گزارش
جابه‌جایی یک میلیونی با اتوبوس
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در تلویزیون همشهری از نوسازی ناوگان خبر می‌دهد
مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار
تا همین چند وقت پیش با گرم‌شدن هوا سوار اتوبوس که می‌شدی، تا رسیدن به مقصد خیس عرق بودی. بوی گازوئیل هم آزار می‌داد و وای از آن روزی که اتوبوس خراب می‌شد. اما این‌روزها شکل و ظاهر بسیاری اتوبوس‌ها تغییر کرده است؛ کولر دارند و دیگر از آن دودها خبری نیست. البته بسیاری معتقدند تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله داریم؛ اما مسئولان نوید روزهای بهتر برای اتوبوسرانی تهران را با نوسازی و ورود ناوگان جدید و برقی‌سازی می‌دهند. احمد قیومی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران با حضور در تلویزیون همشهری از جابه‌جایی یک‌میلیون نفر در روز با اتوبوس‌ها برای شهر 9میلیونی خبر داد و از تغییرات جدید در این ناوگان گفت که در ادامه می‌خوانید.
رسالت خدمات‌رسانی به مسافران
روزانه بیش از یک‌میلیون نفر توسط اتوبوسرانی جابه‌جا می‌شوند که عدد قابل توجهی است. در ابتدای این دوره از مدیریت شهری، تعداد اتوبوسهای فعال در خطوط به کمتر از هزار دستگاه می‌رسید و از طرفی ناوگان فرسوده بود؛ اگرچه همچنان فرسودگی به‌رغم همه نوسازی‌ها ادامه دارد و نمی‌توان گفت تمام معضلات حل شده است؛ اما حرکت به سمتی است که گام مؤثری برای مهار و حل مشکلات برداشته شود. در شهر تهران کمتر کسی اتوبوسهای تازه گازوئیلی و برقی را ندیده است. البته نوسازی اتوبوسهای قبلی هم ادامه دارد.
افزایش 3برابری ناوگان اتوبوسرانی
تعداد ناوگان اتوبوسرانی تهران در این دوره مدیریت شهری تقریبا 3برابر شده است. اکنون بیش از 3هزارو200دستگاه اتوبوس به شکل رسمی در ناوگان اتوبوسرانی فعالیت می‌کنند. چون یکی از بندهای تکلیفی برنامه چهارم توسعه در شهر تهران در حوزه حمل‌ونقل است، این موضوع چه در شورای شهر و چه شهرداری تهران به‌صورت ویژه دیده شده و مورد توجه قرار گرفته است. مدیریت شهری در این دوره تمام تلاش خود را برای برطرف‌کردن نارضایتی گذاشته است. درخصوص حمل‌ونقل عمومی ما بحث کاهش آلودگی هوا و کاهش ترافیک را هم داریم. برای اینکه از مردم بخواهیم به جای استفاده از خودروی شخصی از ناوگان حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند، باید یک ناوگان حمل‌ونقل خوب و منسجم ارائه دهیم. در گذشته چنین شرایطی وجود نداشت، اما امروز با 1550دستگاه اتوبوس جدید این شرایط فراهم شده است.
بازسازی اتوبوسهای قدیمی
علاوه بر نوسازی ناوگان، بازسازی اتوبوسهای قدیمی در حال پیگیری است. از سال1401 تاکنون، 582دستگاه اتوبوس کاملا بازسازی شده‌اند. در بازسازی نه‌تنها موارد ظاهری، بلکه مسائل فنی و موتوری اتوبوس بازبینی و قطعاتی که لازم است تعمیر و تعویض می‌شود. پس از بازسازی، اتوبوس قدیمی نو می‌شود و دوباره در مدار خدمت‌رسانی قرار می‌گیرد تا به خطوط بازگردد. این 582دستگاه بازسازی‌شده با 1550دستگاه نوسازی‌شده، در کنار هزار دستگاه فعال قبلی، ناوگان اتوبوسرانی فعلی را تشکیل می‌دهند. درواقع ناوگانی که آمارش در ابتدای این دوره پایین‌ترین رقم بود، حالا ارتقا یافته و به حدود 3هزارو200دستگاه اتوبوس رسیده است.
