
آرامگاه چهرههای مشهور پشت درهای بسته

صفائیه بهدلیل قرار گرفتن در نزدیکی قبرستان ابنبابویه و امامزاده هادی(ع) و همچنین وجود مقبره پیرصفا محل مناسبی برای دفن مشاهیر بود.
خیابانهای شهید تقوینیا و ۲۲ بهمن در صفائیه با دیگر خیابانهای این محل فرق دارد. علاوه بر خانههای مسکونی و آپارتمانهای بلند و کوچک، خانههای ساده با درهای آهنی و زنگزدهای که با زنجیر و قفل پوشانده شدهاند خودنمایی میکنند. باید اهل صفائیه باشی یا آشنا با تاریخ ری تا ماجرای این درهای آهنی و قفل و زنجیرشده را بدانی. محمدعلی عالمی از قدیمیهای محله صفائیه میگوید: «اینها درهای مقبرههای خانوادگی است که در صفائیه وجود دارد. بسیاری از افراد مشهور و برجسته که به دراویش ارادت داشتند در این خانه مدفونند. از طرفی با افزایش تدفین در قبرستان ابنبابویه، خاندانهای شیبانی، اشتری و صدری برای دفن اموات خود مقبرههای خانوادگی در نزدیکی باغ صفائیه ساختند. بسیاری از این مقبرهها وضعیت نابسامانی دارند؛ قبوری که سالبهسال کسی سراغشان نمیآید. بسیاری از این قبور همچون مزار
جبار باغچهبان که در مقبره خانوادگی اشتری به خاک سپرده شده است متأسفانه بهدست فراموشی سپرده شده و شاید سالی یکبار هم درهایش گشوده نشود.» در گذشته خانقاه صفائیه همچون کاروانسرایی حجره به حجره بود و دراویش در این حجرهها ساکن میشدند و بسیاری نیز وصیت کرده بودند بعد از مرگ همانجا دفن شوند. چهرههای برجسته تاریخ در میان قبور صفائیه کم نیستند. عبدالغفار نجمالملک، منجم معروف قاجار و مهندس و ریاضیدان که نخستین نقشه تهران را ترسیم کرد، شاه ولیالله دهلوی عارف، شیخ حسن شریعت سنگلجی، میرزاشمسالدین حکیم الهی، حکیم و علامه میرزاغلامرضا اصفهانی، خوشنویس برجسته قاجار و علیاکبرخان داور وزیر دارایی و عدلیه پهلوی اول و بنیانگذار دادگستری جدید در ایران در این قبور خانوادگی دفن شدهاند.
در حقیقت باغ صفائیه را میتوان باغ مزار نیز نام نهاد. ورود به این آرامگاههای خانوادگی ممنوع است و برخی از آنها همچون آرامگاه خانوادگی اشتری که مدفن باغچهبان است سالی یکبار به مناسبت روز ناشنوایان باز میشود.