
باغی که بابت بدهی بوستان شد

نام قبلی: باغ جلالیه
نام فعلی: پارک لاله
موقعیت: بلوار کشاورز
هنوز قاجارها بر مسند قدرت بودند که تصمیم گرفتند در دل اراضی بهجتآباد، باغ جلالیه، ساخته شود. باغی که امروز از بقایای آن بهعنوان بوستان لاله یاد میکنیم، از تبدیل شدن به زمین اسبدوانی ارتش تا پیشنهاد ساخت نخستین مرکز آکادمیک قرن گذشته حکایتهای جالبی را از سر گذراند.
محمود منیعی تهرانپژوه، در اینباره میگوید: «رضا شاه در روزگاری که زمام قدرت را بهدست گرفت، بخشی از زمینهای باغ جلالیه را به تمرین و اسبدوانی ارتش اختصاص داد. این موضوع بهانهای شد تا بسیاری از مراسم دولتی، مثل رژههای نظامی و... در همین میدان اسبدوانی باغ جلالیه برگزار شود. اما همه داستان باغ جلالیه به سان دیدن ارتش و رویدادهای نظامی خلاصه نمیشود. با تثبیت قدرت رضا خان و توسعه پایتخت این بار قرار شد باغ جلالیه به مرکز علمی تبدیل شود. زمینهای این باغ برای ساخت دانشگاه تهران زیر ذرهبین رفت. اما با همه بررسیها و تحقیقات، این باغ به دانشگاه هم تبدیل نشد و زمینها همچنان در اختیار ارتش باقی ماند.»
بهگفته منیعی، قصه تبدیل شدن باغ جلالیه به بوستان لاله از ماجرای یک بدهی شروع شد. اما این بدهی چه بود که ارتش از خیر زمینهای تحت تملکش گذشت هم حکایت جالبی دارد. منیعی میگوید: «در دهه 40ارتش بابت بدهی، زمینهای باغ جلالیه را به وزارت دارایی واگذار میکند. وزارت آبادانی آن زمان برای اجرایی شدن این طرح یک نقشه از محدوده باغ جلالیه تهیه میکند که در آن بخشهای شمالی تأسیسات فرهنگی و قسمت جنوبی به فضای سبز اختصاص داده میشود. بعد از تأیید نقشه کار، ساخت این بوستان 28هکتاری به «ژوفه» طراح معروف فرانسوی سپرده میشود. البته در این میان نقش و کمکهای مهندسان ایرانی را هم نباید دستکم گرفت. سال 1345بوستان لاله برای استفاده شهروندان تهرانی افتتاح شد و اکنون یکی از زیباترین و نوستالژیکترین بوستانهای شهر تهران است.»
موزه هنرهای معاصر، موزه فرش در بخش شمال و شمال غربی بوستان، وجود فضاهایی مثل زمینهای ورزشی والیبال و تنیس، مرکز فرهنگی هنری، کتابخانه، مجسمههای خیام و ابوریحان بیرونی و... از مهمترین ویژگیهای بوستان لاله است که این تهرانپژوه از آن یاد میکند.