کاهش آلودگی هوا با نوسازی ناوگان
تقویت ناوگان در محیط‌زیست تأثیر‌گذار است. اتوبوسهای گازوئیلی نو و با عمر کمتر از 5سال، مصرف سوخت پایین‌تری نسبت به اتوبوسهای با عمر بیش از 10سال دارند. حتی تعدادی به‌طور مکرر تعمیر می‌شوند و هنوز مشمول نوسازی نشده‌اند؛ درنتیجه نوسازی ناوگان سهم بسزایی در کاهش آلودگی هوای تهران دارد. طبق گفته دستگاه‌های نظارتی، شهرداری تهران جزو بخش‌هایی است که به‌طور کامل تکالیف خودش را در بحث محیط‌زیست و همچنین کاهش آلودگی هوا انجام می‌دهد؛ اما چون از 10سال پیش ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران نوسازی نشده بود یا تعداد آنقدر پایین بود که اصلا به چشم نمی‌آمد، اتوبوسرانی هنوز هم از فرسودگی بخشی از ناوگان رنج می‌برد و منتظر است تا با ورود ناوگان جدید، نفس تازه‌ای در آن دمیده شود.
گلایه‌های مردم به‌حق است
برای سال1404 طبق برنامه‌ریزی تعداد بیشتری اتوبوس وارد ناوگان اتوبوسرانی می‌شود. پیش‌بینی شده که حدود 3هزارو200دستگاه فعلی تا پایان سال به 6هزار دستگاه برسد. اگر شرایط مناسب باشد این عدد تغییر می‌کند و حتی بیش از 6هزار اتوبوس خواهیم داشت؛ چون تنها از محل یکی از قراردادها 2500دستگاه وارد ناوگان خواهد شد که 2311دستگاه آن هنوز وارد مجموعه اتوبوسرانی شهر تهران نشده است. همچنین چند قرارداد با شرکت‌های داخلی بسته شده که هنوز اتوبوسهای آن تحویل نشده‌اند و بخشی از آنها باید تا پایان امسال وارد ناوگان شود. تاکنون ورود اتوبوسهای جدید باعث بهبود خدمات‌رسانی به شهروندان شده، تاجایی که شاهد رضایت مسافرانی هستیم که از خطوط نوسازی‌شده استفاده می‌کنند. البته گلایه‌هایی از خطوط نوسازی‌نشده هست که مردم حق دارند.
استقبال مردم از اتوبوسهای برقی
اولویت خدمت‌رسانی اتوبوسهای برقی محدوده مرکزی شهر است که بحث آلودگی هوا و طرح ترافیک وجود دارد. طبق آمار در فروردین امسال، 118هزار مسافر توسط اتوبوسهای برقی جابه‌جا شده‌اند که عدد بزرگی برای 189دستگاه است. این موضوع نشان می‌دهد که با نوسازی رغبت مردم برای استفاده از حمل‌ونقل عمومی بیشتر می‌شود.
سهم حمل‌ونقل عمومی از بودجه
در 2سال اخیر شورای شهر و شهرداری تهران 50درصد بودجه شهر را به بخش حمل‌ونقل عمومی شامل اتوبوس، مترو و تاکسی اختصاص داده‌اند. نوسازی و بازسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی بسیار هزینه‌بر است و شاید دلیل اینکه در سال‌های گذشته اتفاقی در این حوزه نیفتاده، همین هزینه‌بربودن باشد. اگر برای شهر 10میلیونی تهران حمل‌ونقل عمومی توسعه پیدا نکند، دچار مشکلات جدی خواهیم شد. یکی از کارهای شهرداری تهران در این دوره از مدیریت شهری نوسازی حمل‌ونقل عمومی است.
