شغل هزارساله پایتخت

در تهران قدیم دواتگری هنری بود که طالب و خواهان بسیار داشت؛ شغلی که نخست به ساختن جوهردان و ظروفی که در آنها مرکب نوشتاری نگه می‌داشتند منحصر بود؛ اما با گذشت روزگار، نام آن باقی ماند درحالی‌که خود شغل، پوست انداخت و دواتگران سماورساز شدند و کم‌کم سینی و آفتابه‌لگن فلزی ساختند. در گذشته اغلب پیشه‌وران این حرفه در «بازار سیداسماعیل» خیابان مصطفی خمینی امروزی یا گاراژ حریری در خیابان وحدت اسلامی بساط کسب‌وکارشان را پهن کرده بودند. این شغل در این محدوده به شیوه‌ای کاملا سنتی با هنر دست استادانی تلفیق شد که با قطعاتی از ورق برنج و چند انبر و چکش و یک دم آتش و یک کاسه آب، سماور و دیگر اشیای فلزی می‌ساختند یا تعمیر می‌کردند. آنطور که استادان دواتگر قدیمی می‌گویند، این پیشه نزدیک به هزار سال قدمت دارد و جزو نخستین شغل‌های تهران به شمار می‌رود. دواتگران با کوبیدن یک قطعه سنگ روی فلز سرد، ظرف یا یک شیء ساده می‌ساختند. دواتگری هنر ساخت ظروف و وسایل فلزی با فلزاتی از قبیل مس، برنج، نقره، طلا، ورشو و... با استفاده از چکش‌کاری است. بعد از ساخت ظرف مخصوص جای دوات، در سده نوزدهم هنگامی که خوردن چای متداول شد و برای نخستین بار سماور از روسیه به ایران آمد، این پیشه‌وران سماورسازی را در پیش گرفتند.
خم‌کاری، چرخ‌کاری و چکش‌کاری سماورهای برنجی از آن دست شغل‌هایی‌اند که دیگر نه در کارگاه‌های کوچک که در کارخانه‌های بزرگ انجام می‌شوند و در میان مشاغل امروزی پایتخت جایگاه و رونق گذشته را ندارند و تنها می‌توان در گاراژ حریری در خیابان وحدت اسلامی رد و نشانی از آنها پیدا کرد.