نخاله های ساختمانی بازیافت می شوند

پریسا نوری-روزنامه‌نگار

تهران شهر ساخت‌وساز است. به هر طرفش نگاه کنیم کارگاه ساختمانی یا ساختمان‌های نیمه‌کاره را می‌بینیم که درکنار همدیگر قرار دارند  و روزبه‌روز قد می‌کشند. بنابر آمار روزانه بیش از 22هزار تن پسماند از این ساخت‌وساز برجا می‌ماند که اگر به حال خود رها یا دفن شود می‌تواند تهدیدی برای محیط‌زیست و فضای عمومی شهر  باشد . از این‌رو مدیریت شهری با ساخت کارخانه‌های بازیافت پسماند و تبدیل نخاله‌های ساختمانی به شن، ماسه و آسفالت، این تهدید را به فرصت تبدیل می‌کند. در تازه‌‌ترین رویداد پنجمین کارخانه بازیافت نخاله پایتخت در مجموعه آبعلی در 2فاز آماده شده و به‌زودی در مدار بهره‌وری قرار می‌گیرد. محسن قضاتلو، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند تهران توضیحات بیشتری ‌ می‌دهد.

بازگشت پسماند ساختمانی به چرخه اقتصاد شهر
در حال حاضر روزانه بیش از حدود 22هزار تن پسماند ناشی از عملیات ساخت، تخریب و گودبرداری انواع سازه‌ها در تهران تولید و وارد مراکز دفن می‌شود که در عمل بزرگ‌ترین بخش از کل جریان پسماند شهر را به‌خود اختصاص می‌دهد. پسماند ساخت و تخریب به همه پسماندهای حاصل از عملیات ساخت و ساز، تخریب اماکن و ساختمان‌های فرسوده، گودبرداری، خاکبرداری، تعمیر و نوسازی، راه‌سازی‌، آسفالت معابر، حفاری‌های مربوط به تاسیسات شهری و به‌طور کلی هرگونه پسماند حاصل از فعالیت عمرانی و ساختمانی(مشتمل برخاک حاصل از گودبرداری، شیشه، بتن، ملات و گچ و خاک، کاشی و سرامیک، ملات ماسه و سیمان، قیر و گونی، سنگ، آجر، موزائیک، رابیتس، تیرچه سقفی، شیروانی، چوب و سایر پسماندهای مشابه) گفته می‌شود. سهم عمده تولید پسماند ساختمانی و عمرانی در شهر تهران در 2مجتمع پردازش و دفن پسماند ساخت و تخریب شهر(آبعلی و آرادکوه) منتقل و در جریان عملیات پردازش و دفع قرار می‌گیرد.

برنامه‌های پیش‌رو
در راستای کاهش میزان دفن هرگونه پسماند، این سازمان در قالب برنامه‌های 5ساله شهرداری تهران با هدف افزایش میزان استحصال و بازیافت پسماندهای ساختمانی و عمرانی، به‌منظور احداث کارخانه بازیافت نخاله‌های ساختمانی نسبت به شناسایی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احداث کارخانه‌های بازیافت در مجتمع آبعلی اقدام شد. همچنین پنجمین کارخانه  برای بازیافت پسماندهای ساختمانی و عمرانی با ظرفیت اسمی پردازش روزانه حداقل 1200تن در روزدر حال احداث است که پس از راه‌اندازی این کارخانه از میزان دفن پسماند نیزکاسته خواهد شد و محصولات تولیدی به چرخه اقتصاد شهری برمی‌گردد.

چالش‌های زیست‌محیطی و ضرورت بهینه‌سازی
با توجه به اثرات سوء محیط‌زیستی و میزان بالای تولید و دفن این نوع از پسماند که یکی از وظایف اصلی سازمان مدیریت پسماند اصلاح و بهینه‌سازی‌ فرایندهای پردازش و دفع این نوع پسماندها پیش از ارسال به مراکز پردازش و دفع است. تمامی اقدامات باید برای کاهش اثرات سوء زیست‌محیطی، ایمنی - سلامت و حفظ منظر شهری و کاهش دفن غیراصولی پسماندهای ناشی از ساخت و تخریب انواع سازه‌ها باشد که از خلال مجموعه‌ای از بهبودها در سلسله مراتب پسماند حاصل خواهد شد. هدف نهایی در این مرکز پایداری و موفقیت سیستم مدیریت پسماند شهر، بازبینی، اصلاح و بهبود فرایندهای مرتبط با این بخش از جریان پسماند است.

 تأخیر یک‌ماهه در بهره‌برداری
کارخانه بازیافت پسماند آبعلی قرار بود در دهه فجر به بهره‌برداری برسد اما به دلایلی ازجمله توقف عملیات ساختمانی، آلودگی هوا و هشدار سازمان محیط‌زیست، قطعی مکرر برق و برودت هوای منطقه به تأخیر افتاده و فاز اول این مجموعه تا پایان سال وارد مدار می‌شود.