تفرجگاه قاجاری اردوگاه ورزشی-تفریحی
نام قبلی: باغ منظریه
نام فعلی: مجتمع فرهنگی اردویی کشوری شهید باهنر و کلکچال
موقعیت: خیابان باهنر
منظریه که امروز یکی از محله‌های خوش آب و هوای تهران است در دوره قاجار یکی از آبادی‌های شمیران و تفرجگاه اصلی پادشاهان قاجاری بود. ناصرالدین شاه در سال 1260شمسی به عمویش سلطان مرادمیرزا معروف به حسام‌السلطنه (فاتح هرات)، دستور داد عمارت باشکوهی در اراضی منظریه ایجاد کند تا به تفرجگاه اصلی درباری‌ها تبدیل شود. حسام‌السلطنه بنای عظیمی در میان انبوه باغ‌های منظریه ساخت که بعدها به عمارت منظریه معروف شد. او این عمارت باشکوه را در یکی از باغ‌های منظریه ساخت و این مکان به تفرجگاه ناصرالدین شاه و همراهانش تبدیل شد.
علیرضا زمانی ، تهران‌پژوه، باغ منظریه را یکی از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین باغ‌های شمیران می‌داند. او در این‌باره می‌گوید: «آنطور که در منابع تاریخی معتبر آمده، باغ منظریه را حسام‌السلطنه در بهترین مکان شمیران ایجاد کرد و عمارت باشکوهی داخل باغ ساخت که بعد از مرگش دخترش آن را به ارث برد. در کتاب خاطرات اعتماد‌السلطنه آمده که حسام‌السلطنه در همین باغ دختر بزرگ خودش را به عقد کامران میرزا نایب‌السلطنه، پسر سوم ناصرالدین شاه، درآورده است. در آن سال‌ها رشته قناتی در دره آنگلا، باغ منظریه و باغ‌های پایین دست در حصار بوعلی، فرمانیه، کامرانیه و نیاوران را آبیاری می‌کرد و گفته می‌شود به و ازگیل از مهم‌ترین محصولات این باغ بوده است.»
بعد از انقراض حکومت قاجار، باغ منظریه به تملک دولت درآمد و کارکرد تازه‌ای پیدا کرد. علیرضا زمانی برپایی اردوهای ورزشی در باغ منظریه و تغییر ماهیت این باغ به اردوگاه را مهم‌ترین اتفاقی می‌داند که در تاریخچه این باغ قدیمی به وقوع پیوسته است. او در ادامه می‌گوید: «در سال 1314شمسی باغ منظریه که به اموال دولت ضمیمه شده بود از طرف وزارت فرهنگ پهلوی اول اجاره شد و در اختیار سازمان ملی پیشاهنگی قرار گرفت تا برای برپایی اردوگاه‌های جوانان مورد استفاده قرار بگیرد. » باغ منظریه امروز تحت عنوان «مجتمع فرهنگی» فعالیت می‌کند و جایی برای برپایی اردوهای دانش‌آموزی و برگزاری جشنواره و نمایشگاه و همایش‌های فرهنگی و ورزشی به شمار می‌رود .عمارت قدیمی هم حکم ساختمان مرکزی را دارد.
