گزارش
داستان کوتاه از شرق به غرب رفت
در نشست«چند خط داستان» به مناسبت چاپ شماره جدید همشهری داستان مطرح شد
علی‌الله سلیمی- روزنامه‌نگار
نشست«چند خط داستان» با موضوع مروری بر جهان ادبیات مینی‌مال، به مناسبت چاپ شماره جدید همشهری داستان با حضور احسان عباسلو، نویسنده؛ کامران پارسی‌نژاد، نویسنده؛ مریم بصیری، سردبیر داستان همشهری؛ اعضای انجمن ملی کوچک‌نویسان ایران و جمعی از علاقه‌مندان به ادبیات داستانی در محل سالن آمفی‌تئاتر مؤسسه همشهری برگزار شد.
مریم بصیری، سردبیر همشهری داستان در ابتدای این نشست به موضوع شماره جدید این کتاب‌مجله اشاره کرد که به داستان‌های مینی‌مالیستی اختصاص یافته و ضمن پرداختن به تاریخچه این قالب ادبی در ایران و جهان، نمونه‌های موفقی از این آثار را به خوانندگان نشریه معرفی کرده است.
چرا به این قالب ادبی می‌گوییم داستان کوچک؟
احسان عباسلو، نویسنده و منتقد ادبی: «چرا ما به این قالب ادبی که به «مینی‌مال» معروف شده می‌گوییم «داستان کوچک». من اصرار دارم بگویم این قالب با این نام، یعنی داستان کوچک معرفی شود. دلیلش هم این است که ما در کشورمان معادلی را برای این قالب ادبی انتخاب کرده‌ایم. ما برای این قالب ادبی در کشورمان نظریه داریم. «خواهش من این است که از گفتن عبارت«داستان کوتاه کوتاه» جدا خودداری کنید. این عبارت غربی است. ما نباید هرچیزی را که غرب به ما ارائه می‌کند بپذیریم. متأسفانه یکی از ایرادات ما در ایران این است که نظریات داخلی خودمان را قبول نداریم اما اگر غربی‌ها هرچیزی را بگویند فکر می‌کنیم حتما حساب و کتابی دارد که این را می‌گویند.داستان ایرانی مانند مکعب، حجم دارد. بنابراین اسم آن را داستان کوچک گذاشتیم که بر حجم دلالت کند. جا افتادن این نام، کمکی به ادبیات کشور است؛ چون ثابت می‌شود ما قالبی داریم که ایرانی است.»
معیار غربی‌ها برای داستان مینی‌مال
کامران پارسی‌نژاد، نویسنده: در داستان مینی‌مال، معیار تعداد کلمه نیست؛ بلکه خود آن کلمه است. کلمه در داستان نقش مهمی دارد و آن کلمه‌ای که انتخاب می‌کنیم یک ابهتی دارد، یک قدرتی دارد. تک تک کلمات باید بار معنایی داشته باشد. هر کلمه باید انبوهی از مباحث معنوی، فرهنگی و حتی مباحث سیاسی و اجتماعی را با خود منتقل کند. حتی مربوط شود به پیشینه ما، به فرهنگ ما، به مباحث سیاسی ما و همه اینها را باید در خودش در بر بگیرد. «در ادبیات کلاسیک ایران و در غرب نمونه‌های شاخص داستان مینی‌مال وجود دارد. به‌طور مثال، داستان‌های موجز و بسیار کوتاه در ایران طی سالیان بسیار دور خلق شده‌اند و از قوت و استحکام خوبی هم برخوردارند. مثل آثاری در «کشف‌المحجوب» هجویری که نمونه‌های شاخص داستان مینی‌مال کلاسیک ایرانی است. در ادبیات غرب هم داستان کوتاه «اولین سکه» ویلیام مارچ، در این زمینه داستان‌های مینی مال، نمونه موفق است. در این اثر هر واژه می‌تواند بازگوکننده مفاهیم پیچیده و عمیق باشد. بدون‌شک نویسندگان ایرانی هم می‌توانند در این زمینه خوش بدرخشند. تلاش و ممارست درباره دستیابی به توانمندی لازم برای خلق داستان مینی‌مالِ مستحکم بسیار ضروری است وگرنه این‌گونه داستانی تأثیرگذار در جذب مخاطبان امروزی چندان موفق نخواهد شد.»
