مذاکرات همچنان در مرحله کلیات
با وجود گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره مذاکرات اخیر ایران و آمریکا در عمان، رئیس کمیته هسته‌ای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید گفت‌وگوها هنوز در سطح کلیات باقی مانده و طرفین وارد جزئیات نشده‌اند.
در حالی که فضای رسانه‌ای، به‌ویژه در رسانه‌های خارجی، مملو از تحلیل‌ها، پیش‌بینی‌ها و بعضاً گمانه‌زنی‌هایی درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان است، حسن قشقاوی، رئیس کمیته هسته‌ای کمیسیون امنیت ملی مجلس، نسبت به این فضاسازی‌ها هشدار داد و تأکید کرد آنچه در جریان است، هنوز گفت‌وگو درباره چارچوب‌های کلی است، نه توافق بر سر جزئیات.
قشقاوی تصریح کرد: بحث‌های جاری هسته‌ای در عمان هنوز پیرامون اصول و چارچوب‌های کلی است و تاکنون به جزئیات ورود نشده است.
او با رد برخی خبرسازی‌ها افزود: بنابراین شایعات و حدسیات ژورنالیستی موجود، هیچ نسبتی با واقعیات مذاکرات جاری ندارد.
مطالبات ایران کاملاً مشخص است
این نماینده مجلس با اشاره به موضع مشخص جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات افزود: مسائل و مطالبات طرف ایرانی کاملاً مشخص است و به‌صورت روشن و قاطع از سوی تیم مذاکره‌کننده دنبال می‌شود.
به گفته او، غنی‌سازی و سایر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران در چارچوب پادمان‌های بین‌المللی و تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌شود و هیچ‌گونه ابهامی در این خصوص وجود ندارد.
قشقاوی با اشاره به انتظار ایران از طرف غربی اظهار داشت: انتظار ما این است که در چارچوب توافق، آتش تحریم‌های ضدایرانی به‌صورت عینی و قابل راستی‌آزمایی از سر ملت شریف ایران برداشته شود.
او تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران، نه‌تنها در موضع خود شفاف و ثابت‌قدم است، بلکه در داخل نیز درباره چارچوب مذاکرات یک اجماع سیاسی گسترده وجود دارد. «در این چارچوب، خوشبختانه یک اجماع ملی در بین همه جناح‌ها و گروه‌های داخلی وجود دارد و همه بر لزوم حفظ دستاوردهای هسته‌ای و تحقق منافع ملت ایران تأکید دارند.»
شفاف‌سازی مقامات، راه مقابله با فضاسازی رسانه‌ای
رئیس کمیته هسته‌ای کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به برخی اقدامات اخیر ایالات متحده از جمله تحریم‌های جدید، گفت: «وجود اختلاف برداشت و تحلیل در بین نخبگان جامعه، مسئولان و مردم در ارزیابی میزان صداقت و راستی آمریکایی‌ها، یک امر طبیعی است. به‌ویژه در روزهایی که واشنگتن از یک‌سو مدعی تمایل به مذاکره است و از سوی دیگر بر شدت تحریم‌ها می‌افزاید.»
تحلیلگران معتقدند اظهارات قشقاوی، پاسخی صریح به موج اخیر فضاسازی‌های رسانه‌ای درباره روند مذاکرات عمان است. برخی رسانه‌های غربی اخیراً مدعی شده‌اند که گفت‌وگوها به مرحله تعیین‌کننده‌ای رسیده و طرفین به توافقاتی مقدماتی نزدیک شده‌اند. این در حالی است که مقامات رسمی کشورمان بارها تأکید کرده‌اند که تا زمان ملموس بودن نتایج، نمی‌توان درباره پیشرفت واقعی مذاکرات صحبت کرد.
تجربه‌های گذشته خوش‌بینی زودهنگام را بی‌معنا می‌کند
هم‌زمان با این موضع‌گیری قشقاوی، نهادهای ناظر بین‌المللی نیز در گزارش‌های خود از تداوم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داده‌اند. این گزارش‌ها نشان می‌دهد که تهران همچنان بر مواضع خود در چارچوب توافقات پادمانی پایبند است، اما خواستار رفتار متقابل و تعهد عملی از سوی طرف‌های غربی نیز هست.
با توجه به سوابق مذاکراتی و تجربه‌های پیشین، به نظر می‌رسد مقامات کشورمان با احتیاط بیشتری در مورد هرگونه خوش‌بینی زودهنگام درباره مذاکرات هسته‌ای برخورد می‌کنند. تأکید قشقاوی بر «عدم ورود به جزئیات» می‌تواند نشانه‌ای از عدم اعتماد به نیات واقعی طرف مقابل باشد؛ به‌ویژه در شرایطی که پیام‌های متناقض از واشنگتن مخابره می‌شود.
اجماع ملی پشت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای
در مجموع، فضای کنونی مذاکرات عمان بیش از آنکه به یک توافق فوری نزدیک باشد، به مرحله‌ای شبیه‌سازی‌شده از گفت‌وگوهای مقدماتی شباهت دارد؛ مرحله‌ای که در آن طرفین بیشتر در حال سنجش حدود مواضع و آزمودن اراده یکدیگر هستند تا تدوین متن توافق.
در چنین شرایطی، شفاف‌سازی مقامات مسئول همچون حسن قشقاوی برای مقابله با فضاسازی‌ها و شایعات، نقشی مهم در تنظیم افکار عمومی و جلوگیری از برداشت‌های اشتباه خواهد داشت.