نفع شهر نیست که کسی از زاویه انتخابات به ما نگاه کند و اگر کسی مسئله انتخابات آینده را وارد معادلات امروز شهر کند، خطای بزرگی مرتکب شده است. تمام مسیر خودمان را بر مشارکت و همکاری با شورا گذاشتیم و علاقهمند هستیم که همه دوستان کارشان را بر مدار همکاری بگذارند و کاری به مسئله انتخابات نداشته باشند.
اقدامات مدیریت شهری برای کاهش فاصله جنوب و شمال شهر چه بوده است؟
از ۱۰۰درصد پروژههای اجراشده در شهر و از ۱۸۰پویش امیدوافتخار، ۶۶درصد پایین خیابان انقلاب بوده است. شمال تهران را فراموش نمیکنیم؛ اما عمده تلاش ما در جنوب شهر است تا بتوانیم توزیع عادلانه خدمات را محقق کنیم. امسال توسعه خدمت در جنوب شهر را با شدت بیشتری دنبال میکنیم. امسال بزرگراه یادگار امام(ره) از میدان جی تا میدان فتح و بلوار بهار افتتاح میشود. فاز دوم بزرگراه شهید بروجردی نیز امسال به بهرهبرداری خواهد رسید. آزادراه شهید شوشتری نیز که از منطقه۱۵ آغاز و به منطقه۴ ختم میشود از جنس خدمت به مردم جنوب شهر است.