گزارش
معمای تولید در خاموشی
در گفت‌وگوی تلویزیون همشهری با فعالان صنعت مطرح شد
بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار
نامگذاری سال‌جاری با عنوان سرمایه‌گذاری برای تولید، ضرورت حمایت از بخش مولد اقتصادی را دوچندان ساخته است. با این حال، در همین آغاز سال، کمبود برق موجب نگرانی تولیدکنندگان شده است. در هفته جاری با اعلام خاموشی‌ها برای مشترکان خانگی، برای برخی صنایع هم هشدار مدیریت برق صادر شده است. برخی صنایع همچون کارخانجات سیمان از این هفته با کاهش تامین برق مواجه شده‌اند. این در حالی است که در سال‌های گذشته کاهش تامین برق صنایع از فصل تابستان شروع می‌شد. درباره راهکارهای رفع این مشکل در تلویزیون همشهری پای سخنان تولیدکنندگان نشستیم. روز گذشته آریا صادق‌نیت‌حقیقی، دبیرکل سندیکای صنایع آلومینیوم و سعید ترکمان‌دهنوی رئیس هیأت‌مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در برنامه میزگرد اقتصادی تلویزیون همشهری شرکت کردند.
ارائه اطلاعات غلط از سوی مسئولان
درباره وضعیت تامین انرژی صنایع، جواب امیدوارکننده‌ای نمی‌توان داد. شعار سال درواقع شعار امیدوارکننده‌ای است ولی عملکرد مسئولان این امیدواری را می‌گیرد.صنایع فلزی خصوصا آلومینیوم وابستگی زیادی به برق دارند و از آلومینیوم به‌عنوان برق جامد یاد می‌شود؛ به‌خاطر اینکه اهمیت انرژی الکتریکی در تولید آلومینیوم غیرقابل انکار است. توسعه این صنعت در مکان‌هایی که دسترسی به انرژی فراوان و ارزان است هم به‌دليل همین مسئله است. در سال‌های گذشته این محدودیت‌ها را بیشتر داشتیم و تولیدمان چه در بالادست و چه در پایین‌دست به خطر افتاده است. چیزی که ما را نگران می‌کند ارائه اطلاعات غلط از سوی مسئولان است. وقتی که عالی‌ترین مقام وزارت نیرو اعلام می‌کند که سال1404 بحث ناترازی نخواهیم داشت، آدم را بیشتر نگران می‌کند. چون برای حل يك مسئله اول باید به آن مسئله اشراف داشته باشیم و آن را به درستی بشناسیم.اما وقتی که صورت‌مسئله را پاک می‌کنیم فعالان حوزه نگران می‌شوند که پس قرار نیست اقدامی در جهت رفع آن صورت بگیرد. الان داریم می‌بینیم که قطعی برق از حوزه مسکونی فعلا شروع شده و نگرانی را زیاد می‌کند.
دولت کار کارشناسی نمی‌کند
آقای رئیس‌جمهور خیلی علاقه‌مند و مبلغ کار کارشناسی هستند ولی دعوت هر تولیدکننده‌ای در هر رده‌ای با هر دانشی به تولید برق منافات دارد با کار کارشناسی. صنعت برق خودش یک صنعت و یک کار تخصصی است و کار تولیدکنندگان نیست.اینکه از تولیدکنندگان بخواهیم برق هم تولید کنند، قطعا و یقینا کار کارشناسی و کار اقتصادی نیست. شاید مشکل امروز را حل کند اما به چه قیمتی؟ امروز راجع به شبکه برق، فکری نمی‌کنیم و وقتی که شبکه دچار بحران شد، بعد می‌دویم دنبال حل آن؛ مثل کار آتش‌نشان‌ها. درحالی‌که در آتش‌نشانی هم فرهنگ پیشگیری در اولویت است.
از مرحله کتمان مشکل عبور کرده‌ایم
خوشبختانه طی چند‌ماه گذشته بسیار درباره مشکلات ناترازی انرژی صحبت شده است و از مرحله کتمان مشکلات، عبور کرده‌ایم. اکنون چه تولیدکنندگان و چه مصرف‌کنندگان کالا نگران تامین برق هستند. به‌نظر من حداقل همه مردم ایران این دغدغه را پیدا کرده‌اند؛ یا به‌عنوان شهروند عادی و یا به‌عنوان تولیدکننده و یا مصرف‌کننده... و خوشبختانه مسئولان هم این حرف‌ها را خودشان دارند تکرار می‌کنند و این دغدغه در مورد موضوع به این روشنی را نباید توضیح داد. تجربه نشان داده كه اگر قرار باشد تولیدکننده خودش بخواهد رأسا تولیدکننده برق هم بشود حتما تولیدکننده حرفه‌ای در حوزه صنعت برق نیست و این با آن هدفي که قرار است از محل بهره‌وری امسال بیش از 2.5درصد رشد اقتصادی تامین کنیم، تناقض دارد.ما در صنایع پلیمری چون باید تولید پیوسته داشته باشیم برای تولید برق هم سرمایه‌گذاری کردیم. عمدتا هم سرمایه‌گذاری‌اي که انجام شده در مورد نیروگاه‌های دیزلی و گازی بوده است. اما کشور اکنون در حوزه گازوئیل هم دچار کمبود است و نمی‌توانیم به‌راحتی به‌صورت روان و قانونی گازوئیل تهیه کنیم و مجبوریم از بازار آزاد گازوئیل خرید کنیم.
