پشت پای یانکی‌ها به وایکینگ‌ها

حنیف غفاری؛ کارشناس مسائل بین‌الملل

گرینلند تبدیل به زمین نبرد اطلاعاتی و سیاسی جدید 2کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) شده است. از زمان حضور ترامپ در راس هرم قدرت در واشنگتن، جمهوری‌خواهان کاخ سفید حساب ویژه‌ای بر ظرفیت سرزمینی، ژئوپلیتیک و اقتصادی گرینلند باز کرده‌اند. ترامپ و همراهانش معتقدند دانمارک(به‌عنوان مالک گرینلند) بخشی از این مناقشه نبوده و باید پای خود را از این تقابل همه‌جانبه کنار بکشد! در مقابل، دانمارکی‌ها گرینلند را نمادی از خاک خود محسوب می‌کنند و می‌گویند باید طرف اصلی هرگونه تصمیم یا معامله‌ای در این خصوص با دولت آمریکا باشند.
اخیرا شاهد بروز مناقشه امنیتی جدیدی میان دانمارک و آمریکا بر سر گرینلند هستیم. براساس آنچه وال‌استریت ژورنال افشا کرده، واشنگتن تلاش‌های آشکار و پنهان خود را جهت جمع‌آوری اطلاعات حساس از گرینلند طی ماه‌های اخیر شدیدا افزایش داده است. لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک اطلاعات موجود در این گزارش را «بسیار نگران‌کننده» دانسته است.
لازم به ذکر است که در دوران حضور دولت‌های مختلف دمکرات و جمهوری‌خواه، معمولا آژانس امنیت ملی آمریکا جاسوسی‌های هدفمندی را در برخی پایتخت‌های اروپایی ازجمله کپنهاگ، پاریس، استکهلم و اسلو صورت داده است اما این بار ماجرا تا حدود زیادی با قبل متفاوت است! تمرکز خاص ترامپ بر پرونده گرینلند و حتی تهدیداتی که از سوی کاخ سفید درخصوص اشغال این جزیره راهبردی مطرح شده، حساسیت پرونده جاسوسی‌های اخیر آمریکا از گرینلند را دوچندان ساخته است. عملیات جمع‌آوری اطلاعات بنیادین و راهبردی از گرینلند، قطعا با رویکرد سلبی و شدیدا تهدیدآمیز دولت جدید آمریکا در قبال آن انطباق دارد!
به‌نظر می‌رسد در وهله اول، آمریکا درصدد قطع تعلق ذاتی و جغرافیایی گرینلند به دانمارک است. در همین راستا دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا روی وضعیت جنبش استقلال گرینلند (از دانمارک) و متعاقبا، رویکرد ساکنان گرینلند روی استخراج منابع این جزیره متمرکز شده‌اند. نقشه راه واشنگتن در گرینلند مشخص است: استقلال مطلق گرینلند از دانمارک و متعاقبا، تسلط بر منابع کمیاب و راه‌های مواصلات تجاری در این جزیره.
دولت دانمارک درپی انتشار این اخبار، دیپلمات‌های ارشد آمریکایی در کپنهاگ را احضار کرده و از آنها درخصوص این موارد توضیح خواسته است. با‌این‌حال بر همگان مسجل است که سفارت آمریکا در دانمارک قصد همکاری با دستگاه اطلاعاتی این کشور اروپایی در تکمیل روند تحقیقات را نخواهد داشت! فراتر از آن، افشای چنین اطلاعاتی منجر به توقف فعالیت‌های مداخله‌گرایانه آژانس امنیت ملی آمریکا در گرینلند نخواهد شد. راسموسن و دیگر مقامات دانمارکی می‌گویند «دوستان نباید از یکدیگر جاسوسی کنند» اما این جمله کلیشه‌ای و نخ‌نما نمی‌تواند منجر به تغییر الگوی امنیتی و رفتاری دولت ترامپ در قبال گرینلند و کپنهاگ شود. حتی اگر دانمارک بخواهد آمریکا را دوست و همراه خود در بطن پیمان ناتو تلقی کند، باید این حقیقت محض را بداند که چنین دیدگاه متقابلی حداقل در دولت دونالد ترامپ نسبت به دانمارک و دیگر کشورهای اروپایی وجود ندارد. ترامپ به‌سادگی دست از گرینلند برنمی‌دارد!