خلیج همیشگی «فارس» نامی به بلندای تاریخ

سیده زهرا عبداللهی

با بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و آغاز دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، بار دیگر سیاست‌های مناقشه‌برانگیز او در قبال ایران و منطقه خاورمیانه در کانون توجهات جهانی قرار گرفته است. تازه‌ترین نمونه از این رویکرد، سخنانی است که رئیس‌جمهور آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره نام خلیج فارس مطرح کرده است؛ جایی که او گفت: «زمانی که به خاورمیانه سفر کنم، از من درباره آن خواهند پرسید و باید درباره آن تصمیم بگیرم.» جمله‌ای که از نظر بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی، نشانه‌ای آشکار از احتمال رسمی‌شدن استفاده از نام جعلی «خلیج عربی» از سوی دولت ایالات متحده است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی به نقل از 2مقام آمریکایی اعلام کرد که ترامپ در جریان سفر آینده‌اش به عربستان سعودی، ممکن است در اقدامی تحریک‌آمیز، این نام جعلی را به‌عنوان بخشی از سیاست رسمی دولت خود اعلام کند؛ تصمیمی که به وضوح با حمایت برخی دولت‌های عربی مواجه و در مقابل، با واکنش‌های جدی و صریح از سوی مقامات ایرانی روبه‌رو شده است.

در همین راستا، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، به شکلی کنایه‌آمیز نوشت: «از کتابخانه مجلس خواستم چند نقشه تاریخی خلیج فارس را که در بایگانی موجود است منتشر کنند. گفتند اینقدر زیاد است که به هر کدام از سیاستمداران متوهم چند نسخه می‌رسد.» او در ادامه افزود: «شاید کفش و لباس با دلار و درهم خریدنی باشد، ولی تاریخ و جغرافیا خریدنی نیست.» این موضع‌گیری، در واقع پاسخی روشن و مستند به تلاش‌های فرهنگی و ژئوپلیتیکی دولت‌هایی است که سال‌هاست پروژه تحریف نام‌های تاریخی در منطقه را دنبال می‌کنند.

هم‌زمان، علیرضا سلیمی، عضو هیأت رئیسه مجلس نیز با تأکید بر بطلان این ادعا گفت: «خلیج فارس در طول تاریخ، فارس بوده است؛ نه ترامپ و نه هیچ فرد دیگری قادر به تغییر این نام اصیل نیست.» او در سخنانی طعنه‌آمیز اضافه کرد: «بیچاره ترامپ که در همه جا دچار آشفتگی و شکست عشقی شده، حالا به تغییر اسامی تاریخی روی آورده است!»

خلیج فارس را تاریخ نام‌گذاری کرده، نه ترامپ!
این مواضع در شرایطی بیان می‌شود که بازگشت ترامپ به کاخ سفید، فضای جدیدی را در روابط بین‌الملل رقم زده و پیامدهای آن نه فقط در عرصه سیاست، بلکه در حوزه‌های فرهنگی و هویتی نیز محسوس است. از همین رو، مجلس شورای اسلامی با جدیت تمام تأکید دارد که موضوع خلیج فارس، صرفاً یک مناقشه جغرافیایی نیست، بلکه بخشی از شناسنامه تمدنی ملت ایران به‌شمار می‌رود. نامی که نه‌تنها در اسناد تاریخی، بلکه در صدها نقشه معتبر بین‌المللی نیز به‌عنوان «Persian Gulf» ثبت و حتی در مکاتبات رسمی سازمان‌های جهانی چون سازمان ملل و یونسکو بارها تأیید شده است.

همچنین پیمان فلسفی، نماینده مجلس نیز با انتشار پیامی در حساب رسمی خود در ایکس نوشت:
«آقای ترامپ! این ضرب‌المثل ایرانی را یادت باشد: به حرف گربه‌سیاه باران نمی‌آید!
#خلیج_فارس تا ابد خلیج فارس #Persian_Gulf خواهد ماند.»

پیشنهاد مجلس برای تشکیل کمیته دیپلماتیک
از سوی دیگر، مجلس پیشنهاد کرده است که کمیته‌ای ویژه با محوریت فراکسیون دیپلماسی عمومی تشکیل شود تا ابعاد حقوقی و دیپلماتیک این مسئله به شکل منسجم و هدفمند پیگیری شود. این کمیته می‌تواند از ظرفیت نهادهایی مانند یونسکو، سازمان ملل متحد و مراجع بین‌المللی حقوقی برای مقابله با تحریف‌های ژئوپلیتیکی بهره‌برداری کند.
افزون بر این، برخی نمایندگان خواستار آن شده‌اند که رسانه ملی با تولید مستندها، برنامه‌های تحلیلی و گفت‌وگوهای کارشناسی، نقش خود را در آگاهی‌بخشی عمومی نسبت به ابعاد تاریخی، فرهنگی و حقوقی نام خلیج فارس ایفا کند و افکار عمومی را نسبت به چنین بازی‌های خطرناک سیاسی، حساس‌تر سازد.
پیام روشن مجلس شورای اسلامی این است: «هیچ قدرتی، حتی اگر خود را برتر از تاریخ بداند، نمی‌تواند آن را بازنویسی کند. خلیج فارس نه یک نام، بلکه بخشی از حافظه تاریخی ملت ایران است که در برابر فراموشی و تحریف، ایستاده و خواهد ایستاد.»