جاروهای مکانیزه، روشی برای پاکسازی خیابان‌ها
محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار
پاکبان‌هایی که با جاروهای دستی خیابان‌ها را تمیز می‌کنند، همچنان در شهر‌های جهان دیده می‌شوند، اما فناوری دستگاه‌هایی که بتوانند خیابان‌ها را جارو کنند در حال توسعه است. انواع سنگین و سبک جاروهای مکانیزه برای پاکسازی بزرگراه‌ها و پیاده‌رو‌ها ساخته شده‌اند. هر یک از این دستگاه‌ها در کشورهای مختلف بنا به ساختار شهر‌ها و هدف‌گذاری شهرداریها از به‌کارگیری‌شان، کاربرد خاص خود را پیدا کرده‌اند.
هند - دهلی نو
کامیون‌های مکنده گرد و خاک
شهرداری‌های هندوستان برای استفاده بیشتر از جاروهای خودکار به جای جاروی دستی، دلیل متفاوتی دارند. نزدیک به 57هزار کارگر، خیابان‌های باریک و داخلی شهر با جاذبه تجاری را جارو می‌زنند. روش سنتی جارو زدن خیابان و چند مرحله جمع‌آوری زباله از سطح خیابان‌ها باعث ایجاد گرد و خاک می‌شود. مقدار گرد و خاک آنقدر است که بر کیفیت هوای شهر تأثیر می‌گذارد و شهرداری پایتخت هند قصد دارد با استفاده از جاروهای مکانیزه قسمتی از این مشکل را کاهش دهد.به‌دلیل جمعیت و وسعت شهر‌های هند امکان مکانیزه‌کردن همه رفت و روب وجود ندارد، اما شهرداریها این کار را با خرید و راه‌اندازی جاروهای مکانیزه مکنده شروع کرده‌اند. این دستگاه‌های بزرگ که در ابعاد کامیون هستند، زباله و گرد و خاک را از سطح خیابان پاک می‌کنند و منطقه کاری آنها خیابان‌هایی است که 18متر یا بیشتر عرض دارند و جزو مسیرهای اصلی رفت‌وآمد شهر به شمار می‌آیند.
112کامیون
شهرداری دهلی اعلام کرده که حداقل به 112جاروی مکانیزه مکنده نیاز دارد؛ یعنی 60دستگاه بیشتر از چیزی که الان در اختیار دارد. هر کدام از 52دستگاه جاروی مکنده فعلی در هر روز حدود 30کیلومترمربع مساحت خیابان‌های اصلی را پاکسازی می‌کند و با کمک دستگاه‌های موجود روزانه 150تن زباله جمع‌آوری می‌شود.
وقتی موضوع نیاز به جاروهای مکانیزه مکنده در شورای شهر دهلی مطرح شد، کارشناسان شهری دوباره نسبت بین معابر شهری و سطحی را که باید رفت و روب شود محاسبه کردند و مشخص شد که اگر شهرداری پایتخت هند بخواهد هر روز همه این معابر را پاکسازی کند حداقل به 250دستگاه جاروی مکانیزه مکنده نیاز خواهد داشت؛ البته این کامیون‌های سنگین نمی‌توانند در خیابان‌های شلوغ و باریک مرکز شهر حرکت کنند و مناطق مرکزی همچنان به شکل سنتی پاکسازی خواهند شد.
امارات – دوبی
جاروهای مکانیزه در خیابان‌های خلوت
شهرداری دوبی برای حفظ استاندارد‌های محیط‌زیستی مربوط به مصرف سوخت‌های فسیلی، استفاده از جاروهای مکانیزه برقی را در پیش گرفته است. از طرف دیگر، نمونه‌های کوچک این دستگاه‌ها که برای مسیرهای کم‌تردد ساخته شده‌اند، مجهز به سامانه خودران هستند. این جاروهای مکانیزه که تقریبا به اندازه یک خودروی سواری هستند، می‌توانند براساس یک برنامه‌ریزی ثابت از پارکینگ خود خارج شوند، مسیر مشخصی را پاکسازی کنند و به پارکینگ برگردند. نخستین نمونه‌های چنین دستگاه‌هایی برای تمیز کردن مسیرهای دوچرخه‌سواری در امتداد سواحل «جمیرا» و «ام سقیم» این شهر 4میلیون نفری به‌کار گرفته شدند. نمونه جاروهای مکانیزه شهری در شرکت‌های چینی ساخته شده و بازار خود را در کشورهای مختلف جهان، حتی انگلیس پیدا کرده‌اند. این جاروهای مکانیزه مجهز به حسگر‌های متعدد هستند تا هم بتوانند لبه مسیر‌ها را درست تشخیص دهند و هم به موانعی مانند خودرو‌ها یا عابران پیاده و دوچرخه‌سواران برخورد نکنند. این دستگاه‌ها می‌توانند با یک‌بار شارژ باتری‌هایشان به‌مدت 8ساعت در روز کار کنند و سرعت حرکت آنها حداکثر 40کیلومتر بر ساعت است.
کارکردن در گرمای ظهر
یکی از مشکلات رفت و روب شهر دوبی به روش‌های سنتی و با استفاده از کارگران، گرمای شدید هوا در برخی از فصل‌های سال است؛ آنقدر که در تابستان از ساعت 12:30بعدازظهر تا 3بعدازظهر امکان کارکردن در فضای باز وجود ندارد، اما جاروهای مکانیزه می‌توانند در این مدت خیابان‌های خلوت را پاکسازی کنند. مشکل دیگر شن و ماسه‌ای است که هنگام وزش باد در بزرگراه‌ها باقی می‌ماند.برخی از کامیون‌هایی که بزرگراه‌ها را جارو می‌زنند مجهز به سامانه‌های تفکیک پسماند هستند تا شن و ماسه را از دیگر زباله‌ها جدا کنند. شهرداری دوبی در سال‌های اخیر انواع روش‌های مکانیزه کردن رفت و روب شهری و انتقال زباله را اجرا کرده است.