نوسازی اتوبوسهای بی‌آرتی
ناوگان بی‌آرتی ازجمله همان بخش‌هایی است که باید نفس تازه‌ای در آن دمیده شود. میانگین سن ناوگان اتوبوسهای بی‌آرتی بالای 10سال یا دقیق‌تر 10سال و 7ماه است. درواقع تمام ناوگان فعلی خطوط تندرو که خدمت‌رسانی می‌کنند، از رده خارج هستند. خدمت‌رسانی دقیق این ناوگان فرسوده چیزی شبیه به معجزه است. برای نوسازی این ناوگان هم 2برنامه داریم؛ یکی نوسازی و دیگری بازسازی همین ناوگان موجود، البته درمورد اتوبوس‌هایی که قابلیت بازسازی دارند. 400دستگاه بی‌آرتی 18متری قرار است تا پایان سال به ناوگان اضافه شود. البته احتمال دارد میزان نوسازی ناوگان بی‌آرتی تا 600 و 800دستگاه هم برسد؛ اما 400دستگاه قطعی است.
تردد 189اتوبوس برقی در پایتخت
بسیاری از کشورهای دنیا امروزه از اتوبوسهای تمام‌برقی با تکنولوژی جدید استفاده می‌کنند. درنتیجه با شروع فعالیت این دوره مدیریت شهری، با بررسی‌های فنی در شهرداری تهران، مجموعه اتوبوسرانی و وزارت کشور، به‌کارگیری اتوبوسهای تمام‌برقی شروع شد. حتی 189دستگاه از این اتوبوس‌ها در 11خط مانند جمهوری-بهارستان خدمات می‌دهند. اتوبوسهای برقی با 3ساعت شارژ حدود280کیلومتر مسافت طی می‌کنند. این اتوبوس‌ها علاوه بر راحتی و شکیل‌بودن امکاناتی مانند پورت شارژ گوشی دارند و برای استفاده افراد توان‌یاب مناسب‌سازی شده‌اند. قرارداد این اتوبوس‌ها 2500دستگاه است و در ادامه مسیر برقی‌سازی باید 2311دستگاه دیگر وارد شود. از این تعداد 101دستگاه وارد کشور شده که مقدمات کار برای انتقال آنها به تهران در حال انجام است. امیدواریم تا آخر خرداد‌ماه تعداد اتوبوسهای برقی به حدود 500دستگاه برسد.
7خبر خوب در حوزه اتوبوسرانی
امسال 3برابر سال قبل اتوبوس جدید وارد ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران می‌شود.
بیش از 2300دستگاه اتوبوس برقی وارد ناوگان خواهد شد.
1400دستگاه اتوبوس جدید دیزلی امسال به ناوگان افزوده می‌شود که بخشی از آن اتوبوسهای دوکابین بی‌آرتی است.
327دستگاه اتوبوس امسال بازسازی می‌شود.
نوسازی ایستگاه‌های اتوبوس با طراحی ویژه توسط مناطق در دستورکار قرار گرفته است.
سرفاصله حرکت اتوبوس‌ها و مدت زمان انتظار مسافران در ایستگاه‌ها کم می‌شود.
شرکت واحد اتوبوسرانی درحال جذب راننده است و جوانان علاقه‌مند می‌توانند با مراجعه به سایت شرکت اتوبوسرانی از شرایط آن مطلع شوند.
3نکته کاربردی برای اتوبوس‌سواران در تهران
اگر دستگاه شارژ و کارتخوان در ایستگاهی خراب شود و امکان شارژ یا کارت‌زدن برای مسافران نباشد، با توجه به اینکه اشکال از شهرداری است، شهروندان می‌توانند رایگان سوار اتوبوس شوند.
درصورتی که راننده اتوبوس تخلف کند، مثلا رفتار و برخورد نامناسب با مسافران داشته باشد، شهروندان می‌توانند گزارش کنند و یقین بدانند که حتما موضوع بررسی و رسیدگی می‌شود و برخورد متناسب و قانونی با راننده متخلف صورت می‌گیرد.
ایستگاه‌ها و ناوگان اتوبوسرانی به‌گونه‌ای طراحی شده که در کنار سایر شهروندان، افراد دارای معلولیت و کم‌توان هم بتوانند به‌سادگی از آن استفاده کنند. برای افرادی که معلولیت شدید‌تری دارند، سامانه جانبازان و معلولان شکل گرفته که با یک تماس تلفنی با شماره 021۶۳۰۵ می‌توانند از این سرویس استفاده کنند.
