قتل سارق با گلوله صاحبخانه

فتانه احدی- روزنامه‌نگار

سارقان مسلح که برای دزدی وارد خانه‌ای در شمال تهران شده بودند، با شلیک‌های صاحبخانه روبه‌رو شدند و یکی از آنها به ضرب گلوله به قتل رسید.
به گزارش همشهری، ساعت 11شب 21‌اردیبهشت، مأموران پلیس تهران در جریان یک تیراندازی در آپارتمانی در منطقه دارآباد قرار گرفتند. با حضور مأموران در محل حادثه معلوم شد که مرد جوانی در جریان این تیراندازی به قتل رسیده است.
ماجرا به بازپرس کشیک قتل پایتخت گزارش شد و تیم جنایی راهی این آپارتمان شدند. آنها با ورود به آنجا، جسد غرق به خون مردی را در سالن پذیرایی پیدا کردند. کمی آنطرف‌تر یک مرد زخمی روی زمین افتاده بود. صاحبخانه نیز اسلحه به‌دست در گوشه‌ای از خانه ایستاده بود.‌به دستور بازپرس جنایی، جسد مرد جوان به پزشکی قانونی و مرد دیگری که زخمی شده بود به بیمارستان منتقل شد.
در تحقیقات اولیه مشخص شد که آن شب 4‌سارق مسلح و قمه‌به‌دست برای سرقت وارد این خانه شده بودند که صاحبخانه به آنها شلیک کرده بود. مرد صاحبخانه گفت: در صفحات حوادث روزنامه‌ها خبرهای زیادی درباره سرقت‌های مسلحانه خوانده بودم. مخصوصا درباره باندی که اسلحه به‌دست وارد خانه‌ها می‌شدند و با تهدید ساکنان خانه، دست به سرقت می‌زدند.
وی ادامه داد: شب حادثه با دیدن مردان مسلح که صورت خود را پوشانده و وارد خانه‌ام شده بودند، به سرعت وارد اتاق‌خواب شدم. من سلاحی مجوزدار داشتم و آن را برداشتم. دزدان، مسلح بودند و اسلحه‌شان را به سمت من گرفتند. من هم در دفاع از خود به طرفشان تیراندازی کردم. به دنبال تیراندازی من 2 نفر از سارقان فرار کردند و 2 نفر دیگر ‌ هدف شلیک گلوله قرار گرفتند. قصد من دفاع از خود بود و نمی‌خواستم کسی کشته شود.
در ادامه تحقیقات، کارآگاهان جنایی به سراغ دوربین مداربسته در محل جنایت رفتند و در بررسی‌ها مشخص شد که 4مرد ناشناس سوار بر خودروی پژویی بودند که استعلام پلاک آن نشان می‌داد جعلی است. از سویی با بررسی اثر انگشت مقتول و متهم زخمی معلوم شد آنها سارقان سابقه‌دار خانه‌ها هستند. به دستور بازپرس جنایی‌، صاحبخانه در اختیار کارآگاهان اداره آگاهی قرار گرفت‌ و تحقیقات برای دستگیری 2 سارق فراری نیز ادامه دارد.

سرقت شبانه و محدودیت‌های دفاع مشروع
گزارش

ایوب میلکی- وکیل و مدرس دانشگاه
در ذهن بسیاری از ما خانه، امن‌ترین نقطه دنیاست؛ آخرین سنگر و آخرین جایی که انسان باید بتواند با آرامش بخوابد و با اطمینان بیدار شود. اما اگر نیمه‌شبی با صدای شکستن قفل یا پنجره، صاحبخانه‌ای در برابر چهره رعب‌انگیز و مسلح چند مهاجم قرار گیرد، آیا حق دارد به‌سوی آنها شلیک کند؟ اگر شلیک منجر به مرگ یا جرح یکی از مهاجمان شود، قانون چه می‌گوید؟ آیا همیشه از چنین دفاعی حمایت می‌شود؟ آنچه از ظاهر ماجرا می‌توان فهمید، روشن و قابل درک است: خطر در دل تاریکی، غافلگیری، ترس و تلاش برای دفاع از جان و مال. اما قانون، بی‌رحم است و فقط با ظاهر کار نمی‌کند. قانون ساختاری دارد و مفاهیمی دقیق. یکی از آن مفاهیم، دفاع مشروع است؛ حقی قانونی برای دفع خطر، اما نه به هر شکل و نه در هر موقعیتی. دفاع مشروع مطابق قانون مجازات اسلامی، زمانی پذیرفته می‌شود که خطر «بالفعل» ، «قریب الوقوع» و «شدید» و «اجتناب‌ناپذیر» باشد و واکنش فرد نیز متناسب با همان خطر. به بیان ساده‌تر، باید خطر در صحنه باشد و دفاع، تنها راه ممکن برای رفع آن. ورود شبانه سارق یا سارقان خصوصا اگر مسلح باشند، بی‌شک می‌تواند زمینه‌ چنین حقی را فراهم کند. اما مسئله در جزئیات است. داشتن سلاح حتی اگر مجاز باشد، مجوز شلیک نیست. ضرورت استفاده از آن باید اثبات شود. در شرایط واقعی، آیا امکان هشداردادن، شلیک تیر هوایی یا حتی خروج از محل نبود؟ آیا حمله از سوی مهاجمان آن‌قدر فوری و خطرناک بوده که استفاده مستقیم از سلاح تنها راه نجات بوده باشد؟ اینها سؤالاتی است که باید در دادگاه پاسخ داده شود، نه در خیابان و نه در فضای مجازی.از سوی دیگر، حتی اگر اصل دفاع مشروع پذیرفته شود، اما مشخص شود که مدافع از حدود آن تجاوز کرده است، قانونگذار او را از قصاص معاف می‌داند، اما مسئولیتش را به شکل دیه یا تعزیر حفظ می‌کند. ماده ۳۰۲ قانون مجازات اسلامی، در این زمینه روشنگر است. مستفاد از این ماده، دفاع اگرچه مشروع، باید به‌مراتب و شرایط آن محدود باشد. باید درنظر گرفت که برخی شرایط مانند زمان (شب‌هنگام بودن حادثه)، مکان (محل زندگی)، رفتار مهاجمان (داشتن سلاح، تهدید مستقیم) و وضعیت روانی فرد (ترس، اضطراب) در احراز حق دفاع مشروع بسیار مهم‌اند. هر پرونده دنیایی از جزئیات است و داوری درباره درست یا نادرست‌بودن یک رفتار، نیازمند دیدن همان جزئیات است. درنهایت، دفاع مشروع یک حق است اما مشروط. اگرچه قانون به شهروندان اجازه داده در مواجهه با خطر از خود دفاع کنند، اما این اجازه، همزمان با مسئولیت همراه است؛ مسئولیتی که باید با دقت، هوشیاری و فهم درست از حدود قانون اجرا شود. شلیک در خانه‌ای که ناگهان به میدان تهدید تبدیل شده، ممکن است موجه باشد، اما هیچگاه بی‌پرسش و بی‌پاسخ نخواهد ماند.