صحبت‌های دولتمردان نگرانم کرد
ما برای فائق آمدن بر آنچه ناترازی یا کمبود انرژی گفته می‌شود، با راه‌حل‌های قبلی که رودربایستی کنیم و بگوییم ان‌شاءالله درست می‌شود، راه به جایی نخواهیم برد. اینکه وزیر نیرو می‌گوید ان‌شاءالله سال بعد ناترازی برق نداریم، نگران‌کننده است. در جلسه‌ای که خدمت رئیس‌جمهور بودیم ایشان گفت در سال۱۴۰۴ مشکل برق را با توسعه برق خورشیدی حل می‌کنیم. این اظهارات نشان می‌دهد که دولتمردان هم با عمق فاجعه آشنایی کامل ندارند. به بی‌عملی و بی‌تفاوتی رسیده‌ایم و حتما باید در الگوی تولیدمان تجدیدنظر بکنیم. در خرید تجهیزات و ماشین‌آلات به میزان مصرف برق آن توجه نکرده‌ایم.
یک نیروگاه برق را در شبکه هدر می‌دهیم
مسئله مهم این است که الان غافلگیر نشده‌ایم. از سال‌های قبل می‌دانستیم که با چه شرایطی روبه‌رو خواهیم شد و الان هم می‌دانیم در سال‌های بعد چه شرایطی خواهیم داشت. پس محکومیم به بی‌عملی، نه ندانستن؛ یعنی می‌دانستیم که ناترازی افزایش پیدا می‌کند و الان هم می‌دانیم كه ۵سال دیگر چه اتفاقی خواهد افتاد. الان هم می‌دانیم که وضع در شبکه انتقال بهتر از تولید نیست و البته می‌دانیم که شبکه فرسوده است. می‌دانیم که شبکه کامل نیست. می‌دانیم که شبکه اتلاف غیراستاندارد دارد. یک نیروگاه برق(شهیدرجایی) را داریم در شبکه هدر می‌دهیم. حالا دوستان در مجلس و دولت گاهی وقت‌ها یک مقدار سعی می‌کنند این را در زمین طرف مقابل قرار بدهند و بگویند مردم پرمصرفی داريم و یا صنعتگران پرمصرف هستند. اما آیا ما اجازه دادیم كه صنعتگر دستگاه‌هایش را نوآوری کند؟ بهینه‌سازی کند؟ آیا ارز در اختیارش گذاشتیم که از تکنولوژی روز استفاده بکند؟ آیا لامپ ال‌ای‌دی به کسی دادیم كه الان به‌خاطر عدم‌استفاده محکومش می‌کنیم که لامپ پرمصرف استفاده می‌کند؟ سال‌هاست که تولید از کمبود سرمایه در گردش در عذاب است؛ آیا کاری برایش کردیم؟ تسهیلات بانکی را حداکثر ثابت نگه داشتیم؟
به ترک‌فعل‌ها بايد رسیدگی شود
در برنامه توسعه قبلی قرار بود ۱۰هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر به مدار اضافه شود. برنامه تمام شد و یک‌دهم این هم انجام نشد و هیچ‌وقت هم بررسی نشد؛ درحالی‌که ترک‌فعل بود. وقتی شما عارضه‌یابی نمی‌کنید محکوم هستید به تحمل عوارض بعدی. داریم پشت واقعیت‌ها پنهان می‌شویم و سعی می‌کنیم با ندیدن‌شان زحمت فکر کردن را به خودمان ندهیم. این بزرگ‌ترین نگرانی ماست. ناترازی برق مقدمه‌ای دارد که آن هم ناترازی اقتصاد برق است. وقتی اقتصاد برق، اقتصاد ورشکسته‌ای می‌شود وقتی که 100همت به تولیدکنندگان برق بدهکار هستید، خب سرمایه‌گذاری جدیدی هم انجام نمی‌گیرد.
در همینه زمینه :
گزارش
گزارش
گزارش
گزارش