خیابان اختصاصی درباریان

موضوع:خیابان ولیعصر عج
موقعیت:  محدوده میدان راه‌آهن تا تجریش

در نقشه نجم‌الدوله 2 محله به نام‌های امیریه و منیریه دیده می‌شود که سال‌ها بعد هسته اصلی خیابان ولیعصر(عج) را تشکیل می‌دهند.  با روی کار آمدن پهلوی، ساخت جاده مخصوص به نام پهلوی در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲ آغاز شد. رضاشاه قصبه‌ای با نام سعدآباد را که در شمال تجریش واقع شده بود از دختر ناصرالدین‌شاه خرید و کاخ تابستانی خود را در آن بنا کرد. البته کاخ مرمر، کاخ زمستانی‌اش، همچنان در خیابان سپه باقی ماند و از آنجا که برای رفتن به شمال تهران باید از مسیرهای پر از پستی و بلندی عبور می‌کرد، تصمیم گرفت این 2 کاخ را از طریق جاده‌ای به نام پهلوی به هم پیوند دهد. داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «این جاده ۱۸کیلومتری برای عموم قابل استفاده نبود و فقط شاه و درباریان یا اعضای سفارت می‌توانستند از آن عبور کنند. سایرین باید از جاده قصران عبور می‌کردند. بعد از اشغال تهران این جاده در اختیار عموم قرار گرفت. رضاشاه برای آنکه این خیابان طولانی را از سایر خیابان‌ها متمایز کند از کفیل بلدیه درخواست کرد دو طرف خیابان را با درخت چنار تزئین کند. بوذرجمهر، ۱۱ هزار چنار را که کمتر از
۱۰ سال داشتند، دو طرف خیابان کاشت و با حفر دو حلقه چاه در محمودیه آنها را سیراب کرد. طولی نکشید که این خیابان مهم‌ترین خیابان پایتخت شد. سال 1307خورشیدی سرتیپ بوذرجمهری برای نخستین بار ضوابطی را برای احداث بنا در دو سوی این خیابان اعلان و اجرا کرد. این آیین‌نامه تا حدودی نمای ساختمان و نوع مصالح و تعداد طبقات و شیوه کار را به لحاظ معماری و ساخت تعیین می‌کرد.» این خیابان بعد از انقلاب اسلامی به ولیعصر(عج) تغییر نام یافت.