تسهیلاتی کوچک برای زحمت‌کشان بزرگ

در آستانه روز جهانی کارگر، کمیسیون اجتماعی مجلس از اجرای طرحی خبر داد که بناست در قالب آن به کارگران شاغل و بازنشسته کشور یک خط اعتباری جهت خرید کالا با نرخ بهره پایین اختصاص داده شود. این طرح که به ابتکار بانک رفاه و با پیگیری مستقیم کمیسیون اجتماعی شکل گرفته، اکنون در مرحله اجرایی قرار دارد و مسئولان آن را اقدامی در راستای حمایت عملی از جامعه کارگری معرفی می‌کنند.

جزئیات طرح: یک خط اعتباری برای خرید ضروریات
علی بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در مراسم بزرگداشت روز جهانی کارگر اعلام کرد: «بر اساس تفاهم با بانک رفاه، به هر کارگر شاغل و بازنشسته کشور تا سقف ۵ میلیون تومان تسهیلات خرید کالا با نرخ ۴درصد اختصاص داده خواهد شد.» این طرح از طریق تکمیل فرم‌هایی که در تمامی شعب بانک رفاه و ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها در دسترس است، قابل دریافت خواهد بود.
به گفته او، این تسهیلات در قالب کارت اعتباری ارائه می‌شود و امکان خرید کالاهای داخلی با آن فراهم است. با توجه به نرخ پایین بهره و سادگی مراحل دریافت، مسئولان آن را گامی ملموس در مسیر بهبود قدرت خرید کارگران توصیف می‌کنند.

مجلس چگونه وارد شد؟
نقش مجلس در پیشبرد این طرح محدود به اعلام خبر نبوده است. کمیسیون اجتماعی، به‌ویژه در ماه‌های اخیر، جلسات متعددی را با نمایندگان وزارت تعاون، بانک رفاه و سازمان تأمین اجتماعی برگزار کرده تا بتواند ابزارهای حمایت از جامعه کارگری را تقویت کند.
بر اساس اطلاعات دریافتی همشهری، کمیسیون اجتماعی در تدوین بسته‌های معیشتی کارگران، به دنبال ارائه طرح‌های زنجیره‌ای‌ای است که فقط به مناسبت‌های تقویمی محدود نباشد. در همین راستا، طرح کارت اعتباری خرید کالا به‌عنوان یکی از بندهای بسته حمایتی از کارگران مطرح شده و قرار است به صورت پایلوت اجرا شود و سپس توسعه یابد.

نگاه فراکسیون کارگری مجلس به طرح
برخی از اعضای فراکسیون کارگری مجلس نیز از این طرح استقبال کرده‌اند، اما در عین حال به محدودیت‌های آن نیز اشاره نموده‌اند.  
ولی داداشی، عضو کمیسیون اجتماعی، در گفت‌وگو با همشهری تأکید کرد: «اصل ایده حمایت از مصرف هدفمند درست است، اما باید میزان تسهیلات افزایش یابد. امروز ۵‌میلیون تومان شاید برای خرید یک یخچال کوچک یا چند قلم کالای ضروری کافی نباشد.»
او افزود: «ما در فراکسیون کارگری پیگیر آن هستیم که این سقف تا پایان سال افزایش پیدا کند و نرخ بازپرداخت نیز برای کارگران حداقلی‌ بماند. به هر حال، حمایت واقعی از کارگر نیاز به رویکردی چندلایه دارد.»

حمایت موردی یا سیاست فراگیر؟
برخی از کارشناسان حوزه کارگری نسبت به «مقطعی بودن» این قبیل طرح‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. به باور آنان، وقتی سیاست‌های حمایتی تنها در قالب مناسبت‌هایی نظیر روز کارگر یا هفته تأمین اجتماعی مطرح می‌شود، نمی‌توان انتظار بهبود پایدار در وضعیت معیشتی کارگران داشت.
در همین رابطه، یکی از فعالان کارگری استان مرکزی که نخواست نامش فاش شود، به همشهری گفت: «ما از هر تلاشی برای بهبود معیشت استقبال می‌کنیم، اما وقتی اجرای طرح محدود، زمان‌بر یا نامتوازن باشد، بیشتر حس وعده می‌دهد تا تغییر واقعی. الان هم برخی از شعب بانک رفاه هنوز فرم‌ها را نیاورده‌اند یا اطلاعات ناقص است.»

از شعار تا اقدام؛ انتظار کارگران از مجلس چیست؟
کارگران کشور، به‌ویژه در بخش‌های تولیدی، بیش از هر زمان دیگر از فشار معیشتی رنج می‌برند. افزایش قیمت کالاهای اساسی، نبود امنیت شغلی و تعلل در اصلاح ساختارهای بیمه‌ای و دستمزدی، مجموعه‌ای از مطالبات انباشته را شکل داده است که دیگر با حمایت‌های جزئی برطرف نمی‌شود.
مجلس دوازدهم، به‌ویژه کمیسیون اجتماعی، در ماه‌های اخیر تلاش کرده با تصویب طرح‌های حمایتی مانند بیمه بیکاری فراگیر، ساماندهی قراردادهای کار و کارت‌های رفاهی، به این مطالبات پاسخ دهد. اما آنچه کارگران می‌خواهند، سیاست‌های پایدار و نه موردی است.