حافظ روحانی
جشنواره فیلم فجر برای آن دسته از کسانی که دوست دارند نسبتی میان رخدادهای فرهنگی و سیاست پیدا کنند و به نتایج مشترک برسند، مثالی مناسب است. پس شاید همین گروه بکوشند که میان آنچه در سال‌های مختلف جشنواره رخ داده و آنچه در عرصه عمومی اجتماعی، سیاسی و دیوان‌سالاری گذشته، نسبتی برقرار کنند و به نتایجی برسند. شاید هم بتوان در مورد نحوه اداره، برنامه‌ریزی یا سیاستگذاری جشنواره در دوره‌های مختلف نسبتی مشخص با مدیریت کلان‌تر کشور یافت اما سینما همچون هر پدیدار فرهنگی دیگری از چارچوب‌های عمومی و سیاستگذاری‌های عمومی فرار می‌کند. پس همه این قیاس‌ها درنهایت یا ناقص از آب درمی‌آیند یا دچار کلی‌گویی می‌شوند.
در گذر سال‌ها جشنواره فیلم فجر منظم‌تر شده است؛ لااقل در دورانی دبیران کوشیدند به آنچه در مورد برنامه جشنواره در اساسنامه و مقررات نوشته شده، پایبندتر بمانند. برج میلاد از سال‌ها پیش به مرکز اصلی جشنواره بدل شد و گویی قرار است فعلا هم به‌عنوان مرکز اصلی باقی بماند. اما از جایی به بعد انگار هر نوع حرکتی به‌سوی تغییری بنیادین‌تر با مانع و مشکل مواجه شد؛ موانعی که انگار بیش از هر چیز ناشی از شاکله محافظه‌کار و فربه مدیریت فرهنگی است که در برابر هر تغییری سخت مقاومت می‌کند یا می‌کوشد تغییرات را در قالب آشنایی که خودش می‌شناسد و احیانا «بی‌خطر» تشخیص می‌دهد، اعمال کند. از این نظر جشنواره فجر در تمام طول این سال‌ها همچنان با تغییراتی اندک به پیش رفته و کم‌و‌بیش همیشه در برابر تحولات سریع‌تر اجتماعی، فرهنگی و هنری جا مانده است.
شاید همین محافظه‌کاری دلیلی باشد بر اینکه کارایی جشنواره در طول این سال‌ها بارها مورد پرسش قرار گرفته است، جشنواره‌ای که زمانی کارکردهای مشخصی یافته بود اما در سال‌های بعدی و در برابر تحولات سریع درجا زد و دیگر نه نقشی در بازاریابی آثار ایفا می‌کند و نه حتی تأثیری تعیین‌کننده در عرصه ملی و بین‌المللی دارد. جشنواره فجر زمانی نه‌چندان پیش‌تر این فرصت یا امکان را داشت که نقشی تعیین‌کننده داشته باشد اما هر چه پیش‌تر رفت، انگار در شاکله صُلب مدیریت فرهنگی غرق شد.
این دوره جشنواره فیلم فجر هم تمام شد. تردید دارم که کسی تصمیمی برای اعمال تغییری بزرگ در ساختارش داشته باشد و اگر هم داشته باشد پیچ‌و‌خم‌های دیوان‌سالاری سدی است شکست‌ناپذیر در برابر هر تغییری. پس تماشا می‌کنیم آنچه را که هست، بی‌امیدی به تغییر.
تماشا می‌کنیم آنچه را که هست
پایان یک دوره دیگر از جشنواره فیلم فجر
در همینه زمینه :
